- Virussen: veel moelijker om lokaal te houden → bijna altijd infectie die het hele lichaam doorwandelt (systeeminfectie = koorts etc.)
- Opm: vroeger papoviridae: papillomavirussen en polyomavirussen → nu: papilomaviridae en polyomaviridae
Hepatitis virussen – zie overzichttabel dia 48 foodborne virussen → komen regelmatig samen voor vb. door onveilige seksuele contacten
DNA virussen
Met envelop
HHP
Dubbelstrengs DNA
pathogeen Diagnose transmissie pathologie Detectie // mediactie
Herpesviridae klinisch →zelfde glas, lepel, kus.. Complex genoom 74 genen (long & short unique Aciclovir (Zovirax): IV (of PO)
Alphaherpesvirinae 1. Herpes labialis: Koortsblaas (blaas op region ) = veel genetisch materiaal
overgang huid en mucosa) Epidemiologie HSV1 en HSV2:
humaan herpes virus Eens het virus binnen is: nooit meer buiten -wereldwijd (1/3 populatie Twee belangrijke unieke bio kenmerken:
1 (=Herpes simplex 1 - Immuniteit houdt het onder controle besmet) Neurovirulentie
(HSV)) - Trekt zich terug in ganglia zenuwen, af -geen dieren reservoir = mogelijkheid tot invasie en replicatie in CNS
en toe draak terug uit grot -mens op mens →specifieke binding aan neuronen
2. Herpes stomatitis →neuroinvasiviteit
3. Herpes oesofagitis: minder eetlust - zwakker HSV1: →eigen genen voor virale DNA replicatie (want
4. Herpes menigo-encefalitis: -groot % reeds op kinderleeftijd neuronen maken zelf geen DNA) – polymerase
temporaalkwabben besmet
-prevalentie ↑: ontwikkelingsland Latente infectie
→neurale ganglia: episomaal stadium (HSV1 en
1 2)
→reactivatie: in aanw neutraliserende
antistoffen!
2 3 4
→zonder vernietiging van neuronen waarin het
virus repliceerst (immers geen anesthesie)
humaanherpesvirus 2 Orale infectie Sec. laesie: Keratoconjunctivits (keratitis dendritica) Encephalitis
(Herpes simplex virus Prim. lesie: stomatitis ulcerosa: Herpes labialis (koortslip) -na neonatale infectie -Zeer ernstig (70% mortaliteit bij
2) -Tijdens jeugd -na stomatitis ulcerosa (ander: HSV-2) ouderen)
-Pijnlijke zweertjes tong, tandvlees, wang -centrifugale verspreiding - zelfde reccurentie als bij herpes labialis -Centripetale verspreiding
-latente vorm: trigeminal ganglia -bij koorts, stress, zwak IS HSV-2:
Bij gezonde pt: zelflimiterend, soms recidiviërende -zelden infectie voor seksueel
genitale herpes actieve leeftijd
Genitale infectie Bij immuungecomprommiteerde: - prevalentie ↑: ↑aantal seksuele
Primaire lesie - Virale meningitis partners
-aften, zeer pijnlijk, veelal alg symptomen (3W) o =sub acuter (in vgl met bact
meningitis) Gelijkaardige behandeling als 1
Secundaire lesie: o Kan sluipen, begint over verloop Veel overlapping
#d-W
1
, -herpes genitalis o Mensen van gedrag veranderen, Genitale herpes: R/ 5-10d aciclovir
-herpes neonatorum verward, aggresief, nekstijfheid 400mg 3x/d
→transmissie: in utero (zelden), intrapartum
(75%), postnataal
-meestal symptomatisch, hoge mortaliteit,
slechte prognose
-3 vormen: huid, oog en mondinfecties (1/3),
encephalitis (1/3), gedissmenieerde infectie (1/3)
humaanherpesvirus 3 Winpokken, waterpokken, chicken pox Gaat zich in slapende vorm terug Primaire infectie: waterpokken Aciclovir IV/PO (hogere dosissen
(Varicella-zoster ➔ Als kind doormaken: ni trekken -besmetting: airborn/ druppels / contact nodig)
virus) (VZV) gevaarlijk <-> ouderen: -cellulaire IS achteruit: herval: -kinderen 2 tot 6 jaar
heel ziek langs verloop spinale zenuw -blaasjes in versch stadia Indicatie verzwakt IS – HIV test?
Herpes zoster (gordelroos) - pijnlijk: irritatie zenuw -besmettelijk 1 dag voor tot 6 dagen na exantheem
➔ Postherpetische pijn -Latente vorm: sensibele ganglia
➔ Surinfectie (streptococcen, =indicatorziekte: diagnose om
stafylococcen) HIV te stellen (verminderde Secundaire infectie: gordelroos (zona)
=zeer pijnlijk want irritatie zenuw = neuralgiën cellulaire immuniteit) -blaasjes: aantasting 1 dermatoom; zenuwpijn
➔ Zien dit ook bij oudere -infecties bij immuungecompromiteerde
hoe donkerder huid hoe kwetsbaarder voor pt, zwak IS, gezonde pt
genezing in lidtekens → mensen verliezen vaak die net infectie heeft →Virus trekt zich terug in zenuwknopen - slapen
pigment → je kan zien of die ooit herpes heeft doorgemaakt (acute →Lijkt op herpes maar meer systemisch
meegemaakt → witte huid iets moeilijker te zien hepatitis, covid) → blaasjes die kapot gaan en genezen in korstjes
→ versch fasen door elkaar
Betaherpesvirinae (CMV) Primaire infectie: Primaire infectie: veelal asymptomatisch (creche) Acute CMV bij immuuncompetent:
Typisch heel jonge kinderen (baby’s) → - Aspecifiek →CMV IgG positief (grote gezwollen cellen) goed counselen, informeren koorts
Human herpes virus 5 asymptomatisch (antistoffen) familie besmetten - Koorts -keel en urine, cervix, sperma, moedermelk nog weken duren
(human Persoon heel vermoeid (gelijkend op klierkoorts) Secundaire infectie:
cytomegalovirus) - Pneumonie Secundaire infectie (↓IS) Behandeling:
(CMV) Kind: banale aandoening / ziekte - beetje koorts - Oesofagitis/ulcera => ni -intra uteriene transmissie (=> kind: intra uterine Gangcyclovir: mogelijk, maar
Ouder: veel zieker, koorts langer, hepatitis, meer eten dood/tragere hersenontwikkeling/ vroeggeboorte) toxiciteit!! : alleen IV
keelpijn, huiduitslag, klieren ... Hele gezin ziek - - Colitis, gastro enteritis -milt en lever vergroting, hemolytische anemie, (pneumonie zoals covid –
baby rap er vanaf - rest niet → verlengde post - Beenmergdepressie trombocytopenie, chorioretinits, verkalking brain aantasting onderst longdelen)
virale vermoeidheid - gelijkaardig aan klierkoorts - Retinitis - Immuungecomprommiteerden (bloedtransfusie/ →gangcyclovir wel geven bij
Ook hier blijft virus aanwezig - heractivatie mog (netvliesontsteking) → orgaan donatie/AIDS/…) immuuncompetent anders geraakt
bij zwak IS vb. chemo, transplantorgaan, HIV kan lijden tot blindheid Kan ook granuloom veroorzaken van virus niet af
Serology (serum stalen) - Encephalitis PO valgancyclovir: bij
- IgG +: past infectie Preventie: contactisolatie voor CMV negatieve beenmergdepressie
o VP: door bloedproducten zwangeren IV fosscavir: alleen IV, fors
(transfusie) Letermovir voor primaire profylaxe hydrateren, pijnlijke genitale
- IgM +: primaire infectie/ reactivatie in Maar meeste infecties gebueren ni op werkvloer, ulceraties
immuungecomprommiteerde pt maar door contact met besmet eerste (eigen) kindje
o VP: EBV, RA CMV bij orgaantransplant pt:
Na 2 weken herhalen Primaire profylaxe: letermovir
2
, viral load (virus isolatie) Mag CMV + → CMV –
- Conventionele culturen: gouden Maar niet CMV + donor naar CMV
standaard – patiet: dus zowel hLA match als
- nog handiger: rapid culture methids: CMV = belangrijk!!
results in 24-48h
antigenemia (pp65Ag) en PCR
bij immuuncompromitteerde pt
human herpes virus 6 Plotse koorts 3 dagen, dan verschijnen vlekjes op Primaire infectie: 1e infectie: exanthema subitum (roseola infantum)
(HHV)-6 gelaat en hals, afdalend Icbt: 10-15 dagen -zeer frequent
= zesde ziekte Exanthema subitum -typisch verloop: 3-5 dagen koorts → daling koorts
Geen kruisreactie andere herpes → exantheem (48h later)
-80% vd volwassenen hebben antistoffen
Secundaire infectie : gedissemineerde infectie
-overdracht door bloedtransfusies en orgaandonatie
bij immungecompromiteerden
Gammaherpesvirinae Klinisch: Epidemiologie: Primaire infectie: asympt met seroconversie of Ampicilline
Mononucleosis infectiosa -wereldwijd verspreid mononucleoisis infectiosa
Human herpes virus 4 Rond onze leeftijd of jonger -aanw in mond en keel secreet -besmetting: via oropharynx (kussen)
(Epstin-Barr virus) -natuurlijke infectie: -infectie lymfoid weefsel (B cellen)
(EBV) In primo infectie - grote *kids: asymt; levenslange IM -koorts, lymfeklierzwelling, pharyngitis,
gezwollen klieren met beslag, *jong volw: 50% mononucleose miltvergroting, leverstoornissen, granuloom
hepatitis, koorts ...→ tast hele *Afrika: Burkitt lymfomen -abnormale mononucleaire cellen (bloedbeeld)
lichaam aan -Geelzucht: 10%
Diagnose: serology: hetrophilic AL →AL die Transmisise: - Exantheem: na toediening ampicilline (100%)
kruisreageren Verspreid vaak onder vrienden of
- Serum serum pr reageert (agglutinates) eerste lief
met schapen bloed Weken maanden voordat dit uit
- Nadelen: VP (HPVB19,CMV, SLE, je lichaam is - kan terugkomen =
sarcoido, lymphoma) gevaarlijk want = trigger tot
- VN: te vroeg in ziekte diagnose ontwikkelen van lymfomen =
proberen stellen, te jong (<4jr) lymfeklierkanker → kan zeer
- Acute IF: VCA1 IgG, IgM, EA, agressief worden vb burckit
heterofielen positief, EBNA: negatief lymfoom - veel pijn, snelle sterke
- Recente infectie: pos CVA IgM &IgG en behandeling
heterofielen, negatieve EBNA, variabele
EA
- Oude infectie: pos VCA IgG en EBNA,
neg VCA IgM
- Nooit infectie: allemaal negatief
1
VCA: viral capsid antigen
3