Resume
Samenvatting Forensische psychiatrie (cijfer: 9,5)
- Cours
- Établissement
- Book
Samenvatting van hoorcollegestof, aangevuld met studiemateriaal uit boek. Met deze samenvatting een 9,5 behaald tijdens het tentamen in 2023.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Plus de résumés pour
-
Samenvatting Forensische psychiatrie en de rechtspraktijk - Forensische Psychiatrie (JUR-4FORPSY)
-
Samenvatting Forensische psychiatrie en de rechtspraktijk - Forensische psychiatrie (JUR-4FORPSY)
-
Samenvatting literatuur en college 1-4 - Forensische psychiatrie (JUR-4FORPSY)
Vendeur
S'abonner
nora99
Avis reçus
Aperçu du contenu
WEEK 1 | FORENSISCHE PSYCHIATRIEForensische psychiatrie
• Een discipline op het grensvlak tussen psychiatrie en recht.
• Hoofdac8viteiten:
o Adviseren aan de rechtbank over psychiatrisch zieke verdachten.
o Behandelen en verplegen van deze pa8ënten binnen een jus88ële context, d.w.z. met rapportage aan de rechtbank of
reclassering.
Forensisch psychiatrische zorg à psychiatrische zorg in strafrechtelijk kader
Doel van forensisch psychiatrische zorg: herstel van de pa8ënt en vermindering van de kans op recidive t.b.v. de veiligheid van de samenleving.
Organisa8e van forensisch psychiatrische zorg
• Indeling in type zorg: klinische, ambulante en verblijfszorg (beschermd of begeleid wonen) à ‘stapelzorg’
• Indeling in segmenten: geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en zorg voor verstandelijk gehandicapten
• Indeling in bekos8gingsgrondslagen
Categorieën zorgBtels
• Zorg zonder strafoplegging
o Strafrechtelijke zorgmach8ging
• Tbs met dwangverpleging
• Zorg als voorwaarde bij beslissing rechter of OM
o Bijvoorbeeld tbs met voorwaarden, voorwaardelijke veroordeling, schorsing voorlopige hechtenis met voorwaarden, sepot
met voorwaarden en de gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel.
• Zorg in het kader van Forensische Psychiatrisch Toezicht
o Dit is een samenwerkingsmodel gericht op de veilige uitstroom van tbs-gestelden.
o Hieronder vallen proefverlof en voorwaardelijke beëindiging
• Zorg in deten8e (8jdens tenuitvoerlegging vrijheidsstraf of ISD-maatregel)
• Diagnos8ek
• Zorg zonder strafrechtelijke 8tel
IndicaBestelling en plaatsing
Voordat forensische zorg geboden kan worden aan een jus88abele dient daartoe een formele indica8estelling en plaatsing te zijn.
• De indica8estelling voor forensische zorg is nodig om de zorgbehoeTe en de beveiligingsnoodzaak van de betreffende jus88abele vast
te stellen. Er zijn drie organisa8es die indica8estellingen in de forensische zorg uitvoeren: de werkeenheid Indica8estelling
Forensische Zorg van het NIFP, het PMO en de 3RO.
• De plaatsing omvat het proces vanaf de afgeronde indica8estelling tot de start van het zorgtraject.
Psychiatrische zorg in detenBe
• Psychiatrische zorg in deten8e wordt gecoördineerd en geleverd door het PMO.
• Psycho-Medisch Overleg of Psycho-Medische Zorg (PMO of PMZ)
o In iedere PI bestaat een PMO, bestaande uit één of meer psychiaters, psychologen, artsen en jus88eel verpleegkundigen.
o Als bij binnenkomt blijkt dat een gede8neerde zorg nodig heeT, wordt hij aangemeld bij het PMO. Het PMO bepaalt
vervolgens welke zorg de gede8neerde moet krijgen en op welke plaats.
o Er zijn verschillende mogelijkheden:
§ Vrijwillige behandeling in een GGZ-instelling
§ Extra Zorgvoorziening (EZV)
Voor kwetsbare gede8neerden die zorg en structuur nodig hebben, maar geen psychiatrische behandeling. Dit
betreT een tussenvoorziening tussen de reguliere deten8eregimes en de PPC’s.
§ Peniten8air Psychiatrisch Centrum (PPC)
Er zijn in Nederland 4 gevangenissen met een PPC à psychiatrische afdeling in deten8e
1
,Een dilemma voor de PPC’s is dat de zorg stopt als de 8tel ophoudt en niet als de behandeling afgerond is en/of als het op grond van de
risicotaxa8e verantwoord geacht wordt om een jus88abele te laten re-integreren in de maatschappij. Een andere beperking is dat vanuit de
PPC’s geen stapsgewijze resocialisa8e ingezet kan worden. Er kan niet geoefend worden met verlofmodaliteiten. Het wordt beter geacht om
8jdens de laatste fase van deten8e de jus88abele door te plaatsen naar bijvoorbeeld een FPK, FVK, FPA of FVA in plaats van bij het einde van
deten8e een gede8neerde ‘zomaar’ terug te sturen in de maatschappij. De PPC’s kunnen ook (bij kort verblijvenden of onverwachte
invrijheidsstellingen) inze`en op nazorg aansluitend aan deten8e (op vrijwillige basis of binnen civiel rechtelijk gedwongen kader).
InrichBng voor StelselmaBge Daders (ISD)
• Een zeer groot deel van de ‘veelplegers’ is verslaafd en heeT problemen, zoals schulden, psychische stoornissen of een verstandelijke
beperking. Bij een ISD-maatregel volgt men een intensief re-integra8eprogramma binnen een ISD-inrich8ng. Er wordt bovendien
gezorgd voor een goede overdracht aan de gemeente, die vervolgens de nazorg coördineert.
• Kenmerken
o Doel: voorkomen dat veelpleger niet meer in crimineel gedrag vervalt en de samenleving overlast besparen.
o Duur: maximaal 2 jaar.
o Doelgroep: volwassenen die binnen 5 jaar meer dan 10 keer een proces-verbaal hebben gehad.
• De prak8jk leert dat meer ISD-trajecten mislukken dan succesvol verlopen. Dit is inherent aan de doelgroep waarbinnen aan middelen
gebonden stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en lichte verstandelijke beperkingen, dominant aanwezig zijn.
Psychiatrische zorg buiten detenBe
• Buiten de deten8eseeng wordt klinische forensisch psychiatrische zorg geboden op verschillende beveiligingsniveaus.
o Forensisch psychiatrische centrum (FPC) (niveau 4) à tbs-kliniek
o Forensische psychiatrische kliniek (FPK) en forensische verslavingskliniek (FVK) (niveau 3)
o Forensisch psychiatrische afdeling (FPA) en forensische verslavingsafdeling (FVA) (niveau 2)
o Reguliere GGZ (niveau 1)
• Er wordt forensische zorg geboden, waarbij het terugdringen van het recidiverisico centraal staat.
• Binnen deze zorgseengen is het mogelijk om stapsgewijze resocialisa8e in te ze`en met verlofmogelijkheden. Ook hier speelt net als
bij PPC’s de eindigheid van de forensische 8tel een rol, behalve bij een tbs-maatregel.
Terbeschikkingstelling
• Er zijn in Nederland 7 Forensisch Psychiatrische Centra.
• Kenmerken
o Doel: bescherming van de maatschappij en verzorgen van de verpleegde, waaronder het aanbieden van een behandeling.
o Duur: verschillend.
o Doelgroep: plegers van een misdrijf waar minimaal 4 jaar gevangenisstraf op staat of van enkele specifiek genoemde
delicten en ten 8jde van het delict een psychiatrische stoornis.
Plaatsing in een InrichBng voor Jeugdigen (PIJ-maatregel)
• Jeugd-tbs
• Duur: 3 jaar (maximaal 2 keer 2 jaar verlenging)
• Doelgroep:
o Jeugdige plegers van een misdrijf waar minimaal 4 jaar gevangenisstraf op staat of van enkele specifiek genoemde delicten.
o De veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen eist het opleggen van de maatregel.
o De maatregel is in het belang van een zo guns8g mogelijke verdere ontwikkeling van de verdachte.
2
,Strafrecht en civiel recht
Gedwongen zorg is mogelijk via het strafrecht en het civiele recht. Of een psychisch gestoorde via het strafrecht of het civiele recht naar
gedwongen zorg wordt geleid, hangt mede af van drie grote verschillen in de verschillende gevaarscriteria.
• Strafrecht reageert slechts op een gepleegd straiaar feit. Het gevaar heeT zich dan al verwezenlijkt. De route via het civiele recht kan
reeds bewandeld worden wanneer het gevaar zich nog niet heeT verwezenlijkt.
• In het civiele recht kwalificeert ook gevaar voor zichzelf voor gedwongen zorg. Voor het strafrecht is dat niet relevant.
• In het civiele recht moet het gevaar voortkomen uit de stoornis. In het strafrecht is het gevaar veelal gekoppeld aan een gepleegd
straiaar feit of andere factoren die iemand delictgevaarlijk maken, en is sanc8onering niet gericht op herstel van een stoornis maar
vooral op het voorkomen van herhaling van delictgedrag.
RechtsposiBe
• Externe vs. interne rechtsposi8e
o Externe rechtsposi8e: regels over het kader van de vrijheidsbeneming (Sr en Wvggz)
o Interne rechtsposi8e: rechten van een persoon 8jdens de opslui8ng (Pbw, Bvt, Wvggz)
• Volwassenen vs. jeugd
o Voor jeugdigen bestaat er jeugdstrafrecht, jeugd-ggz en civiele jeugdbeschermingsmaatregelen, zoals de
ondertoezichtstelling (kind heeT zelf niets misdaan, maar ouders ondervinden erns8ge problemen bij de opvoeding).
• Gedwongen vs. vrijwillig
o De meeste mensen die in de ggz zorg ontvangen, ontvangen die op vrijwillige basis. Voor hen geldt niet de Wvggz, die alleen
op gedwongen zorg ziet, maar de Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst.
o Er bestaat ook ‘vrijwillig verblijf’ binnen het strafrecht. Voor de meeste voorwaardelijke sanc8es geldt namelijk dat die
alleen worden opgelegd als de jus88abele verklaart zich aan de verbonden voorwaarden te willen houden.
• Materiële vs. formele rechtsposi8e
o Materiele rechtsposi8e: rechten, waaronder vrijheden, die de betrokkene op grond van de regels toekomen.
o Formele rechtsposi8e: de mogelijkheden, rechtsmiddelen, die diegene heeT om in het geweer te komen tegen schendingen
van zijn materiële rechten.
Bij het bepalen van iemands externe en interne rechtsposi8e zijn twee aspecten van belang. Enerzijds is van belang de juridische 8tel op basis
waarvan iemand zijn vrijheid wordt ontnomen of ingeperkt. Die 8tel volgt de persoon. Anderzijds wordt de rechtsposi8e mede bepaald door
het type inrich8ng waar een betrokkene in verblijT, oTewel het ‘dak’.
Bijvoorbeeld: iemand met een veroordeling tot tbs met dwangverpleging (8tel) kan in een FPC worden geplaatst, maar ook in een FPK, op een
FPA of begeleid wonen in de laatste fase van proefverlof. Het dak waaronder men verblijT bepaalt de regels.
Knelpunten in de huidige prakBjk
• Een van de (theore8sche) problemen is dat het onderscheid tussen externe en interne rechtsposi8e door de ambulan8sering niet
meer volledig dekkend lijkt. Iemand die ambulant wordt behandeld en niet wordt opgesloten, verblijT niet ‘intern’. In het strafrecht is
het bovendien door het ontbreken van beginselenwe`en voor vrijheidsbeperkende sanc8es minder duidelijk welke rechten en
plichten een betrokkene heeT en hoe deze kan opkomen tegen vermeende schendingen daarvan.
• Er zijn verschillende strafrechtelijke overplaatsingsmogelijkheden tussen de verschillende deelgebieden van gedwongen zorg. in de
prak8jk zijn er echter knelpunten die een dergelijke overgang belemmeren. Denk aan financiële knelpunten, overdracht van
informa8e en verschil in interne rechtsposi8e (dit kan worden opgelost door rechtsposi8es te harmoniseren).
3
, WEEK 2 | PRO JUSTITIA-RAPPORTAGE
Waarom is het belangrijk om een psychiatrische stoornis vast te stellen?
• De aanwezigheid van een stoornis is een schulduitslui8ngsgrond à ontoerekeningsvatbaarheid (art. 39 Sr)
• De procesbekwaamheid (art. 16 Sv) van verdachte moet worden beoordeeld.
Standaardvraagstelling pro JusBBa-onderzoek
0. Als verdachte weigert onderzocht te worden, tot welke overwegingen van de onderzoeker geeT die weigering aanleiding?
1. Is onderzochte lijdend aan een psychische stoornis, verstandelijke handicap en/of psychogeriatrische aandoening en zo ja, hoe is
dat in diagnos8sche zin te omschrijven?
2. Hoe was dit ten 8jde van het plegen van het ten laste gelegde?
3. Beïnvloedde de eventuele psychische stoornis, verstandelijke handicap en/of psychogeriatrisch aandoening onderzochtes
gedragskeuzes en gedragingen ten 8jde van het ten laste gelegde?
4. Zo ja, kan de deskundige dan gemo8veerd aangeven:
a. Op welke manier dat gebeurde.
b. Of dit leidt tot het advies om het ten laste gelegde in een verminderde mate dan wel in het geheel niet toe te rekenen
à mate van toerekening in grada8es
c. Indien geadviseerd wordt om in een verminderde mate toe te rekenen, preciseer dit gedragskundig.
5. Risicotaxa8e
a. Welke verwach8ng heeT u, gelet op de hiervoor beschreven stoornis, ten aanzien van het risico op recidive?
b. Welke beschermende func8es in de persoonlijkheid of func8oneren dienen hierbij in ogenschouw dienen
te worden genomen?
c. Welke contextuele, situa8eve of andere condi8es hierbij in ogenschouw dienen te worden genomen?
d. Is er iets te zeggen over eventuele onderlinge beïnvloeding van deze factoren en condi8es?
6. Zijn er argumenten gelegen in de persoonlijkheid en/of ontwikkeling van onderzochte die aanleiding geven het
minderjarigenstrafrecht toe te passen? (Ten 8jde van ten laste gelegde jonger dan 23 jaar). Zo ja, volg de jeugdvraagstelling.
7. Behandeling
a. Welke aanbevelingen van gedragsdeskundige en van andere aard zijn te doen voor interven8es die het eventuele
recidivegevaar kunnen beperken?
b. Binnen welk(e) juridisch(e) kader(s) zouden deze gerealiseerd kunnen worden?
1 | Psychiatrische stoornis
Voorwaarden voor een psychiatrische stoornis:
• Van sociale norm afwijkend gedrag vertonen.
• Het ‘verschijnsel’ brengt ongemak, lijden, bezorgdheid te weeg bij betrokkene en/of omgeving.
• Het ‘verschijnsel’ vertoont kenmerken die ook bij anderen als storend zijn ervaren en te beschrijven zijn binnen een psychiatrisch
begrippenkader.
Psychiatrische stoornis: een stoornis in de cogni8eve (denken), affec8eve (voelen) en/of cona8eve (willen) func8es die gepaard gaat met
significante lijdensdruk of beperkingen in het sociaal func8oneren.
Naast een eventueel aanwezige stoornis kunnen ook contextuele factoren medebepalend zijn bij het gedrag van een betrokkene. Zo kan een
gestructureerde omgeving de manifesta8e van psycho8sche symptomen doen afnemen en nemen deze juist toe bij chaos of emo8oneel
geladen conflicten. Daarnaast hebben de eigenschappen van de betrokkene zelf invloed op hoe een stoornis zich manifesteert.
Het vaststellen van een psychische stoornis ten 8jde van het ten laste gelegde gebeurt retrospec8ef. Het onderzoek van de gedragskundige
vindt soms plaats (heel) lang na datum van het ten laste gelegde feit. Bovendien is de deskundige sterk aoankelijk van wat de betrokkene zelf
rapporteert over zijn geestesgesteldheid ten 8jde van het delict. Deze factoren brengen mee dat de betrouwbaarheid afneemt waarmee een
stoornis retrospec8ef wordt vastgesteld.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nora99. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,46. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73314 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans