In deze samenvatting vind je leerstof terug van gedrag- en sociale wetenschappen H5.6.7.8.9.11.12. Het is leerstof uit het boek Antropia van het 5e jaar.
Gedragswetenschappen
H5: politiek en democratie
1. Van kennis naar betrokkenheid
politieke gender gap: vrouwen hebben minder gebruikmaken van formele
participatiemogelijkheden en dat ze gemiddeld een lager niveau van algemene politieke kennis
hebben
2. Wat is politiek?
→ collectieve activiteit die uiteenlopende opinies en belangen via dialoog en debat
verzoent
- beleid dat de samenleving officieel erkent
- politieke beslissingen zijn afdwingbaar
- "Politiek is de wetenschap hoe wie wat krijgt, wanneer en waarom."
- essentie= bezig houden met afspraken en regels, ook dagelijks bestuur van de
samenleving
- de zaken die met de polis te maken hebben(zoön politikon= een sociaal wezen)
3. Democratie
→ staatsbestuur van, door en voor het volk
3.1 Directe vs indirecte democratie
Directe democratie:
- burgers rechtstreeks deelnemen aan besluitvormingsproces
- Rechtstreekse democratie
- vb zwitserse berg kantons -> volksvergadering + hand opsteken// referendum in Kortrijk
Indirecte democratie:
- vertegenwoordigende of representatieve democratie
- via verkiezingen -> volksvertegenwoordiger
Deliberatieve democratie:
- divers mogelijke groep burgers
- kleine groepjes argumenteren, daarna grotere groep tot besluit te formuleren
3.2 Principes
- sociaalcontractbegrip:
→ Er is pas sprake van democratie als de uiteindelijke macht van de burgers
zelf uitgaat
- vrije, eerlijke verkiezingen
- individuele autonomie
→ het vermogen van ieder individu om zelfbewust te denken, over zichzelf na
te denken en een vrije wil te hebben
- basisvrijheden
- gelijkheid
, 4. Scheiding der machten
4.1 belang van scheiding der machten
Charles de Montesquieu
- De l’esprit des lois: politieke macht moet verdeeld zijn in een staat om machtsmisbruik te
voorkomen en de vrijheid van burgers te garanderen
- Trias Politica: scheiding der machten (wetgevende, uitvoerende, rechterlijke macht)
→ machtsmonopolie tegengaan
- Checks-and-balances: iedereen heeft eigen taken en verantwoordelijkheden, maar ook
controle van andere macht
→ dominante machtspositie innemen
- vierde macht: pers met informatie- en controlefunctie
→ burgers hebben recht op informatie
→ opiniemaker
→ public watchdog: controleren machthebbers
4.2 wetgevende macht
→ maakt wetten die het maatschappelijk leven organiseren en beheersen
→ uitvoerende macht controleren
Parlement: vergadering van verkozenen die het volk vertegenwoordigen
- bicameralisme/tweekamerstelsel: 2 kamers of huizen
- Federaal parlement: Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat
- Vlaams parlement: Kamer van Volksvertegenwoordigers
Tweekamerstelsel:
- meest democratische, steunt op verkiezing door het volk
- evenwicht tussen twee basiselementen
1) dynamisme: vooral in de Kamer, waar men inspeelt op de politieke actualiteit
2) bezadigdheid: in de Senaat, gaat er rustig aan toe, minder gekibbel
- oorsprong bicameralisme: middeleeuwen
- 13e eeuw in Engeland: eerste zitting Parlement
- rood=Senaat, groen= Kamer
- toenemende kritiek:
° geldverslindend en overtollig
° In veel nieuwe landen is er een eenkamerstelsel/ unicameralisme (veelal in
Afrika,China, Letland,...)
4.3 Uitvoerende macht
Regering: geleid door premier en ministers
- voert beslissingen uit van de wetgevende macht
- dagelijks bestuur van het land
- beleid van het land
ligt ook bij een staatshoofd: Monarch (vorst), president
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur liendeckers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,86. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
