AFDELING I: Wat is recht?
HOOFDSTUK 1: Objectief en subjectief recht
Etymologische oorsprong
Recht wordt geassocieerd met overheidsgezag.
Objectief recht (droit objectif ; the law)
Recht als maatschappelijk fenomeen
Geheel van algemene (on)geschreven regels voor uiterlijke gedragingen (niet gedachten) van in
maatschappelijk verband levende mensen (niet dieren) waarvan het respect wordt afgedwongen door de
overheid.
Doel: belangen van mensen in hun onderling verkeer ordenen en beschermen.
/!\ Op welke regel baseer je je?
Subjectief recht (droit subjectif ; right)
Recht bekenen vanuit het individu
Aanspraak die een bepaalde persoon aan een rechtsnorm ontleent, hetzij om een zaak te gebruiken,
hetzij om van een ander individu een bepaalde prestatie te vereisen.
Doen / geven / laten
/!\ Wat wil je?
Nauwe samenhang tussen de twee
Twee zijden van dezelfde medaille: het objectief recht is de grondslag voor het recht in subjectieve zin.
(Ik heb een subjectief recht omdat mijn aanspraak beschermd is door het objectief recht)
/!\ Het objectief recht regelt niet alleen het subjectief recht, maar beschermt dat ook.
Gedragsvoorschriften (regels) niet ten nadele van bestemmeling, maar ten voordele van anderen.
Voorbeeld art 1382-1386bis BW
Verbod van onrechtmatige daad (foutief veroorzaken van schade) - art. 1382 BW: iedere daad van een mens
(in een andere dan contractuele context) die aan een ander schade veroorzaakt is verplicht tot
schadeloosstelling.
(Art. 1382 BW = objectieve rechtsregel, creëert een subjectief recht op schadevergoeding)
1
,3 componenten (eiser moet de 3 componenten bewijzen)
• De fout (faute)
o Objectieve component = de daad
▪ Overtreding van een bepaalde rechtsnorm die een welbepaald gedrag in de zin van
een resultaatsverbintenis oplegt.
▪ Overtreding van een bepaalde rechtsnorm die een middelenverbintenis oplegt =
overtreding van de algemene zorgvuldigheidsnorm. (bonus pater familias-criterium)
Bonus pater familias-criterium
= zich gedragen als een goede huisvader.
= wat een normaal, vooruitziend en redelijk persoon in dezelfde
omstandigheden zou doen met een ernstig verantwoordelijkheidsgevoel
(voorbeeldig in de maatschappij)
≠ superman
Erg vaag en varieert in tijd, plaats en omstandigheden.
o Subjectieve component = de onrechtmatigheid (bewustzijn!)
Men handelt pas foutief als men in staat is om bewust te handelen = schuldbekwaam of
toerekeningsvatbaar.
Niet: kinderen en geesteszieken. (voor die laatste, wel mogelijkheid van foutloze
aansprakelijkheid - art. 1386bis BW)
• De schade (préjudice)
Bestaan van materiële en morele (immateriële) schade.
Schadeloosstelling
Geheel aan herstelmaatregelen die er vooral op gericht zijn de benadeelde te plaatsen in de
hypothetische toestand waarin hij zou hebben verkeerd mocht de onrechtmatige daad nooit
hebben plaatsgevonden.
/!\ Aantonen van de krenking (verlies) van een subjectief recht is noch een noodzakelijke (verwerping
v/d theorie v/d rechtskrenking 1939 door Hof van Cassatie) noch een voldoende voorwaarde.
Men moet aantonen dat een belang geschonden is die een in geld waardeerbaar verlies
veroorzaakt heeft om schadevergoeding te krijgen o.b.v. art. 1382 BW.
Bij gebrek aan fout is er geen schadevergoeding (bv. rouler à 45km/h en agglo et tuer un chien ->
schade maar GEEN fout !)
2
, • Het oorzakelijk verband (lien de causalité) tussen fout en schade
Alle schade, maar enkel die schade die iemand heeft veroorzaakt, moet hij vergoeden.
Causaliteitsprincipe (kern van het schadevergoedingsrecht)
2 theorieën
o In België: equivalentietheorie
Elke fout zonder dewelke de schade zich niet zou hebben voorgedaan, zoals ze zich in
concreto voordeed, moet worden aangemerkt als oorzaak van de schade.
Alle oorzaken zijn gelijkwaardig en equivalent (geen selectie) + geen rekening
gehouden met de voorbestemdheid of gevoeligheid van het slachtoffer.
Zodra de fout als oorzaak van de schade wordt aangemerkt moet de dader de
schade vergoeden.
o In Nederland en Duitsland: theorie van de adequate oorzaak
Enkel de voorzienbare schade zijn in aanmerking genomen.
o Bv. men gooit een bal tegen iemand zijn hoofd, en door één of andere schedelziekte
waardoor de schedel niet hard genoeg is, sterft die man. De equivalentietheorie gaat
zeggen dat dit element even belangrijk als de anderen is, en dat de dader in fout is (the
wrongdoer must take the victim as he finds him). De adequate oorzaak zal zeggen dat de
dader niet zou kunnen geweten hebben dat de man zou sterven , dus het is de fout van de
dader niet.
/!\ Contractuele aansprakelijkheid (verplichtingen van een contract schenden) ≠ onrechtmatige daad !
art 1382 BW is een buitencontractuele aansprakelijkheid.
Art. 1382 BW - 2 objectieve rechtsregels
o Verbod schade te berokkenen.
o Plicht schade te vergoeden.
(Subjectief recht mijn schade vergoed te zien)
Belang van het onderscheid tussen objectief en subjectief recht
Bevoegdheidsverdeling (niet naar dezelfde rechtbank), maar onderscheid tussen objectief en subjectief
contentieux is tegenwoordig erg vervaagd door de toegenomen bevoegdheden van de Raad van State.
• subjectief contentieux: hoven en rechtbanken oordelen over een subjectief recht, waarbij de
rechtstitularis zijn eigen belang tracht te verdedigen. → RECHTBANKEN
• objectief contentieux: administratieve rechtscolleges oordelen over de wettigheid van de
bestuurshandelingen. Men verdedigt het algemeen belang. (aanvechting algemene regel)
→ RAAD VAN STATE
3
, 4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur emiliebeelen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
