Hoofdstuk 1: gastro-enterologie
Ziekte/aandoening Wat Oorzaken Symptomen Diagnose Behandeling Opmerking
Aften Pijnlijke grijs-witte Onzeker; Beginnen als Visueel Meestal spontaan Komen voor bij 20%
tot gelige erosies Risicofactoren: blaasjes en over- herstel (1 à 2 weken) van de bevolking
aan de slijmvliezen vormen trauma, gaand in opper- met vaak recidieven
van de mond overgevoeligheid vlakkige ulceraties
aan bestanddelen in omgeven door rode Lokale pijnstilling
voedsel, hormonale rand met Lidocaïne gel
veranderingen,
verminderde
weerstand, slechte
mondhygiëne,
stress
Tandcariës Bacteriële ziekte van Acidogene theorie; Glazuuropp bedekt Preventie: voldoende Meest voorkomende
de calciumrijke stelt dat zuren met laagje proteïnen poetsen van tanden, infectieziekte ter
weefsels van de tand gevormd door uit speeksel waarna beperken van wereld
bacteriële er bacteriën en suikerinname,
metabolisatie van voedingsresten beperken aan het Tandsteen = lang-
voedings-suikers hechten aan blootstellen v/h dirigent aanwezige
verantwoordelijk zijn proteïnen => tandoppervlak aan plaques waarbij
voor een tandplaque , pH gaat fluoride ionen verkalking optreedt
progressieve dalen en er is (neerslaan fluor- en moeilijk te
ontkalking van de demineralisatie= apatiet kristallen) verwijderen
tand caciumzouten w
vijgesteld.
Remineralisatie= ca
zouten neerslaan
rond neutrale pH.
Herhaling proces=>
ontkalking&
beschadiging
glazuurlaag=>
beschadiging
onderliggende struct
,Fluorosis Overmatig Permanent, witte, Tandpasta voor
blootstelling aan krijtachtige vlekken kinderen bevat
fluor tijdens periode op de tanden minder fluor dan
waarin tanden zich voor volwassenen
vormen
Gingivitis Ontsteking van Tandplaque dat Zwelling, roodheid, Goede mond- Chronisch, maar
tandvlees accumuleert op snel bloeden bij hygiëne en kan verergeren
tandoppervlakken, aanraken verwijderen van = exacerbatie
bestaande uit, tandsteen (acuut)
grotendeels, micro-
organismen. Desinfecterende Acute gingivitis
mondspoeling op tijdens de
basis van zwangerschap =
chloorhexidine of zwangerschapsgingi
hexetidine vitis
Risicofactoren:
roken, slechte
mondhygiëne,
aansluitende
vullingen, plaque en
tandsteen
Parodontitis Komt door Onbehandelde Tandvlees laat los Voornamelijk
onbehandelde gingivitis en er ontstaat elimineren van
gingivitis ruimte (pockets) tandplaque en
tussen tandvlees en tandsteen, soms
Ontsteking in tanden, waarin zich chirurgie voor ziek
tandvleesrand tandplaque kan weefsel en pockets
bereidt zich uit naar vormen
het bot van de
tandkas
Halitose Slechtruikende Gebrekkige
adem mondhygiëne,
gingivitis,
parodontitis,
tongbeslag,
infecties in neus-
keel-oorgebied,
gastro-intestinale
, problemen,
speekseltekort door
GM
(anticholinergica
(bv. tiotropium),
tricyclische AD (bv.
amitryptilline))
Hyposialie Verminderde Inname van Vormt risico op Regelmatig water
speekselsecretie bepaalde GM ontwikkeling van drinken, suikervrije
(anticholinergica, tandcariës, kauwgom,
tricyclische AD), candidiase speekselvervangers
radiotherapie (schimmelinfectie) en goede
hoofd en hals, auto- en slik- en mondhygiëne
immuunziekten kauwproblemen
(syndroom van
Sjörgen),
dehydratatie
Bof parotitis Ontsteking Bofvirus Zwelling, koorts, Symptomatische Incidentie is sterk
oorspeekselklier algemene malaise pijnbestrijding en gedaald door
en pijn koortswering beschikbaarheid
van vaccin dat
(Kan ontsteking van Spontaan binnen 1 onderdeel uitmaakt
testes veroorzaken à 2 weken van
= orchitis), met evt basisvaccinatiesch
verminderde ema voor baby’s en
fertiliteit indien kinderen
beide testes
aangetast
(Faryngo-)tonsilitis Ontsteking van de Merendeel virale Keelpijn, moeilijk Pijnstilling en rust
amandelen in de infectie, maar bij slikken, algemene
keel = angina 50% bacteriële malaise (koorts, Soms antibiotica
surinfectie hoofd- en spierpijn), (peritonsillair
lymfeklierzwelling, abces)
slecht ruikende
adem Spontane genezing
binnen 7 à 10 dagen
Dysfagie Verzamelnaam voor Neuromusculaire Slokdarmspasmen Barium Mechanische
klachten gepaard afwijkingen (ziekte & oesofagitis: cinematografie dilatatie van
gaande met van Parkinson, gastro-oesofagale sfincter: myotomie
, slikproblemen agv Alzheimer, reflux door Druksensor bij een van sfincterspier bij
belemmerde hersenbloeding, insufficiëntie slokdarm- achalasie
passage door herseninfarct, of bij onderste oesofagale manometrie en
slokdarm spieraandoeningen sfincter drukmetingen doen
zoals MS en ALS; zie Strictuur: op verschillende
bijzondere vorm langbestaande niveaus
achalasie) pyrosisklachten
Neurologische/spas Bij gastroscopie (Bij gastroscopie:
Slokdarmspasmen tische klachten: brengt men oesofagitis,
en stricturen door problemen voor endoscoop tot aan slokdarmvarices,
chronische zowel voedsel als begin van dunne maagzweer, tumor
ontsteking van drank darm om of maagbloeding)
slokdarm Geassocieerd met afwijkingen van
(oesofagitis) (*) gewichtsverlies: slokdarm in beeld te
onderliggende brengen
Mechanische maligniteit
obstructie door
tumor of zwelling (*) Zuur maagsap in
slokdarm, waardoor
Zenker’s divertikel; deze kan ontsteken
uitstulping van met klachten van
slokdarm, bekleedt zuurbranden
met slokdarm- (pyrosis) = reflux
epitheel (**)
(**) Slechte adem
Psychologische door achterblijvend
stress voedsel in uit-
stulping
Achalasie Ontspanning van de Aantasting van Mechanische Door slechte
(Bijzondere onderste plexus Auerbach, dilatatie van de coördinatie ontstaat
neuromusculaire slokdarmsfincter progressief sfincter of door er een overdruk
oorzaak van gestoord, waardoor toenemende chirurgisch/endo- boven de sfincter
dysfagie) voedsel opstapelt moeilijkheid om scopisch insnijden waardoor een
tot voldoende druk voedsel door te van de sfincterspier geleidelijke dilatatie
wordt ontwikkeld slikken (eerst alleen (myotomie) van de slokdarm
om de sfincter te voor vast, later ook optreedt
openen voor vloeibaar)
