Alcohol
= ethanol, ethylalcohol
Kleine molecuulmassa, goed oplosbaar
Natuur:
Gebonden als ester of ether
In vrije vorm in gistende producten
Bereid door gisting van suikerhoudende dranken
Hoeveelheid alcohol per glas verschilt niet veel, rond 10g per verstrekte eenheid
Lege caloriebronnen:
- Weinig nuttige stoffen
- Vaak suiker toegevoegd
- Advocaat: eiwitten en vetten
- Likeur op basis van ei of zuivel: ook eiwitten
Fysiologie
Absorptie
20% thv maag
80% thv dunne darm -> diffusie
Absorptiesnelheid hangt af van snelheid maagontlediging:
Lege maag -> 15-30min absorptie
Volle maag -> 1-3uur absorptie
Andere beïnvloedende factoren: soort drank, snelheid v drinken, maag en
darmcapaciteit om alcohol te metaboliseren
Metabolisatie
Lever:
- 1e systeem:
Alcohol -> toxisch acetylaldehyde -> veroorzaakt kater
omgezet tot acetylCoA
verdere omzetting in Krebbs cyclus -> 12 ATP moleculen
- 2e systeem:
MEOS (microsomale ethanol oxyderende systeem)
Actief bij chronisch hoog alcoholverbruik
In microsomen vd lever
- 3e systeem
Acetaat omgezet in ketonen
Kan dienen als bron v energie, voor synthese van lipiden
Hoeveelheid alcohol die door lever in bep tijd kan worden omgezet wordt bepaald door
activiteit van ADH (= alcoholdehydrogenase)
vrouwen hebben maar de helft van dat enzym
2-10% vd alcohol verlaat alcohol via adem en nieren
Alcoholoxidatie -> aanleiding tot vasodilatatie
, Bloedalcoholconcentratie (BAC) uitgedrukt in # delen alcohol per 1000 delen bloed =
promille
(formule niet kennen)
BAC hangt af van:
- # gedronken glazen
- Volume per glas in cl
- Alcoholpercentage
- Hoeveel je weegt
- Tijd waarin je alcohol geconsumeerd hebt
- Consumeren van andere vm-en
Gezondheidsaspecten
Excessief alcoholgebruik:
Alcoholintoxicatie: onderdrukkende effecten op CZ in relatie met BAC :
controleverlies, slaperigheid, minder concentratie, coma,…
Alcoholisme -> ontwenningsverchijnselen : rusteloosheid met nachtmerries, tremor,
hallucinaties,…
Medische problemen:
- Lever levercirrose
- GI gastritis, diarree
- Metabool verstoringen van waarden vh bloed, verzuring van bloed
- Cardiovasculair hypertensie, aanatsing vh hart
- Beschadiging zenuwen en hersenen
- Tijdens zwangerschap: FAS: groeiachterstand, mentale achterstand
Voedingsproblemen:
- Tekort aan vit B, Zn en Mg
- Grotere ijzerreserve -> meer maagzuur -> betere Fe-absorptie
- Malnutritie : onderdrukte eetlust, gestoorde vertering en absorptie
- Hypoglycemie: door inhibitie gluconeogenese en versterkende werking v insuline
Voordelen lichte tot matige consumptie:
Controversieel
1-2 eenheden per dag -> lagere mortaliteit met vermindering cardiovasculaire sterfte
en diabetes
- Stijging HDL-cholesterol
- Vermindering tromboseneiging
- Antioxiderende effecten van polyfenolen/flavonoïden in wijn
1,5 eenheden per dag hogere kans op beroerten, tumoren mond-en keelholte,
slokdarm, dikke darm, longkanker