Notes de cours
Les: Sparta en de Peloponnesische Oorlog (Klassieke periode)
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
- Book
- De oudheid
Lesaantekeningen over Sparta en de Peloponnesische Oorlog (Klassieke periode).
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Sparta en de Peloponnesische Oorlog(Klassieke periode)
donderdag 29 februari 2024
17:10
GEOGRAFIE SPARTA
In vallei rivier Eurotas, kern van Laconië.
Bergketens langs oost- en westgrenzen = Taygetos en Parnon.
Zeer vruchtbaar gebied. Sparta is vooral landmacht.
Rijke agrarische basis, vooral na verovering Messenië (8e eeuw)
Sparta: vier dorpen => Pitana, Mesoa, Limnae en Kynosoura.
Later ook nog Amyklae.
Had niet echt een stedelijk centrum
Sparta wordt groot polis, groot territorium (= uitzonderlijk!).
GESCHIEDENIS SPARTA
Volgens Griekse mythologie (Homerische epen):
Sparta = belangrijke vesting in Myceense tijd.
Geen Myceense resten (burcht) gevonden op site Sparta.
Wellicht Dorische invasie ca. 1100 vC, echter archeologisch onduidelijk.
Rond 8ste eeuw: Sparta geleid door expansieve krijgerselite.
Ca. 750: verovering en integratie in Spartaanse polis van dorp Amyklae.
Sparta doet nauwelijks mee aan Archaïsche kolonisatie.
Begin of medio 7de eeuw vC: vermoedelijk hervorming Sparta - Grote Rhetra
'wet' in vorm van orakelspreuk aan legendarische wetgever Lykurgus.
=> 1 specifiek individu aanduiden, hier legendarisch figuur
Eind 7de eeuw, begin 6de eeuw vC: invoering tactiek hoplieten falanx in Sparta.
Lykurgus later gezien als stichter Spartaanse eunomia, 'goede orde':
het collectief systeem van Sparta
Eind 6de eeuw vC: formering Peloponnesische Bond, met Sparta als leider.
Rol Sparta in verdrijving Atheense tiran Hippias, iets later echter steun aan Isagoras,
Kleisthenes' tegenstander…
Grote rol Spartanen tijdens Tweede Perzische Oorlog (Thermopulai, Plataiai).
MAATSCHAPPELIJKE STRUCTUUR SPARTA
Vanaf 6de eeuw vC: sterk gemilitariseerd.
Spartaanse burgers (homoioi "gelijken", ook wel Spartiaten).
Volwassen mannen van 30+
Lid van sussition (mv. sussitia) 'eetgenootschap' ca. 15 man.
Maandelijkse bijdragen op basis van landbezit (kleros, mv. kleroi).
Kon je bijdrage niet opbrengen => verlies burgerschap.
Collectieve opvoeding (agoge) jongens,
samenleven in barakken vanaf 7 jaar,
vanaf 18 jaar onder toezicht van volwassen Spartiaat,
20-29 jarigen (hebontes) trainen 18-19 jarigen (paidiskoi) tot hoplieten.
Sparta als 'age class society' (ook in Dorische poleis op Kreta)
Collectieve opvoeding jongens in stadia:
, o Paides (7-17 jaar): training om te harden, gehoorzaamheid, nepgevechten
verdeeld in agelai ('kuddes')
o Paidiskoi (18-19 jaar): reservisten voor leger, krupteia.
geïnstitutionaliseerde pederastische relaties met oudere paides
o Hebontes (20-29 jaar): nog in barakken, maar wel al lid sussition en leger,
konden al trouwen.
Ook competitie onderling om tot 300 'wachter' van de koning te behoren =
beste van de beste
Statusverlies:
Gebrek aan bezit leidt tot verlies burgerschap: hupomeiones (minderen)
Lafheid in de strijd: tresantes ('trillers')
Niet-burgers: perioikoi en heloten
Perioikoi = 'omwonende', vrije inwoners van Sparta, zonder politieke rechten.
Eigen gemeenschappen binnen Spartaanse territorium.
Landbouwactiviteiten, maar vooral handel en nijverheid: hier mocht Spartiaten zich
niet mee bezig houden.
Betalen tribuut, leveren soldaten.
Heloten, slaven van Spartanen, overwonnen bevolkingsgroepen in Laconië maar vooral
Messenië.
Bewerkten landerijen (kleroi) van Spartiaten.
Numeriek in de meerderheid, dus Spartiaten voortdurend waakzaam => verklaring
extreem militarisme?
Heloten = atypisch Grieks: slaven zijn vaak niet-Grieken, hier zijn het lokale
overwonnen bevolkingsgroepen.
Spartaanse burgervrouwen: vrijer dan elders.
Meisjes werden ook getraind in leeftijdsgroepen (speerwerpen, hardlopen, zang,
dans)
Maar bleven wel thuis wonen
Bezaten en beheerden onroerend goed.
Huwelijk en gezien:
Man en vrouw zagen elkaar niet vaak
=> mannen in training, of, na hun dertigste, veel in sussition.
=> kinderen (jongens) vanaf 7 jaar collectief opgevoed: staat > gezin.
POLIEKE WERKING SPARTA
Twee koningen => erfopvolging uit 2 koningshuizen (Agaiden en Eurypontiden).
Legeraanvoerders, religieuze functies, deel rechtspraak.
Magistraten: 5 eforen ("opzichters").
= jaarlijks gekozen door volksvergadering.
Elke burger mag max. 1 jaar, geen herverkiezingen toegestaan.
Voert allerlei taken uit, konden koningen juridisch ter verantwoording roepen.
Gerousia: raad van ouderen, 28 Spartiaten van 60+ en de 2 koningen.
Voor het leven gekozen via acclamatie in volksvergadering.
Probouleutische en juridische functies.
Apella: volksvergadering van alle volwassen Spartiaten (30+).
Geen debatten, wel stemmen. Kiest magistraten (eforen) en leden van gerousia.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur loreleivandermaes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73314 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans