De Republiek en Europa, een diplomatieke geschiedenis
Tous les documents sur ce sujet (2)
3
revues
Par: Mickata023 • 5 année de cela
Par: simonwilligen • 5 année de cela
Par: emmakathmann • 5 année de cela
Vendeur
S'abonner
historybook
Avis reçus
Aperçu du contenu
Samenvatting artikelen De Republiek en Europa
Week 8
J.L. Price, ‘De Republiek der Nederlanden als middelpunt van Europa. De
onderhandelingen voor het Bestand van 1609’, in: S.C. Derks ed., Nederland in de wereld
(Den Haag en Amsterdam 2002)175-184.
In oktober 1607 spraken Maurits van Nassau en Willem Lodewijk (stadhouder Friesland).
Hun ongenoegen uit over de vredesonderhandelingen met Spanje. Maurits gaf aan altijd
tegen de vredesonderhandelingen geweest te zijn: de vijand (Spanje) is immers niet te
vertrouwen.
De Staten-Generaal hielden zich voornamelijk bezig met buitenlandse politiek, het
financieren van leger en vloot en het bestuur van de Generaliteitslanden. Praktisch al het
andere werd behandeld op gewestelijk of plaatselijk niveau. Dus de Resolutiën bevatten
vooral hogere politiek en buitenlandse betrekkingen (=de hoofdtaken van de Staten-
Generaal). Bestandsonderhandelingen vallen óók onder deze categorie!
Ieder gewest gaf in de Staten-Generaal in een vaststaande volgorde zijn mening.
Daarna werd het dor de vergadering genomen besluit vastgelegd in een formele resolutie.
Vergaderingen van de Staten-Generaal werden geacht vertrouwelijk te zijn. Die over de
bestandsonderhandelingen gingen werden bovendien ‘secreet’ genoemd. Toch was het voor
ambassadeurs van andere landen en voor het Nederlandse publiek zelf vrij makkelijk om er
achter te komen wat er besproken was.
De Resolutiën illustreren hoe de nieuwe Nederlandse staat zich, wellicht voor het
eerst in zijn geschiedenis, een centrale plaats verwierf binnen de Europese verhoudingen.
De Nederlanders werden bij de onderhandelingen als gelijkwaardige partners geaccepteerd.
In het verdrag stond dat de Republiek der Nederlanden nu in geheel protestant Europa werd
erkend als een volledig onafhankelijke staat.
De onderhandelingen tussen de Nederlanders en de vertegenwoordigers van de
aartshertogen, en indirect Spanje, vonden plaats in Den Haag. Ook de ambassadeurs van
Frankrijk, Engeland en Denemarken en de gezanten van de voorstaande vorsten van het
keizerrijk (Keulen, Palts, Brandenburg, Hessen, Gulik, Anhalt-Cöthen en Brandenburg-
Ansbach) waren aanwezig.
De Franse en Engelse ambassadeurs werkten nauw samen, zowel om een
overeenkomst tot stand te brengen als om elkaar in de gaten te kunnen houden. De
bemiddeling van deze twee machten en hun betrokkenheid bij de aangelegenheden van de
Republiek vormden wel een latent probleem voor de Nederlanders. Het was dan ook een
bijzondere prestatie van Oldenbarnevelt dat het hem lukte om hun steun te behouden én
tegelijkertijd hun rivaliserende aanspraken op een soort protectoraat over de opkomende
Nederlandse staat af te weren.
Een van de heetste hangijzers was de Spaanse eis dat de katholieken in de Republiek
volledige vrijheid van godsdienst zou worden toegestaan. De Nederlanders waren niet
bereid deze concessie te doen. Door deze kwestie werden de Fransen enigszins in
verlegenheid gebracht.
Aan de ene kant schijnen de Fransen en Engelsen de Republiek in het geheel niet als
een levensvatbare staatsvorm te hebben gezien. Echter werd in de loop van de discussie
over koloniale handel duidelijk dat het niet louter het ongewone politieke systeem was dat
de Republiek anders maakte. Toen de Nederlandse onderhandelaars concessies eisten
1
, inzake de handel met Indië als voorwaarde voor een definitieve regeling, had dat ernstige
beschuldigen van hun tegenanders tot gevolg, maar ook van de ambassadeurs van Frankrijk
en Engeland. Met het najagen van privé belangen zouden ze namelijk de vrede en daarmee
de belangen van de hele staat, in gevaar brengen. De Staten-Generaal vonden het zo’n
belangrijke zaak, dat ze zich genoodzaakt voelden om met een formele verklaring van hun
standpunt te komen.
De hardnekkigheid waarmee de Staten-Generaal bij de onderhandelingen
benadrukten dat de handel op Indië een staatsaangelegenheid was, was in feite de
bevestiging van een vernieuwd politiek beginsel. Door de aartshertogelijk onderhandelaars
en door de ambassadeurs van Frankrijk en Engeland werd dit echter niet zo opgevat.
Het Twaalfjarig Bestand markeerde de opkomst van de Republiek der Nederlanden als een
nieuwe staat in Europa.
Hoe dan ook, Engelsen en Fransen bleven het gevoel houden dat de Nederlanders
hun dank verschuldigd waren. Bovendien voelden monarchen zich als vanzelfsprekend
superieur ten opzichte van een republiek.
Achteraf bezien wierpen de onderhandelingen met Spanje aangewakkerde interne
politieke tegenstellingen de grootste schaduw op het diplomatieke succes van
Oldenbarnevelt, en niet de voortdurende dubbelzinnigheid over de internationale status van
de Republiek.
Week 9
Aan het begin van een grote tijd. De republiek als opkomende mogendheid bij de vrede
van Münster (1648). Simon Groeneveld.
Gaat over de Vrede van Münster. Filips IV van Habsburg erkende de soevereiniteit van de
zeven Noord-Nederlandse provinciën en deed afstand van de Habsburgse aanspraken
daarop. Met deze erkenning werd bereikt wat bij het Twaalfjarig Bestand niet gerealiseerd
had kunnen worden. Nu kon de Republiek formeel functioneren op het Europese toneel.
Maar, het Noord-Nederlandse staatsbestel bestond voor 1648 wel al informeel. Het
onderhield diplomatieke contacten en speelde politiek mee (kijk alleen al naar het sluiten
van het Bestand).
Voorgeschiedenis. De oudste contacten van de opstandige Nederlanden met het
buitenland waren deel van de meest elementaire oorzaak van hun samenwerking: defensie.
Bondgenoten waren hartelijk welkom. In gemeenschappelijk overleg moesten deze worden
gecontacteerd, een taak die in de late zestiende eeuw bij de Staten-Generaal kwam te
liggen. Maar gewesten onderhielden wel eigen relaties met andere staten. Uit het aangaan
van bondgenootschappen ontwikkelde zich de buitenlandse betrekkingen.
Al vóór 1609 werd het gebruikelijk dat gewesten alleen via de generaliteit in
internationaal verband optraden en verdragen sloten, en dat andere staten zich primair
wenden tot de generaliteit en niet tot één der leden daarvan. Dat betekende echter niet dat
buitenlandse afgezanten geen speciale contacten met één of slechts enkele gewesten of
zelfs steden onderhielden.
De Staten-Generaal stuurden nu gezanten naar elders: ordinarissen die voor langere
tijd in een vreemde stad verbleven en alle lopende zaken behandelden, en extraordinarissen
die voor korte tijd met een speciale opdracht waren belast. De extraordinarissen werden
meestal als groepje benoemd. Sinds 1624 moesten ze zelf ook allemaal lid zijn van de Staten-
Generaal. Een gezantschap was daarom een commissie van die vergadering. Bij belangrijke
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur historybook. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
