Definitie:
= De mate waarin iemand van plan is om een bepaald gedrag uit te voeren.
→ “Ik ga stoppen met roken”.
→ “Ik blijf dagelijks voldoende groenten eten”.
Beïnvloed door: Intentie hangt sterk af van andere determinanten:
Attitude “Ik vind roken niet goed voor mij”
Sociale invloed “Mijn vriend(in) apprecieert niet dat ik rook”
Omgeving “De prijs van sigaretten is enorm gestegen”
Eigen- “Het lukt me gewoon niet om te stoppen”
effectiviteitsverwachtin
g
Pas wanneer voldoende determinanten hier positief aan gerelateerd zijn, zal de
intentie veranderen.
Positieve gedragsintentie is een belangrijke voorwaarde voor
gedragsverandering, maar is geen garantie voor succes.
Voorbeelden:
→ Goede voornemens die niet gelukt zijn.
→ “Ik wil wel dagelijks een half uur bewegen maar het is gewoon niet vol te
houden.” Eigen-effectiviteitsverwachting.
Voorlichten
1
, 2.2. Determinanten – attitude
Definitie:
= De houding van mensen ten aanzien van een specifiek onderwerp of gedrag.
Redelijk stabiel.
Geven mee richting aan gedrag, maar niet gelijk aan gedrag.
→ “Dagelijks 30 minuten bewegen vind ik waardevol” maar dit uiteindelijk
niet doen vanwege tijdsgebrek.
Gevormd op basis van eerdere leerervaringen.
Belangrijk bij het verzamelen van informatie van onze doelgroep!
Totaaloordeel: “Roken is niet goed”.
→ In welke mate is de doelgroep het hiermee eens?
Onderverdelen van opvattingen:
Cognitief Hoe denkt men erover? “Bewegen is goed voor je
hart”
Affectief Hoe voelt men zich erover? “Bewegen is plezant”
Gedrag Wat doet men errond? “Ik ga vaak sporten”
Uitkomstverwachting:
= Opvattingen over welke gevolgen een specifiek gedrag heeft. Vaak in de vorm
van voor- en nadelen.
→ “Roken is gezellig”.
→ “Roken is vies voor anderen”.
Vaak onderscheid tussen voor- en nadelen op korte termijn en op lange
termijn:
Voorbeeld: Rokende pubers.
= Weten dat roken slecht is voor gezondheid, maar zien dit nadeel vaak als iets
op lange termijn.
= Vaak zijn dan de voordelen op korte termijn belangrijk.
Belangrijk want: Bij veel gezondheidsgedrag spelen de gezondheidsvoordelen pas
op lange termijn een rol, en worden de nadelen ervaren op korte termijn…
- Bijvoorbeeld: Houding aan de computer, bewegen, voeding, screening
borstkanker.
→ Voordelen op lange termijn: Kan mogelijks je leven redden;
→ Nadelen op korte termijn: onaangenaam, soms pijnlijk.
Voorlichten
2
, 2.3. Determinanten - Subjectieve norm
Definitie;
= De gepercipieerde verwachtingen van belangrijke anderen (vb. partner, ouders,
vrienden,…)
= Wat je denkt dat die belangrijke andere verwachten van jou.
- Bijvoorbeeld: Mijn vrienden verwachten dat ik gezellig meerook en
meedrink.
Uitganspunt: wanneer iemand geen aandacht heeft voor de verwachtingen van
de sociale omgeving, kan deze ‘sociale sancties’ verwachten.
- Bijvoorbeeld: Als ik niet meerook of meedrink zal men mij buitensluiten.
Onderliggende structuur:
1. Normatieve verwachtingen:
Wat denkt men dat de ander denkt over zijn gedrag.
2. Mate van gehoorzamen:
In welke mate trekt deze persoon zich daar iets van aan?
Gelijkaardig concept:
Sociale steun (of druk): directere invloed van anderen.
- Bijvoorbeeld: ‘Alé drinkt nog eentje’ = sociale druk.
- Bijvoorbeeld: ‘Ik ben er voor je’= sociale steun.
Definitie:
= De verwachting die men heeft over het eigen vermogen om een bepaald
gedrag te kunnen uitvoeren. Zie ik mezelf als in staat om een bepaald gedrag uit
te voeren?
- Bijvoorbeeld: “Ik kan dat” of “Ik kan het gewoon niet”.
Één van de belangrijkste voorspellers!
Kan algemeen, maar is accurater op een specifiek gedrag/ situatie.
- Bijvoorbeeld: iemand die een bepaald vak heel moeilijk vindt, maar erin
gelooft dat het met voldoende leren wel kan lukken.
Andere termen:
- Self-efficacy
- Waargenomen gedragscontrole
Belangrijk: Iedereen kan zaken identificeren die ze zouden willen veranderen,
maar dan moet je ook nog geloven dat je dit kan.
Voorlichten
3
, - Bijvoorbeeld: ik kan de meeste doelen die ik mezelf stel bereiken.
2.5. Determinanten – Risico-inschatting
Definitie:
Het stellen van bepaald gedrag wordt mede bepaald door de ervaren
gezondheidsdreiging en de eisen inschatting van hun kans op dat risico.
Uitgangspunt: Als mens proberen we risico’s te vermijden. Hoe groter en hoe
ernstiger men een risico inschat, hoe groter de kans is dat we het risico willen
vermijden. Welk risico loop ik als ik dit gedrag stel?
- Kans: Ben ik vatbaar voor het probleem? ‘Kan het mij overkomen?’
- Ervaren ernst: Heeft het grote gevolgen volgens mij? ‘Maakt het iets uit?’
Andere termen:
- Ervaren kwetsbaarheid
- Risicoperceptie
2.6. Determinanten – Kennis
Bij voorlichten staat overdracht van kennis vaak centraal en wordt het meestal
beschouwd als de belangrijkste determinant.
- Bijvoorbeeld: de juiste kennis over gezond gedrag is niet gelijk aan gezond
gedrag stellen.
Kennis leidt slechts tot gedragsverandering als mensen al de intentie hadden
dit te doen, maar niet wisten hoe:
- Bijvoorbeeld: ‘Ik wou altijd al bloeddonor worden, maar weet echt niet
waar ik me moet aanmelden…’
Verschillende soorten kennis:
a) Bewust maken van relatie tussen een gedrag en een risico.
- Bijvoorbeeld: “Roken kan een hartinfarct veroorzaken”.
b) Over hoe je zou kunnen veranderen.
- Bijvoorbeeld: “Hoe stop je met roken”.
c) Theoretische/ wetenschappelijke kennis.
- Bijvoorbeeld: waarom roken tot longkanker en hart- en vaatziekten leidt.
Mythes doorbreken vb. seksmythes, diabetesmythes.
Voorlichten
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur thisbevdv. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.