ENGELS: TOLKVAARDIGHEDEN
INLEIDING
VERSCHIL TOLKEN EN VERTALEN
Tolken Doorgaans mondeling, eenmalig, is een momentopname en dus uniek
Vertalen Doorgaans schriftelijk, kan je blijven lezen en bewerken
Tolken:
1. Real-time translation: je moet op het moment zelf presteren, er kan informatie
verloren gaan
2. Oral vs written message: meestal mondeling behalve gebarentolken
3. Communicative context: de tolk is actief betrokken bij doelpubliek & proces,
wisselwerking
SOORTEN TOLKEN
Verschillende tolkmodi: Consecutief (achteraf o.b.v. notities) vs simultaan (bijna
tegelijkertijd)
Verschillende settingen:
Conferentietolk - Monologisch van aard (één spreker in één richting, bv. een
en speech)
- Meestal simultaan + in een cabine
Bv: in de EU)
Gesprekstolken = dialoogtolken, liaisontolken, verbindingstolken
- Dialogisch van aard (gesprek)
- Meestal consecutief + in beide richting (taal A naar B en vice
versa)
Bv: bij de dokter (medische sector)
Remote tolken = telefoontolken, videolink tolken, afstandstolken: via
videoconference-systemen
- Voordelen: erg toegankelijk
- Nadelen: lichaamstaal niet te zien, mogelijks op technische
problemen
Gebarentolken = Tolken tussen gebarentalen of tussen gesproken talen en
gebarentalen
Ook: relaistolken: = met een tussenpersoon vertalen (vb Fins naar Engels en van Engels
naar NL)
kan zorgen voor nog meer vertraging en nog meer kans op fouten
SIMULTAAN TOLKEN
= (bijna) gelijktijdig tolken met de spreker, bijna altijd naar de moedertaal: anticiperen &
stressbestendig!
- Décalage: Tijdsverloop tss wat in brontaal wordt gezegd en wat simultaan tolk in
doeltaal zegt
- Shadowing: Simultaan tolken in dezelfde taal
o Frozen shadowing: Luisteren, pauze, shadowing, play
1
, o Smart shadowing: spreker herformuleren (zinnen opdelen, synoniemen,
etc)
SOORTEN
Biduletolken = met bidule (mobiele tolkset) maar zonder luisterondersteuning
voor de tolk
Geschikt voor enkele tientallen deelnemers en één taal (vb
rondleiding)
Cabinetolken = Tolken vanuit een geluidsdichte kamer met geluidsinstallatie
Geschikt voor grote groepen en meerdere talencombinaties
Fluistertolken Zonder hulpmiddelen voor een beperkt aantal luisteraars
(chuchotage)
VERTALEN VAN HET BLAD
= een geschreven tekst lezen en meteen mondeling vertalen zonder de tekst eerst
volledig te lezen
PROCES
Lezen: decoderen & Lees tenminste de eerste zin volledig voor je begint met
analyseren vertalen
Parafraseren: taal & modus Vertaal zinnen, geen woorden, deverbaliseren (focus op
ideeën/ concepten), salamitechniek (splits zinnen)
Productie Natuurlijke intonatie, oogcontact
GESPREKSTOLKEN
- Gesprekstolken = algemene term, dialoogtolken VS Sociaal tolken = tak van
gesprekstolken
- Gesprekstolk = doorgaans consecutief: gesprek kan op locatie/per telefoon
- Vertaalt korte interventies van 1-2 zinnen, in twee richtingen
- Ingezet bij overheid, scholen, zorgverleners (vb arts en patiënt), juridisch (vb
advocaat en cliënt)
- Belang van terminologie, objectiviteit en neutraliteit
SETTING
Verschillende vormen van gesprekstolken: live tolken, afstandstolken zoals telefoontolken
of videotolken
Voordelen Nadelen
Weinig kosten, geen verplaatsing dus Verbinding kan slecht zijn, met meerdere
geen tijdsverlies, onmiddellijke mensen kan het gesprek stroef verlopen
beschikbaarheid
AANDACHTSPUNTEN
Domein specifieke Je moet bepaalde terminologie beheersen in bv. een
kennis juridische context
Interculturele Rekening houden met verschillende culturen en hoe je
communicatie hiermee omgaat
Sociale verhoudingen, Je moet aan beide partijen duidelijk maken wat er gebeurt,
machtsverhoudingen verduidelijken dat je objectief & neutraal bent: anders
wantrouwen!
2
