Resume
Volledige samenvatting Migratie en de multiculturele samenleving
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Volledige samenvatting Migratie en de multiculturele samenleving gedoceerd door Pieter-Paul Verhaeghe
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: sandramartens • 4 mois de cela
Aperçu du contenu
Migratie en de multiculturele samenlevingMigratiegeschiedenis van België en Europa
1.1 Interne migratie en emigratie: begin 20e eeuw
Overgang van een landbouw- naar een industriële samenleving: neergang van traditionele nijverheid (proto-
industrie)
à Sterke bevolkingsgroei: demografische revolutie (sterftecijfer daalt door hoger levensstandaard, meer
voedsel en tegelijkertijd betere hygiënische omstandigheden, dus vooral in steden sterke
bevolkingsgroei)
à Interne migratie binnen België
- Van noord naar zuid
- Van platteland naar de stad
à Emigratie naar de Verenigde Staten: red star line
- Voornamelijk belgische emigranten vanuit West-vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Henegouwen.
Heel veel van de migratie en zeker arbeidsmigratie is tijdelijk, vaak seizondsarbeid en als het toch iets
permanenter was dan was het vaak door politieke druk.
Kettingmigratie = migratie is gekanaliseerd, van specifieke plek van herkomst naar specifieke plek van
aankomst via mond aan mond reclame, de eerste migranten komen vaak door toeval ergens terecht en die
schrijven dan brieven en dat trekt nieuwe migranten aan die vormen een soort ketting, verschillende
schakels.
Transplanted communities = spanningen die in het land van herkomst spelen worden getransplanteerd naar
het land van aankomst. Zoals politieke spanningen, voetbalspanningen etc.
1.2 Zuid-Europese migratie
1.2.1 Italiaanse migratie
Interbellum
- Politieke vluchtelingen
- Economische migratie
1946 – 1956: bilateraal akkoord met Italië à Na WOII was er in België een te kort aan arbeidskrachten en
steenkoolmijnen dus belgische overheid op zoek naar gastarbeiders dus bilateraal akkoord met Italië.
Belgische en Italiaanse overheid spreken aantallen af die ze jaarlijks nodig hebben, wordt uitgedrukt in
eenheden/contingenten
- Officiële aanwerving van arbeidsmigranten voor de steenkoolmijnen, georganiseerd door de
overheid
- Selectie criteria: regio (werkloze sicilianen, fysieke conditie en ideologie
Miserabele werk- en woonomstandigheden: woonden vaak in voormalige kazernes, gevangenissen etc. Ook
de werkomstandigheden waren schrijnend, veel doden in de mijnen (vooral Italiaanse migranten)
à Mijnramp van Marcinelle in augustus 1956: stierven meer dan 100 italiaanse migranten
- Zorgde voor moeizame onderhandelingen tussen belgische overheid, Fedechar en Italië. Althans
voor de officiële migratie
- Omzeilen van officiële rekrutering met toeristenpas en nadien geregulariseerd à zo kwamen
toch nog veel Italianen tot hier
- Start van de kettingmigratie + huwelijksmigratie + familiehereniging
- Ook in België door de slechte omstandigheden steeds meer interne migratie naar de zware
industrie in de steden
1
, - Reactie Belgische overheid: ze gingen op zoek naar oplossingen voor die Italiaanse migranten
Verdere zoektocht naar alternatieven (Spanje, Griekenland en Portugal)
1968: oprichting EEG à vrij verkeer van personen en arbeid, maakte dit allemaal makkelijker
Van de steenkoolbekkens in Luik naar 2 specifieke buurten in Brussel naar middenklasse buurten in Brussel
(sociale mobiliteit)
- Hooggeschoolde migratie (EG, NAVO, tertiaire sector...)
- 2de en 3de generatie
• Sociale mobiliteit
• Suburbanisatie
- Recente economische migratie omwille van de economische crisis
1.2.2 Spaanse migratie
Burgeroorlog (‘36-’39) en Franco regime (‘40-’75):
à Veroorzaakte heel veel sociaal-politieke vluchtelingen
Werd aangevuld meer een bilateraal akkoord voor georganiseerde arbeidsmigratie 1956 = officiële
aanwerving door Belgische bedrijven, voornamelijk steenkoolfederatie + meer en meer clandestiene
arbeidsmigratie net zoals bij de Italianen in ’50s-’70s
- Niet-officiële aanwerving door Belgische bedrijven
- Spontane migratie als ‘toeristen’
1975: dood van Franco: ging gepaard met een kleine re-migratie
1986: werd Spanje lid van de Europese gemeenschap à hooggeschoolde migratie naar de EG, NAVO en
tertiaire sector
1.2.3 Griekse migratie
Interbellum: kleinschalige migratie
- Commerciële migratie: handelsreizigers
- Politieke migratie (assimilatie-politiek van Atatürk)
1956: bilateraal akkoord voor georganiseerde arbeidsmigratie
1967: militaire junta van het kolonelsregime à politieke migratie
1974/75: einde kolonelsregime à vrij sterke re-migratie
1981: EU-lidmaatschap à hooggeschoolde migratie
1.2.4 Het bredere Europese verhaal
Zuid-Europa is geëvolueerd van een emigratie land naar een immigratie-land
- Immigratie vanuit het zuiden
• Italië: Marokko, Tunesië, Somalië, Eritrea en Filippijnen
• Spanje: Marokko en Latijns-Amerika
• Portugal: voormalige kolonies: Angola, Mozambique, Macao, …
- Oorzaken
• Economische ongelijkheid tussen Zuid-Europa en Afrika werd groter: kloof groter dus
wordt aantrekkelijker
• Demografische groei in Afrika: gekanaliseerd via migratie naar Zuid-Europa
• Migratiepolitiek van West- en Noord-Europa
- Lange tijd migratie als ‘toerist’ (en geen asiel)
- Illegale tewerkstelling in de schaduweconomie
Vanaf jaren 90 waren Zuid-Europese landen steeds meer onder druk om grenscontroles te doen: visum
ingevoerd. Voor de jaren 90 waren die grenzen gewoon open
2
,1.3 Turkse en Marokkaanse migratie
1964: bilaterale akkoorden met Turkije en Marokko
- Officieel georganiseerde arbeidsmigratie weeral via contingenties waarbij ze het echt over
aantallen migranten gingen hebben (heel economisch)
- Steenkool en zware industrie
+ clandestiene arbeidsmigratie in ’60s-’70s
- Niet-officiële aanwerving door Belgische bedrijven: vaak bestaande Turkse arbeiders in de
textielindustrie die werkgevers zeiden tegen Turkse werknemers, als je op vakantie gaat naar
Turkije ga op zoek naar nieuwe werknemers. Mond aan mondreclame
- Spontante migratie als ‘toeristen’
à Kettingmigratie
Economische motieven à “gastarbeiders”
- Sectoren hadden een tekort aan arbeiders: metaal, steenkool, textiel, bouwnijverheid,
schoonmaak
- Bedoeld om ‘tijdelijk’ te zijn à gastarbeiders
- Soms waren er ook ‘culturele’ motieven: op avontuur gaan, vrij zijn, naar steden of buitenland
verhuizen
Selectieve migratie
- Jong
- Laaggeschoold en arm
- Van zeer specifieke regio’s in Turkije en Marokko: Istanbul, Balkan à gekanaliseerd naar
kettingmigratie in specifieke steden en buurten
à dat heeft gevolgen voor de levenskansen van hun kinderen (verklaart stuk van de economische
achterstelling van migranten uit)
Belgisch beleid van gezinsvorming en -hereniging: werd aangemoedigd vanaf ‘60
- In de beginperiode voornamelijk populair bij de Turkse migranten, later bij zowel Turkse en
Marokkaanse migranten
- Voordelen voor de overheid en de werkgevers
• Turkse mannen alleen werden gevreesd maar als ze met vrouw en kinderen zijn werd
verwacht dat ze minder risico’s gingen nemen, minder van werk veranderd etc.
• Vrees na babyboom dat bevolking achteruit ging gaan
• Als je gezin ook hier woont ga je uw inkomen niet meer naar het land van herkomst
opsturen, beter voor de economie
1.3.1 Gastarbeiders en bilaterale akkoorden, een Europees
Belangrijkste landen van oorsprong en bestemming
- België ß Italië, Spanje, Marokko en Turkije
- Nederland ß Marokko en Turkije
- Duitsland ß Joegoslavië en Turkije
- Zwitserland ß Joegoslavië en Turkije
- Frankrijk ß Spanje, Portugal, Algerije en Marokko
Verschillende economische doelen
- Vervangingsfunctie van de locals: de Belgen konden stijgen op sociale ladder dankzij de arbeid
van migranten binnen die sectoren
- Uitbreiding van bepaalde sectoren: steenkool en zware industrie, om dit op te vangen had je
extra arbeidskrachten nodig
3
, - Bufferen bij lage economische conjunctuur: economie gaat op en neer en was interessant om
arbeidsmigranten te hebben, ging het dan economische even minder goed dan werden ze
teruggestuurd
Heel dit migratieverhaal is primair een economisch liberaal verhaal
1.3.2 Officiële migratie ‘stop’ 1974
1967: Eerste tijdelijke stop van het uitreiken van werkvisa en regularisaties
1974: Permanente stop van arbeidsmigratie
1976: Wet tegen illegale tewerkstelling van migranten
à Gevolgen waren het zwaarste voor Turkse & Maghrebijnse migranten en niet de Zuid-Europese migranten
(zie Europese éénwording, vrije verkeer van goederen en personen)
Verbod op arbeidsmigratie
- 1970: Zwitserland
- 1972: Zweden
- 1973: Duitsland
- 1974: Frankrijk en de Benelux-landen
Maatschappelijke context
- Sociaaleconomische crisis (oliecrisis van 1973)
- Toenemende zichtbaarheid migranten & racisme: eerste aanslagen op Turkse en Marokkaanse
cafés en moskeeën
Dit stop wordt gezien als een eerste stap naar de start van de opbouw van ‘Fort Europa’
1974: Officiële stop van de arbeidsmigratie
MAAR transitieperiode tot december 1975
- Clandestiene migranten werden geregulariseerd
- Toenemende migratie uit Turkije, Marokko én Europa: werd gezien als laatste moment om nog
België binnen te geraken
Zo werden die tijdelijke ‘gastarbeiders’ à Permanente ‘migranten’
- Omdat de arbeidsmigratie ni meer mogelijk was werd een ander kanaal populair: toenemende
gezinshereniging en huwelijksmigratie = enerzijds een economische component maar ook
gewoon een huwelijkscomponent want die waren meestal niet populair op de belgische
huwelijksmarkt
- Kettingmigratie
à ‘transplanted communities’: politieke spanningenen religieuze spanningen worden overgezet naar land
van bestemming
1.4 Congolese (post-koloniale) migratie
1960’s: dekolonisatie van Congo (onafhankelijkheid): die onafhankelijkheid bracht 2 migratiestromen met
zich mee:
- Euro-koloniale en koloniale migratie
• Euro-koloniale migratie = personen van west-europese herkomst die in belgie geboren
waren en door onafhankelijkheid terug naar belgië gaan
• Koloniale migratie = Congolezen die bang waren voor vervolging in congo omdat ze met
de belgen hadden gevochten en die daardoor naar België verhuizen
1970’s: Beleid van ‘Zaïrisatie’ onder Mobutu: hij wou alles de-europeaniseren en het niveau van het
onderwijs daalde zeer sterk
- Studenten migratie (re-migratie?)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lucievandamme. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
78998 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans