Dermofarmacie samenvatting
1. C
2. C
3. C
4. C
5. Vette huid (seborrhee), acne, seborroïsche
dermatitis, psoriasis
5.1. Vette huid
5.2. Acne
- Pathogenese acne vulgaris
o Seborrhee (overmatige productie van talg)
o Retentiehyperkeratose
o Bacteriële kolonisatie (bacteriën op de huid)
o Ontsteking
Komen alle 4 voor bij acne
- Grote talgklieren spelen hier een rol
5.2.1. Pathogenese
- Seborrhee:
o Acne ontstaat thv grote talgfollikels in seborroïsche driehoek (
≠ aandoening van talgklier zelf) wel aandoening van
talgklierproductie
- Retentiehyperkeratose:
o keratinisatie ↑ vastzittende hoornlamellen microcomedo
gesloten comedo (whitehead) open comedo (blackhead,
melanine)
- Bacteriele colonisatie en ontsteking:
o ↑ anaerobe bacterien: cutibacterium acnes (C. acnes)
o Lipasen: zetten triglyceriden om tot vrije vetzuren
(irriterend, comedogeen)
o Proteasen: afbraak proteinen: ontsteking
o Onsteking + vrije vetzuren trekken chemotactische factoren
aan: ↑ witte bloedcellen: geeft rode, ontstoken witte puisten
het is dus multifactorieel
5.2.2. Acne venenata (door uitwendig contact)
- Professioneel
o Minerale olien
, o Pek of steenkool
o Chlooracne (dioxine)
- Iatrogene acne en acneïforme erupties
o Hormonen
o Anti-epileptica
o Tuberculostatica
o Halogenen
o Lithium
o Cyclosporine
o Zwavel,…
- Acne cosmetica (comedogene stoffen)
5.2.3. Acne cosmetica
A) Niet-inflammatoire folliculaire respons: toename vorming witte
(gesloten) comedonen
B) Inflammatoire folliculaire respons (folliculitis): irritatie tast het
follikelepithelium aan en veroorzaak papels en pustels
- Comedogene substanties
o Lanoline
o Esters van vetzuren (vb. isopropylpalmitaat)
o Minerale en bepaalde plantaardige en dierlijke olien
o Bepaaalde rode pigmenten in bv blush
o Bepaalde emulgatoren bv sorbitanoleaat
sterk afhankelijk van concentratie, zuiverheid, galenische vorm,
penetratie in haarfollikels, aanwezigheid van irriterende stoffen
(vb NaLS) uittesten van afzonderlijke ingredienten én afgewerkte
producten
5.2.4. Iatrogene acne
- Geneesmiddelen die acne kunnen veroorzaken of verergeren
o Androgenen
o Progestagenen intra-uterien, implantaat (spiraaltje zoals flo
had)
o Steroiden
o Andere: halogenen, lithium, vit B12, tuberculostatica, anti-
epileptica, corticosteroiden
5.2.5. Fysiche acne
- Mechanische wrijving of manipulatie, occlusie
- Straling (zon, kobalt, rontgen, … )
, 5.2.6. Acne behandeling
- Retentiehyperkeratose:
o Topische reinoiden: Vit A-zuur (tretinoïne), adapalene
o Peroraal isotretinoïne
- Sebumproductie
o Spironolactone, cyproterone acetaat (Diane, Androcure), lage
doses corticoïden
- Bacteriele colonisatie: Proliferatie C. acnes
o Topisch:
Benzoylperoxide
Azelainezuur
Antibiotica: erythromicyne (+ zink), clindamycine
o Peroraal:
Antibiotica: tetracyclines, doxycycline, minocycline
Isotretinoïne
- Ontsteking
o Topische antibiotica, retinoÏden, oraal isotretinoïne
Isotretinoïne:
- Krachtigste behandeling in acne
- Maar: nevenwerkingen monitoring is belangrijk (+ het is
teratogeen!)
- Dus: beperkte indicaties:
o Zeer ernstige acne
o Uitgebreide verlitteking
o Matige tot ernstige acne die niet beantwoordt aan de klassieke
R/
- Geen eerstelijnszorg voor acne!
Topische retinoiden:
- Adapalene
- Tretinoïne
- Aanbrengen op volledige zone + volhouden want effect te verachten
na 4 tot 8 weken
- Nevenwerking: irritatie
- Niet tijdens zwangerschap!
- Kan uitdrogend zijn dus hydraterende creme erbij aanraden,
druppels voor droge ogen kan ook, lippenbalsem