Resume
Samenvatting stofwisseling en hormonen 1
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van alle colleges van stofwisseling en hormonen.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
2024 Stofwisseling en hormonen 1Stofwisseling en hormonen 1
Deel 1: Fysiologie van de endocriene pancreas
Pancreas bevat eilandjes van Langerhans à ±1 tot 1,5 miljoen = ±1 tot 1,5% van de
pancreasmassa à elk eilandje bevat 4 soorten cellen:
- 60-75% betacellen à productie insuline en amyline à kunnen bij ernstige diabetes
getransplanteerd worden (ingespoten via de v. portae) maar daar zijn veel
donorpancreassen voor nodig
- 20-25% alfacellen à productie glucagon
- 4% deltacellen à productie somatostatine
- 2% PP of F-cellen à productie pancreatic polypeptide (=> PP)
à Deze verdeling is goed te kennen!
Communicatie gebeurt op 3 manieren:
- Humoraal à via de bloedvoorziening à centraal in eilandjes naar perifeer à centrale
cellen beïnvloeden secretie van de perifere cellen à insuline inhibeert o.a.
glucagonsecretie en somatostatine inhibeert secretie van zowel insuline als glucagon
- Neuraal à zowel eVect van sympatische als van parasympatische takken à cholinerge
stimulatie zorgt voor stimulatie van de afgifte van insuline (en remt dus onrechtstreeks
zo de vrijstelling van glucagon) terwijl adrenerge stimulatie kan zowel stimulerend als
inhiberend zijn
- Cel-tot-cel
Biosynthese van insuline à gestimuleerd door blootstelling aan glucose à gen bevindt zich op
chromosoom 11 à transcriptie en translatie t.v.v. peptide = pre-proinsuline à zal door het RER
1
,2024 Stofwisseling en hormonen 1
omgezet worden in proinsuline en wordt door het Golgi-apparaat verpakt in secretoire granules
en wordt gekliefd op 2 plaatsen door protease t.v.v. 2 eiwitten:
- C-peptide = “connecting” peptide à dit eiwit zorgt er o.a. voor dat we onderscheidt
kunnen maken tussen type 1- en 2-diabetes à bij type 2 zal er wel normale productie
zijn van insuline => we vinden het C-peptide in voldoende mate terug
- Insuline à bestaande uit een A- en een B-keten verbonden door disulfidebruggen
à De secretoire granules bevatten gelijke hoeveelheden insuline en C-peptide (en een klein
beetje proinsuline)
Secretie van insuline à kan gebeuren via 3 verschillende pathways:
1. Opname van glucose in betacellen via GLUT2-transporters à ondergaat glycolyse en de
Krebscyclus tot er uiteindelijk ATP aangemaakt wordt via de elektronentransportketen à
zorgt voor sluiting van ATP-gevoelige kaliumkanalen op celmembraan en daardoor voor
depolarisatie van het membraan à dit zorgt voor opening van voltage-gated
calciumkanalen waardoor er een calciuminflux is (welke ook zorgt voor stimulatie van
calciumvrijgave uit ER) à de verhoogde calciumconcentratie zorgt (via proteïne kinase B
= PKB) voor exocytose van de secretoire granules waardoor insuline vrijgesteld wordt
à Deze pathway wordt gestimuleerd door glucose, maar ook door AZ (arginine en
leucine), ketonzuren, vrije vetzuren en fructose
2. Glucagonbinding op G-proteïne gekoppelde receptor à zorgt voor activatie van
adenylaatcyclase welke zorgt voor omzetting van ATP tot cAMP à zorgt voor activatie
van proteïne kinase A (PKA) à zal net als calcium zorgen voor exocytose van secretoire
granules à zelfde G-proteïne gekoppelde receptor kan ook geactiveerd worden door b-
adrenerge agonisten, glucagon-like peptide-1 (GLP-1 = Ozempic), glucose-afhankelijk
insulinotroop polypeptide (GIP) en secretine
à Dankzij deze pathway kunnen we ook weer onderscheid maken tussen type 1- en 2-
diabetes = glucagontest à glucagon inspuiten zal enkel bij type 2 kunnen zorgen voor
een stijging van de insulinespiegel
3. Acetylcholine of cholecystokinine kunnen binden op een G-proteïne gekoppelde
receptor welke verbonden is met fosfolipase C (PLC) à zal zorgen voor de omzetting van
PIP2 naar IP3 en DAG à IP3 zal de vrijgave van calcium uit het ER stimuleren en DAG zal
zorgen voor activatie van proteïne kinase C (PKC) welke op zijn beurt weer zorgt voor
exocytose van de secretoire granules
2
,2024 Stofwisseling en hormonen 1
à 60% van het insuline dat gesecreteerd wordt in het portaal systeem wordt geëlimineerd door
de lever = first-pass eVect
à We kunnen 2 fasen onderscheiden in de insulinesecretie à in de 1ste fase zal reeds
aangemaakt insuline vrijkomen en in de 2de fase zal er nieuw insuline aangemaakt worden voor
secretie à deze 1ste fase is afwezig bij type 2-diabetes en zorgt dus voor een delayed response
Sulfonylurea à medicatie die bindt op sulfonylureumreceptor op betacellen à zorgt voor
insulinesecretie door blokkering van de kaliumkanalen waardoor depolarisatie optreedt van het
membraan à medicatie die werkt voor type 2-diabetes maar niet voor type 1 à is onafhankelijk
van de glycemie en kan daardoor wel hypoglycemie veroorzaken => opletten
Insulinereceptor à bestaat uit 2 extracellulaire a-subunits die covalent gebonden zijn aan 2 b-
subunits die het membraan overspannen à slechts 5% van deze receptoren dienen bezet te zijn
door insuline voor maximaal eVect à aantal receptoren op een cel is afhankelijk van:
- Synthese van receptoren
- Endocytose van receptoren gevolgd door recycling terug naar het celoppervlak
- Endocytose van receptoren gevolgd door degradatie
à Wanneer er een continue hoge concentratie is van insuline zal er downregulatie gebeuren
van de receptoren (vb. type 2-diabetes)
3
, 2024 Stofwisseling en hormonen 1
à Insuline bindt aan de insulinereceptor t.h.v. de a-subunit en activeert zo tyrosine kinase t.h.v.
de b-subunit à fosforyleert verschillende tyrosine-residuen waardoor de insulineactie tot uiting
komt
à IRS (Insuline Receptor Substraat) pathways à
- Metabole eVecten
• Verhoogde glucose-opslag (glycogeensynthese) en oxidatie
• Verhoogde eiwitsynthese en verlaagde proteolyse
• Verhoogde synthese van triglyceriden en verlaagde lipolyse
- Groeibevorderend eVect à verhoogde genexpressie en groei
Lever is het doelorgaan voor insuline à zorgt voor first-pass eVect (60% insulineverbruik)
waardoor het direct kan reageren op een hoge glycemie (neemt ook glucose op via GLUT2) à
insuline heeft verschillende eVecten in de lever:
- Stimulatie van
• Glycogeensynthese
• Glycolyse
• Lipogenese à triglyceridensynthese opgeslagen als vetdruppels en
geëxporteerd als VLDL
• Eiwitsynthese
- Inhibitie van
• Glycogenolyse
• Gluconeogenese
• Lipolyse
• Proteolyse
• Ketogenese à insuline is anti-ketogeen
à Lipogenese is opgereguleerd bij o.a. obesitas à kan aanleiding geven tot MASLD (Metabolic
Dysfunction-Associated Steatotic Liver Disease)
Insuline heeft ook eVect in de spieren:
- Stimulatie van
• Glucose-opname door rekrutering van GLUT4-transporters
• Glycogeensynthese
• Glycolyse
• Eiwitsynthese
• Opslag van triglyceriden
- Inhibitie van
• Proteolyse
• Glycogenolyse
à In myocyten gebeurt nagenoeg geen gluconeogenese
Insuline beïnvloedt ook adipocyten:
- Stimulatie van
• Glucose-opname door rekrutering van GLUT4-transporters
• Glycolyse à vorming van a-glycerol fosfaat
• Lipogenese à triglyceridensynthese
• Synthese van lipoproteïne lipase à klieft triglyceriden vervat in chylomicronen
en VLDL in vrije vetzuren (FFA) en glycerol à nieuwvorming van triglyceriden met
a-glycerol fosfaat
- Inhibitie van lipolyse
=> Insulinegebruik kan zorgen voor verdikking en moeilijker vermageren
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lukamaeseele. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans