Mediatechnologie en -innovatie examen
Les 1: inleiding
Niet alles wat technologisch mogelijk is is nuttig voor een gebruiker,
economisch duurzaam, maatschappelijk wenselijk, ethisch verantwoord =
sociale wetenschapper nodig als diamantslijper van de technologische
mogelijkheden
Quadruple Helix model: kader dat de interactie en samenwerking benadrukt
tussen vier belangrijke stakeholders in innovatiesystemen
- Overheid
- Industrie
- Academici
- Burger
Als je een kenniseconomie wil innoveren, dan moeten de 4 partijen
samenwerken
Overheden & innovatie?
Overheid moet stimuleren (innovatie-agenda, investeren) en beschermen
(regelgevende kaders bv AI Act, sanctioneren)
Digital natives: geboren en opgegroeid in een tijdperk en omgeving waarin
digitaal en technologie alomtegenwoordig zijn
Digital by birth ≠ digital by nature
Digital immigrants: hebben andere tijden zonder digitalisering gekend
Innovatiediffusie: theorie om de verspreiding van innovaties in de samenleving
na te gaan
- Rogers
Soorten innovatie
Enabling: nieuwe mogelijkheden zonder direct nieuwe producten te
introduceren
Vs
Implementation: praktische toepassing van die nieuwe mogelijkheden dus wel
producten
,Open: transparant, delen van innovatie (bv android)
vs
Closed: geheimhouden van innovatie, eigen ‘receptuur’ (bv Apple; eigen
ecosysteem)
Incremental: kleine verbeteringen, innovaties (bv software updates, iphone 5)
vs
Disruptive: innovaties die bestaande markten/industrieën fundamenteel
verandere (bv Netflix, Iphone 1)
ACTUA: Streams mikt op groei met pak nieuwe Vlaamse fictie
Waarom zou Streams lokaal Vlaamse fictie gaan voorzien?
Ze zoeken een niche om mee te concurreren, vaak wordt Streamz niet als enige
abonnement genomen maar in combinatie MET
Voordeel van het nieuwe bingewatchen kijkgedrag: ze lokken kijkers die na 1
aflevering op de traditionele TV verder willen kijken
Strreamz: resultaat van samenwerking tussen Telenet (John Porter) en DPG
Media (Kris Vervaet)
Waarom? Netflix heeft het zwaartepunt van TV kijken verlegd en vanuit de
Vlaamse spelers moeten we ook iets hebben
John Porter doet het omwille van de ‘cord cutters’ = mensen die hun tv
abonnement opzeggen, tot Netflix kwam betaalde elke Vlaming een
abonnement om via een kabel zenders op hun tv te krijgen
Ook Kris Vervaet zag dat de advertentie-inkomsten enorm daalden
Er was vanuit de mens dus nood -> ander kijkpatroon, maar ook vanuit de
bedrijven (aan cord cutters en adverteerders een antwoord bieden)
Scenario-analyse (studie) van Econopolis heeft een innovatieduwtje gegeven
Hun onderzoek kwam uit op een as van fragmentatie van consumptie en op
lokale of globale gatekeepers
,Hoge fragmentatie van consumptie: we jongleren van platform naar platform
Lage fragmentatie van consumptie: ik zit in de zetel en kijk enkel vtm
Enige oplossing om in Vlaanderen nog een media-industrie overeind te houden
is maken dat je in die hoge fragmentatie zit en lokale gatekeepers hebt die iets
aan te bieden hebben die centen opbrengen
Andere kwartielen zorgen ervoor dat de lokale media-industrie zal uitsterven,
dus overheid investeert in de ‘Vlaamse Netflix’
ZWAKTE: niet alle zenders werken hieraann mee, ze beconcurreren elkaar
(vrtmax, vtmgo) (oorspronkelijk was dit wel de bedoeling)
Is Streamz een succesvolle innovatie?
Mens: het beantwoord aan de nood, verandend kijkgedrag en grotere honger
van de media-consument, maar is het een USP (unique selling proposition), nee
Markt: het is een lokaal antwoord op cord-cutting, een goede zet maar late
timing, op het randje van een duurzaam businessmodel want ze zijn niet groter
dan Netflix
Maatschappij: minister Van Dalle wil media sector die blijft bestaan, hij wil de
krachten bundelen tegen grote spelers, OH geeft steun en probeert te
sanctioneren (Netflix taks)
De grote spelers
GAFA: Google, Apple, Facebook, Amazon
FAANG: Facebook, Apple, Amazon, Netflix, Google
MAMAA: Microsoft, Apple, Meta, Amazon, Alphabet (moederbedrijf v Google)
Meta is niet hetzelfde als de Metaverse
Metaverse is naam van de technologie van een immersieve virtuele omgeving
Meta is de naam van het bedrijf boven facebook
Waarom geeft Mark Zuckerberg die technologie zijn naam? Hij wil het first
mover advantage (getuigt van wanhoop) : momenteel geen succes
, Goeie innovatie?
Mens: facebook is als merk moreel failliet (betekent niet veel voor huidige
generatie)
Gok die hij waagt zorgt voor potentieel om de nieuwe love-brand te worden
= Als het allemaal zo wordt dan kan hij er de vruchten van plukken, want hij is
de first mover
Maar er zijn veel zorgen om die meta (mens ziet nog niet direct het nut; gaat
onze privacy beter bewaakt worden in deze omgeving? …)
Markt: Zuckerberg wil deze markt opentrekken, ondertussen zijn ook andere
bedrijven hierop gaan inzetten omdat ze niet de Nokia van morgen willen
worden
Beantwoord het vanuit de markt een nood? Voor Facebook wel om hun
businessmodel levendig te houden
Maatschappij: als het er komt moet alles interoperabiliteit zijn, is het een
gevaar voor de democratie? Vanuit maatschappelijk perspectief maakt men zich
zorgen om de democratie. Margrethe Vestager neemt actie tegen
Facebook/Meta met de ene rechtzaakspanning na de andere om niet alleen de
democratie maar ook de EU-economie te beschermen
Technologie en democratie
Volgens sommigen is Facebook een gevaar voor de democratie want het leidt
o.m. tot polarisatie en the filter bubble (= feed is extreem gepersonaliseerd)
Democratie berust op goed geïnformeerd volk -> wanneer mensen alleen nog
maar nieuws tot zich nemen a.d.h.v. sociale media dan dreigt het gevaar dat je
fake news opneemt.
Conclusie = digitalisering (hier: Facebook/Meta) bracht een veranderende
nieuwsconsumptie met zich mee die gebaseerd is op commerciële algoritmes
wat leidt tot een verminderde nieuwsdiversiteit en dat is net de hoeksteen van
democratie.
Waarheidsparadox: het nieuws is nog nooit zo toegangkelijk geweest maar we
hebben ons ook nog nooit zoveel zorgen gemaakt om de
waarheidsgetrouwheid ervan