Onderwijs aan
kinderen met
specifieke noden
THEMA’S UIT DE PEDAGOGIEK
Catho Schelkens
2023-2024 | PW3 – SEM2
,Onderwijs aan kinderen met specifieke noden 2023-2024
Doelstellingen
- De organisatie van het onderwijs aan kinderen met specifieke noden in Vlaanderen te beschrijven en te
evalueren.
- Succesfactoren en belemmerende factoren van onderwijs aan kinderen met specifieke noden op school-,
klas- en leerlingniveau weer te geven en toe te passen.
- Verbanden te leggen tussen de organisatie van onderwijs aan kinderen met specifieke noden en
succes/belemmerende factoren op school-, klas- en leerlingniveau.
- Opiniestukken en beleidsteksten af te toetsen aan de wetenschappelijke literatuur en kritisch te
beoordelen.
- Beschikbare (wetenschappelijke) gegevens gebruiken om gefundeerde uitspraken te doen over onderwijs
aan kinderen met specifieke noden.
Lessen
- Les 1: Inleiding / Beleid
- Les 2: Gewoon vs buitengewoon onderwijs: cijfers & Onderwijseffectiviteit
- Les 3: Gewoon vs buitengewoon onderwijs: Onderwijseffectiviteit & Continuüm
- Les 4: Inclusief onderwijs: Attitudes
- Les 5: Inclusief onderwijs: Competenties & Duurzaam werken
- Les 6: Tussen inclusief en buitengewoon: Differentiatie, redelijke aanpassingen, co-teaching, j
integratieklassen
- Les 7: Tussen inclusief en buitengewoon: Samenwerking
- Les 8: Buitengewoon onderwijs
- Les 9: Gastcollege
- Les 10: Gastcollege
- Les 11: Actoren betrokken in het onderwijs aan leerlingen met specifieke noden
Evaluatie:
- Een paper waarin studenten een wetenschappelijk onderbouwd en logisch opgebouwd standpunt
formuleren ten aanzien van een statement dat hen wordt aangereikt (10p)
- Een schriftelijk examen, gesloten boek met open vragen (10p)
Pagina 1 van 152
PW 3 – Sem 2
,Onderwijs aan kinderen met specifieke noden 2023-2024
HS 1: Inleiding – Beleid
Nieuw decreet sinds 1 september, Vervanger op m-decreet
Onderwijs aan kinderen met specifieke noden komt continu in het nieuws, zoals te zien aan deze voorbeelden:
- Het gaat altijd over hetzelfde, namelijk moeten we onderwijs aan kinderen met specifieke noden inclusief
of in het buitengewoon onderwijs gaan organiseren (gesegregeerde setting)
- De laatste jaren gaat het regelmatig over het busvervoer, plaats tekort, …
Er is heel veel de vraag gewoon vs buitengewoon onderwijs
Buitengewoon
onderwijs Gewoon
onderwijs
- Buitengewoon en regulier onderwijs worden vaak tegen elkaar gezet
- Er word vaak gezegd dat er meer inclusief onderwijs moet zijn → reacties dat dit niet mogelijk is, het
inclusief onderwijs
- Maar het gaat in essentie niet over inclusief onderwijs → Het gaat over INCLUSIE en PARTICIPATIE. Dit
staat los van onderwijs. Iedereen moet kunnen deelnemen aan de samenleving
Pagina 2 van 152
PW 3 – Sem 2
, Onderwijs aan kinderen met specifieke noden 2023-2024
Full and effective participation and inclusion in society Volledige en effectieve participatie en inclusie in de
The United Nations Convention on the Rights of samenleving
Persons with Disabilities (2007) Het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten
van personen met een handicap (2007)
Fundamental elements of social inclusion involve Fundamentele elementen van sociale inclusie zijn het
having a valued role and active participation in hebben van een gewaardeerde rol en actieve
society, fostering relationships, and experiencing a deelname aan de samenleving, het koesteren van
profound sense of belonging – needs shared by both relaties en het ervaren van een diep gevoel erbij te
individuals with and without intellectual disabilities horen - behoeften die gedeeld worden door zowel
(Merrels et al., 2018) individuen met als zonder verstandelijke beperking
(Merrels et al., 2018).
Schools, frequently considered potential safe havens, Scholen, die vaak worden beschouwd als potentiële
cannot be isolated from the broader societal context veilige toevluchtsoorden, kunnen niet worden
and should not be considered the primary – and geïsoleerd van de bredere maatschappelijke context
often only – responsibles of inclusion. (Skovdal and en mogen niet worden beschouwd als de primaire - en
Campbell, 2015) vaak enige - verantwoordelijken voor inclusie. (Skovdal
en Campbell, 2015)
- Het is belangrijk om te kunnen participeren in de samenleving, specifiek voor mensen met een handicap is
dat in het VN verdrag geëxpliciteerd. Er moet inclusie en participatie zijn in de samenleving
- ‘Social inclusion’ gaat erover dat je een rol kan opnemen, actief kan deelnemen, relaties kan aangaan in de
samenleving, dat je ergens deel van uitmaakt en dat dat kan ervaren.
- Wanneer het in de media, samenleving of onderzoek over inclusie gaat, word er erg snel naar scholen
gekeken. Scholen moeten er voor zorgen dat er inclusie mogelijk is → het gaat dus over inclusief
onderwijs
- Scholen zijn de contexten waar heel veel kinderen samen komen en waar we inclusie kunnen realiseren
(‘safe havens’). Maar de school mag nooit de enige verantwoordelijke zijn, dat zijn wij als samenleving.
Binnen die samenleving zijn er heel veel verschillende aspecten waaraan men aan die participatie en
inclusie kan werken.
- Mogelijks is inclusie op school ook niet voor elk kind de meest geschikte omgeving om inclusie na te
streven, misschien zijn andere omgevingen voor sommige kinderen met bepaalde beperkingen betere
omgevingen om participatie en inclusie na te streven → later meer hierover
- Het breder perspectief dat erg belangrijk is: de school is niet de enige context in onze samenleving waar
inclusie gerealiseerd kan worden.
- De school is wel een context waar veel kinderen samenkomen en waar kinderen heel veel tijd spenderen,
dus heel veel momenten waarin je inclusie kan waarmaken.
Pagina 3 van 152
PW 3 – Sem 2
