De psycholoog in de organisatie
Blok 1 – deel 1: De arbeidsmarkt
Objectieven
• Begrijpen dat de arbeidsmarkt functie is van (verschuivingen in) vraag en aanbod;
• Kunnen uitleggen en illustreren wat een ruime en krappe arbeidsmarkt is;
• De betekenis en invulling kennen van vraag- en aanbodzijde op de arbeidsmarkt;
• Kernindicatoren v/d arbeidsmarkt kunnen lezen en interpreteren;
• De stakeholders op de arbeidsmarkt kunnen benoemen
1. De arbeids-markt?
1.1 De arbeidsmarkt
Vergelijking
• Arbeidsmarkt is heel erg vergelijkbaar met een echte markt
• Markt = spel van vraag en aanbod
• Je hebt een klant die iets wil kopen = die vraagt iets
• Je hebt een winkelier die verkoopt = die heeft het aanbod
Markt
• Wat? Functie van vraag en aanbod
• Doel? Prijssetting/prijsbepaling
• 2 partijen: degene die vraagt en degene die aanbied en die hebben tegengestelde belangen
o Aanbieder: belang = zo hoog mogelijke prijs/wil hoge prijs → bij hoge prijs is vraag
niet zo groot
o Vrager/koper: belang = wil zo laag mogelijke prijs → lage prijs dan is de vraag is
groot (bv solden)
→ Tegengestelde belangen → moeten elkaar tegemoet komen
1
, • Discrepantie:
o Veel aanbod maar niet veel vraag (want te prijs is te hoog) = dan gaat prijs dalen
▪ Degenen die verkopen moeten ervoor zorgen dat hun product toch verkocht
geraakt aan de prijs die de koper ook aanvaardbaar vindt
▪ Bv extreem goede aardappel oogst → dan daalt de prijs
▪ Conclusie: teveel aanbod voor de vraag dat er is = de prijs gaat dalen
o Grote vraag en te weinig aanbod = prijs omhoog (ook als koopkracht stijgt)
▪ Typisch bv bij hypes bv fidget toys
▪ Vraag kan ook stijgen als mensen ineens meer koopkracht hebben
Prijssetting/prijsbepaling = spel van vraag en aanbod en die moeten elkaar in het midden vinden
Verschuiving
• Vraag verschuift: aanbod blijft gelijk, maar vraag stijgt/daalt → invloed op prijssetting (links)
o Bv ineens vraag veel groter = hypes = als aanbod stabiel blijft dan stijgt de prijs
o Ook gezien tijdens de lockdown: iedereen moest ineens gezelschapsspellen hebben =
dat maakte dat prijs steeg = plotse verschuiving
• Aanbod verschuift: aanbod wordt meer/ minder, vraag blijft gelijk → invloed op prijssetting
(rechts)
o Bv verschuivingen in aanbod van huizen: er is een verandering geweest in de
wetgeving → meer huizen te koop = heeft implicaties voor de kopers = verschuivingen
Onthouden! Bij een markt (eerder welke markt) gaat het over: vraag en aanbod, elkaar vinden in de
prijs (vraag en aanbod moeten op elkaar afgestemd worden) en soms zijn daar verschuivingen
1.2 De arbeidsmarkt
= geheel van vraag naar en aanbod van arbeid
• Aanbieder = mensen die een job zoeken (jij biedt je aan)
• Vrager = werkgevers (vragen naar werk en betalen u = klant)
= geheel van vraag naar en aanbod van arbeid
Werkgelegenheid beroepsbevolking
• Vraag naar → werkgelegenheid (bv vacatures, beschikbare jobs)
• Aanbod van → beroepsbevolking = mensen op de leeftijd die kunnen werken
Arbeidsmarkt
• = functie van vraag en aanbod
• Principe is precies hetzelfde, ook daar is het een spel om de juiste prijs te krijgen = juiste loon
te betalen maar ook het juiste loon te ontvangen
2
, o Werkgevers: willen lager loon geven
o Werknemers: willen hoger loon krijgen
→ Conflicterende belangen = spel van onderhandeling en die moeten een compromis
vinden en dat is het loon dat uiteindelijk betaald zal worden
Loonbepaling
• Soms zijn er meer mensen die een job zoeken dan dat er vacatures zijn → machtigste partij =
werkgever
• Soms veel vraag naar werk en weinig mensen die werk zoeken → macht bij werknemer (die
kan loon opdrijven)
= Onderhandeling/loonbepaling
• Wanneer er meer aanbod is dan er vraag is (veel zoeken naar job maar niet zoveel jobs
beschikbaar ) = ruime arbeidsmarkt
• Wanneer dat er veel vraag is (werkgevers zoeken mensen) maar weinig mensen die zoeken =
krappe arbeidsmarkt → hier zie je lonen stijgen
Situatie nu = heel krappe arbeidsmarkt
• Werkgevers zoeken veel mensen en er zijn niet veel mensen beschikbaar
• Krappe arbeidsmarkt = ‘War for talent’
• Werkgevers beconcurreren elkaar (ook qua lonen) voor werknemers, dat omdat ze zo weinig
mensen vinden → dat drijft de lonen ook een beetje omhoog → algemeen maar ook in
bepaalde sectoren
• Illustratie:
o Als je start als bediende dan profiteer je daar van, want je hebt een hoger loon in vgl
met startende bedienden van 2 jaar geleden
o Zie je ook voor starters loon (pas afgestudeerden die nieuw op de arbeidsmarkt
komen dat die eigenlijk redelijk veel verdienen in vgl met mensen van 5 jaar geleden)
o Krappe arbeidsmarkt → lonen gaan omhoog
Verschuiving
• Verschuiving in vraag: werkgevers gaan meer vragen, meer mensen nodig → algemeen maar
ook bepaalde sectoren (links)
o Bv technologische veranderingen in bepaalde sectoren → dan hebben ze ineens veel
meer technische profielen nodig → dat maakt dat werkgever meer moet betalen voor
die technische profielen
o Bv verpleegkundigen → bevolking in België wordt ouder → meer mensen hebben
zorg nodig → meer vraag naar verpleegkundigen → die staan sterker
• Verschuiving in aanbod: er kunnen structureel meer/minder mensen op de arbeidsmarkt
komen → heeft implicaties voor het loon, veranderd onderhandeling (als er minder mensen
zijn dan krijgen werkgevers het lastiger) (rechts)
3
, Situatie nu = krappe arbeidsmarkt + verschuiving in aanbod (rechtse van daarnet)
• Er komen minder mensen op de arbeidsmarkt, drm nu met een heel erg krappe arbeidsmarkt
• 2 redenen/dynamieken:
1. Vergrijzing: babyboomgeneratie, waren met veel en die bereiken nu allemaal
pensioenleeftijd → creëert veel vervangingsvraag (mensen stoppen en jobs komen
vrij) + creëert ook vraag naar jobs in bepaalde sectoren → creëren jobs door nodige
zorg
=> dus meer jobs nodig owv het feit dat die mensen v/d arbeidsmarkt gaan en die
mensen die op pensioen zijn vragen ook zorg
2. Ontgroening: niet veel mensen beschikbaar om die plekken op te vullen, onze
generatie is met veel minder en we kunnen die niet vervangen + onze generatie komt
later op de arbeidsmarkt want we studeren langer
→ Krappe arbeidsmarkt als gevolg hiervan
Voorbeeld van spel tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt: technologisering
• Zorgen over technologie en wat dat betekend voor jobs en arbeidsmarkt?
• Veel werknemers vrezen dat er een stuk hun job overbodig gaat worden door technologie
• Wat betekend dat voor de arbeidsmarkt: minder vraag naar jobs en lonen dalen
• Minder vraag naar jobs komt sterkt in de media, geen nieuw idee dat technologie u overbodig
gaat maken, was ook zo bij de computers → bleek allemaal niet waar
• Er veranderd wel wat, maar eerder veel nieuwe types van jobs (bv software ontwikkeling)
• Vrees die technologie die arbeidsmarkt gaat vervangen = vrees blijkt niet te kloppen
• Verwachting is dat bepaalde sectoren die mss nu niet heel sterk wegen qua tewerkstelling (bv
grafische sector) dat die in een soort van hype/momentum gaan komen eerder dan dat er
massaal jobs gaan verdwijnen
Vraag: een ruime arbeidsmarkt betekent …
a) Dat het aanbod groter is dan de vraag
b) Dat het aanbod kleiner is dan de vraag
→A
2. Vraagzijde
2.1 Werkgeverszijde
Vraagzijde = organisaties maar ook de overheid (ook werkgever en vraagt ook werk/mensen)
Werkgeverszijde delen we traditioneel op in 4 sectoren:
1. Primair: aanleveren van grondstoffen en voedsel → landbouw
2. Secundair: verwerken van grondstoffen en voedsel → industrie
3. Tertiair: aanbieden van commerciële diensten → bieden diensten aan aan mensen bv
consultancy, banken, verzekeringen
4. Quartair: aanbieden van niet-commerciële diensten
o Overheid of semipublieke sector daarin zitten: scholen, ziekenhuizen, politie,
brandweer
o Werkgevers zitten in de privé sector maar zeker ook in de publieke sector
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elienverstraeten. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
