Deborah Saunders
SYMPTOMEN EN KLINISCHE TEKENEN
ANAMNESE
1. Algemene informatie
- Specifieke vragen in verband met symptomen
- Beroepsanamnese → aard en duur van eventuele blootstelling!
- Familie-anamnese → longaandoeningen met genetische basis of respiratoire infecties
- Rookgewoonten
2. Hoest
Beschermt tegen inademen schadelijke gassen en partikels + tegen aspiratie vreemde voorwerpen +
verwijdering overtollige bronchiale secreties
- Normale reflex, maar soms belangrijk ziekteteken
- Anamnese: duur hoest, sputum?, uitlokkende factoren, tijdstip, houdingsgebonden hoest?
Oorzaken van hoest:
Acute hoest LAKE TV Chronische hoest CRAP GO Postnasale drip MAC SVP
Luchtwegeninfectie (meestal viraal) Roken Sinusitis
Kinkhoest Postnasale drip Chronische niet-
allergische rinitis
Allergische rhinitis Astma Allergische rinitis
Exacerbatie van chronisch obstructief Chronisch bronchiaal lijden Postinfectieuze rinitis
bronchiaal lijden (COPD)
Inhalatie van toxische gassen of dampen Gastro-oesofagiale reflux Vasomotorische rinitis
Aspiratie van vreemd voorwerp Zeldzamer: bronchiëctasieën, Medicamenteuze rinitis
bronchustumoren, GI reflux,
beginnende li hart
decompensatie, ACE-inhibitoren,
TBC, mediastinale tumoren…
Acuut: minder dan 3 weken
Subacuut: tussen 3 en 8 weken
Chronisch: meer dan 8 weken
Verwikkelingen van hoest:
- Ribfractuur
- Spierruptuur
- Bronchoconstrictie
- Barotrauma (Pneumothorax, pneumomediastinum, subcutaan emfyseem)
- Urine-incontinentie
- Syncope
Symptomatische behandeling:
1
, Deborah Saunders
- Beste behandeling is oorzakelijke!
- Louter symptomatisch behandelen niet frequent, wel bij:
o Tijdelijke, niet-productieve hinderlijke hoest
o Wanneer hoest nachtrust verstoort
o Onvoldoende effect oorzakelijke behandeling
o Oorzakelijke behandeling niet meer mogelijk
o Optreden van verwikkelingen
- Meest efficiënte: centrale hoestremmers
Werkingsmechanisme Medicatie Dosering Bijwerkingen
Inhibitie van afferente Lokale
banen anaesthetica
Hoestsiropen
Zuigtabletten
CENTRALE HOESTREMMERS
Narcotische Codeine 10-30 mg/6h Nausea, sedatie, obstipatie
Niet-narcotische Noscapine 15-30 mg/6h Duizeligheid, sufheid, nausea
Dextramethorphan 10-30 mg/6h Duizeligheid, nausea, excitatie
lnhibitie van efferente Anticholinergica
banen
3. Expectoratie van sputum
Normale luchtwegen: 100ml secreties/24u → transsudatie vocht en eiw vanuit serum +
mucussecretie epitheliale slijmbeker
Normale bescherming tegen inhalatie vreemde partikels en schadelijke gassen en dampen +
bevochtiging ingeademde lucht
Soms overmatige productie door acute/chronische ontsteking luchtwegenmucosa of afwijkingen
thv bovenste luchtwegen of longparenchym
Aanvullende anamnese:
- Aspect sputum + hoeveelheid
o Mucoïd sputum: grijs tot kleurloos
o Purulent sputum: Geel/groene verkleuring (kan ook bij ↑ aantal eosinofielen bij astma)
o Mucopurulent sputum: Overwegend helder met enkele etterige vlokjes
o Stinkende walgelijke geur → infectie door anaërobe bacteriën
o Bijmenging met bloed!
Oorzaken expectoreren van sputum:
- Bronchusdeformaties
- Bronchiëctasieën (basale gebied longen) → ’s morgens of bij vooroverbuigen grote
hoeveelheden purulent sputum ophoesten
- Doorbreken longabces naar luchtwegen → grote hoeveelheden etterig sputum
- Longtumor (bronchiolo-alveolair celtype) → grote hoeveelheden, meestal dun kleurloos
sputum (tot meer dan 1l per dag)
2
, Deborah Saunders
4. Hemoptoe
- Altijd een abnormaal verschijnsel!
- Anamnese:
o Neusbloeding aan voorafgegaan?
o Onderscheid tussen hemoptoe en hematemesis!!!
Hemoptoe Hematemesis
Hoesten Nausea en/of braken
Rood schuimerig Donker
pH neutraal Gemengd met voedsel
pH zuur
o Hoeveelheid bloed: Massieve hemoptoe: ophoesten > 400ml bloed/3u of >600ml/24u
- Oorzaken hemoptoe RCBBTLS BBN
Lichte tot matige hemoptoe Massieve hemoptoe
Respiratoire infecties Bronchuscarcinoom
Chronisch obstructief longlijden Bronchiëctasieën
Stollingsstoornissen Necrotiserende infecties
Bronchiëctasieën - tuberculose
Bronchustumor - longabces
Tuberculose
Longembool
5. Thoraxpijn
- Longparenchym en viscerale pleura → ongevoelig voor normale pijnprikkels
- Normale pijngevoelige zenuwen → pariëtale pleura, grote luchtwegen, thoraxwand,
diafragma, mediastinale structuren vb. hart
- Anamnese
o Lokalisatie pijn
▪ Pijn van pleura of thoraxwand → lokalisatie thv thoraxwand
▪ Pijn toenemend bij ademhaling/hoesten → Pleurale pijn (kan gepaard gaan met
ademhalingsinibitie)
▪ Irritatie centraal gedeelte diafragma → schouderpijn
▪ Irritatie diafragma → soms pijnuitstraling naar abdomen
▪ Precordiale of retrosternale pijn → Hart of andere mediastinale structuren
▪ Centrale pijn: doffe pijn + geen relatie met ademhaling itt scherpe pleurale of
thoraxwandpijn
- Oorzaken thoraxpijn
Thoracale pijn met pleuraal karakter Thoraxwandpijn Retrosternale pijn
Pleuritis Ribpathologie Myocardischemie
- Infectieus
- Maligne
Pneumonie Ontsteking van intercostale spier Longembolie
Longinfarct Ontsteking van intercostale zenuw Slokdarmpathologie
3
, Deborah Saunders
Abdominaal proces Syndroom van Tietze Pericarditis
- Subfrenisch abces
- Pancreatitis
Pneumothorax Tracheïtis
6. Piepende ademhaling en stridor
Piepende ademhaling
- Ademen doorheen vernauwde luchtwegen
- Gelokaliseerd of diffuus meest uitgesproken bij uitademen
Stridor
- Luidruchtig en ruw, vooral hoorbaar tijdens inademing
- Vernauwing van de larynx, de trachea of de hoofdbronchi
Oorzaken:
- Diffuus verspreide piepende ademhaling
o Diffuse luchtwegenvernauwing bij astma of chronisch obstructief bronchiaal lijden
- Unilaterale piepende ademhaling
o Centrale vernauwing van één van de grote bronchi (bronchuscarcinoom, vreemd
lichaam)
- Stridor
o Stenose thv larynx, trachea of hoofdbronchi
o Orofaryngeale stenose tgv vergrote tonsillen, oedeem epiglottis…
7. Snurken
= obstructieve ademhaling tijdens slaap → vibratie velum palatinum, tonsilpijlers en omliggende
faryngeale structuren
Anamnese:
- Luidheid snurken evenredig met ernst obstructie
- Obstructieve slaapapnoes: luid snurken, onderbroken door geluidloze passages
- Overdreven slaperigheid overdag → interfereren met kwaliteit slaap
- Heteroanamnese bedpartner
Oorzaken:
- Anatomische luchtwegvernauwing op niveau van neus en keel
- Frequentst: allergische en virale rhinitis, neusseptumdeviatie, adenotonsillaire hypertrofie,
tumoren, obesitas
- Overmatige verslapping bovenste luchtwegdilatoren bij alcohol of benzodiazepines
8. Dyspnoe
= moeilijke ademhaling of luchthonger
Classificatie:
- Graad I: Normaal
4