Samenvatting van het vak Kwaliteitsvol praktijk voeren (KPV), enkel van het deel over kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid van prof Bert Vaes . Samenvattingen over de andere delen kan je ook vinden op mijn profiel.
Kwaliteitsvol praktijkvoeren: Kwaliteit van zorg en
patiëntveiligheid
Module 11: Patiëntveiligheid
Inleiding
Getuigenis van Hub: Tijdens zijn assitentschap heeft hij iets voor gehad. Hij staat op
gastro-entero, wordt bij pt geroepen waarbij een leverbiopsie moet uitgevoerd worden. De
dag nadien wordt hem verteld dat de patient vannacht overleden is. De pt is beginnen
bloeden en daaraan overleden.
1) De patiënt nam aspirine (bloedverdunner) en daardoor kreeg hij makkelijker die
bloeding.
2) Pt met leverlijden gaat ook minder stollingsfactoren aanmaken
3) De biopsie is iets te laag ingezet want hij is door de lever gegaan. Normaal moet die
biopsie iets hoger gebeuren om de lever niet te penetreren.
Wie heeft hier schade?
- Overleden patient en zijn familie
- Hub zelf (arts-assitent + stagemeester): psychologische schade
- Het ziekenhuis (uitstraling)
- De samenleving (extra kost)
Wat nu? Wat te doen?
- We moeten hier proberen lessen uit te halen
- Preventie
- Bespreekbaarheid: delen van de negatieve persoonlijke gevoelens
Voorbeeld 2: Meneer Trocart, 72 jaar, lijdt aan terminale gemetastaseerde colonkanker. Hij
heeft aangegeven thuis te willen sterven. Omwille van een slikstoornissen doet zijn familie
in het weekend beroep op de huisarts van wacht. Hij belandt in het ziekenhuis. Hij sterft
daar 2 dagen later.
Is er medische ‘fout’?
à De prof vindt dat dit eerder wel een fout is, dat het hier fout gelopen is, omdat de patiënt
het letterlijk zelf aangegeven heeft. Er zijn andere alternatieven bv palliatieve sedatie
waardoor de pt toch thuis kan overlijden
Voorbeeld 3: Mevrouw Claire Verelst, 32 jaar, consulteert de huisarts omwille van hevige
rugpijn. Ze schreef paracetamol EG® voor (3 maal 1 gr per dag). De volgende dag belandde
mevrouw Verelst in het ziekenhuis met een overdosis paracetamol.
Is er medische ‘fout’?
à Ze nam ook al dafalgan (is ook paracetamol). De arts heeft niet de vraag gesteld welke
medicatie ze al nam à dus dit is een fout
(Meer dan 4g per dag is gevaarlijk + interactie met alcohol of andere medicatie kan ook een
overdosis veroorzaken)
1
,Voorbeeld 4: Na een pijnlijke val, komt Mevr Fatima El Kadouri terecht op de
spoedgevallendienst van het lokale ziekenhuis. Men stelt een ernstige enkeldistorsie vast.
Men stelt een gipsimmobilisatie voor.
Na drie weken ontwikkelt Mevr El Kadouri algoneurodystrofie (of syndroom van Südeck:
ernstige dystrofische stoornissen die tot blijvende pijn of dysfunctie kunnen aanleiding
geven = ontregeling van autonoom ZS na lange immobilisatie).
Is dit geval van ‘vermijdbare schade’?
à ja dit is vermijdbare schade want het had vermeden kunnen worden, de gips was niet
nodig voor een enkeldistorsie. Dit heeft geen enkele meerwaarde, de richtlijn omtrent
enkeltrauma werd niet gevolgd
Patiëntveiligheid is niet nieuw:
• Hippocrates: “Primum non noceren” à eed van Hippocrates: geen schade
toebrengen aan de patiënt.
• Herintroductie door Florence Nightingale ° 1820: Krimoorlog, Istamboel à Slechte
hygiëne en riolering in het ziekenhuis waardoor de soldaten eerder stierven aan de
zorg die ze kregen dan aan de letsels die ze hadden opgelopen. (infecities via
bevuild water)
• Grondlegster verpleegzorg à Boek: “Notes on Nursing”
o ‘It may seem a strange principle to enunciate as the very first requirement in
a hospital that it should do te sick no harm’
Waar situeer je patiëntveiligheid? Definities
Kwaliteit van zorg vs patiëntveiligheid
• kwaliteit van zorg geeft het optimum weer: datgene waar we naar moeten streven
• patiëntveiligheid staat voor het minimum: het verhinderen van onbedoelde schade
aan de patiënt (primum non nocere)
• Veilig (safe): de zorg mag patiënt geen schade berokkenen
• Efectief (efective): de zorg is gebaseerd op wetenschappelijke kennis (Evidence
based) en beperkt zich tot patiënten die er beter van kunnen worden. Vb Antibiotica
en influenza
• Patiëntgericht (patient-centered): de geleverde zorg is respectvol en beantwoordt
aan de voorkeuren, noden en waarden van de individuele patiënt. De medische
beslissingen worden maximaal door de patiënt gestuurd. Vb ruptuur pees m
supraspinatus bij oudere pt: operatie ja/nee
• Tijdig / toegankelijk (accessible/timely): wachttijden worden beperkt en schadelijk
uitstel vermeden. De wachttijden zijn erger dan vroeger maar beter dan in sommige
andere landen. Vb Subacute decompensatie en wachtlijsten cardiologie
• Doelmatig (eficient): de beschikbare middelen (geld, personeel, ideeën, energie,
…) moeten zo eficiënt mogelijk worden gebruikt. Vb 10% van belgisch geld gaat
naar gezondheidszorg
• Gelijk (equity): kwaliteit van zorg mag niet verschillen omwille van patiëntgebonden
kenmerken (geslacht, ras, socio-economische status, …). Vb iedereen kan duurste
stent krijgen. In praktijk overlevingskansen zeer verschillend
• Moreel verantwoord Vb respect voor patiënt en collega’s, limieten van
zelfbeschikking, aanraken van patiënt om gerust te stellen, mag patient je met je
naam aanspreken?
2
, • Incident = onbedoelde gebeurtenis die aanleiding tot schade gaf, had kunnen geven
of nog zal geven
• Vermijdbare zorggerelateerde schade = onbedoelde uitkomst door onvoldoende
handelen volgens professionele standaard of fouten in zorgproces met als gevolg
permanente of tijdelijke beperking of overlijden.
Vb van niet vermijdbare schade
- Allergische shock op medicatie zonder voorgeschiedenis (bv peniciline, als dit de
eerste keer is kan je het niet weten, als dit in het dossier staat zou het vermijdbare
schade zijn)
- Urineweginfectie bij blaaskatheder na heupfr. waarna overlijden
Vb van vermijdbare schade
- Spinale anesthesie bij ernstige hypertensie à hersenschade
- Kompres in abdomen waarvoor heringreep
Wat en hoe vaak loopt het fout? Epidemiologie
• 40 % van de zorg is niet EBM!!!
o Te veel: Overbodige zorg vermijden om patiëntveiligheid te verbeteren
§ Bv België is koploper in het aantal artroscopies vd knie, rugoperaties
§ Bv gips na enkelverstuiking à is niet nodig, meer risico dat hulp: DVT,
spieratrofie, Sudeck, …
Bewustmaking van het probleem: ook naar breed publiek à Belgische
overheid:
§ Medische beelden zijn geen vakantiekiekjes
§ Acties om AB gebruik te verminderen
(internationaal: www.ChoosingWisely.org)
o Te weinig:
§ Gemiste diagnoses bv appendicitis gemist bij jonge vrouw kan leiden
tot infertiliteit
§ Soms te weinig medicatie
o Verkeerde zorg
• 10% van opgenomen pt in ZH loopt schade op waarvan de helft vermijdbaar
o In US sterven 98.000 pt per jaar door medische vergissingen in ziekenhuis
o In NL: 1745 vermijdbare ziekenhuis overlijdens
o In de eerste lijn: ongeveer 2 à 3% van de contacten leidt tot incidenten
waarvan de helft met schade
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur julesgnk21. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
