1. System 1 versus system 2 thinking
Decision-making solutions
Hoe selecteert u de juiste baan?
Hoe neemt u de juiste persoon in dienst?
Welke projecten gaat u financieren?
Welk bedrijf zult u adviseren het bedrijf over te nemen?
Rational model of decision making
Hoe moet je een beslissing nemen?
1. Definieer het probleem
2. Identificeer alle beslissingscriteria
3. Wijs gewichten toe aan de criteria
4. Bepaal alle alternatieven
5. Beoordeel de alternatieven op alle criteria
6. Kies het beste alternatief
Hoe zouden wij eigenlijk een auto kopen op
een rationele manier? Je hebt criteria die voor
iedereen anders zijn. Je hebt bepaalde
attributen die belangrijk zijn. Hoe veilig is het
om ermee te rijden? Je kan hier een gewicht
aan hangen. Uiteindelijk komt er een cijfer uit
en degene met de hoogste waarden zou je dan
kiezen. Echter doet niemand dat op deze
manier, dit is in theorie. In de praktijk maak je
heel snel en intuïtief beslissingen. Dan kun je
fouten maken.
Econs vs Humans
Volgens de wetenschap kun je eigenlijk twee verschillende scholen onderscheiden, ofwel er zijn twee
stromingen in het besluitvormingsonderzoek:
Normatief = "econs"
o Vooraf bedenken/beschrijven hoe een beslissing moet worden genomen – rationeel. Hoe je
een beslissing zou moeten maken, op een rationele manier. Dit is was economen doen.
Beschrijvend = "humans"
o Beschrijven hoe een beslissing wordt genomen - afwijkingen van rationaliteit. Je kan ook
descriptief kijken, hoe maken mensen in de praktijk beslissingen? Dit is wat psychologen
onderzoeken.
Er zit een grote discrepantie tussen beide vormen. Mensen zijn eigenlijk een beetje ‘lui’, je wil niet
over elke beslissing lang nadenken. We zijn "cognitieve vrekken", we besteden niet graag cognitieve
middelen of mentale energie
o Overwegen niet alle criteria, alternatieven, gewichten, enz.
Mensen optimaliseren/maximaliseren niet, maar "bevredigen".
o Besluitvormers zijn geneigd te zoeken tot zij een bevredigende oplossing vinden die volstaat
omdat zij "goed genoeg" is.
1
,System 1 and system 2
Het intuïtieve antwoord is 10 euro, maar als je de tijd neemt dan zou niemand 10 euro zeggen. Hoe
kunnen we dit verklaren? Er zijn twee soorten systemen in je brein
Systeem 1 denken verwijst naar ons intuïtieve systeem, dat doorgaans snel, automatisch,
moeiteloos, impliciet en emotioneel is. Dit is de haas
Systeem 2 denken verwijst naar redeneren dat trager, bewust, moeizaam, expliciet en logisch is.
Dit is de schildpad
De antwoorden zijn op basis van rationeel en intuïtief heel anders. Systeem 1 is meer emotioneel en
systeem 2 kijkt naar de lange termijn. Het gebruik van Tinder is een voorbeeld van Thinking fast
(system 1) en het gebruik van de tabel om tot een rationele beslissing te komen is een voorbeeld van
system 2. Stel je kunt kiezen tussen een chocolade taart dat niet gezond is, maar wel heel lekker, of
je kan voor een gezonde en minder smakelijke fruitsalade kiezen. Als je kiest voor de chocoladetaart
dan denk je niet aan de lange termijn en puur voor nu dat je zin hebt in iets lekkers (system 1). Als je
voor de fruitsalade kiest kan dat zijn omdat je denk ‘dit is op de lange termijn gezonder’ (dat is
system 2).
System 2 ‘monitors’ System 1
Mensen moeten kiezen tussen taart en fruit
o Systeem1 = emotioneel systeem: voorkeur voor taart
o Systeem2 = rationeel systeem: voorkeur voor fruitsalade
Multi-tasking: nummer onthouden tijdens keuze
o 7-cijferig getal ("5239521")
Systeem2 is erg druk = zelfcontrole is moeilijk
o 2-cijferig getal ("52")
Systeem2 is minder druk = zelfcontrole is gemakkelijk
Systeem2 "controleert" systeem 1
o Mensen kiezen eerder voor taart als ze een getal van 7 cijfers moeten onthouden omdat
systeem2 belast/bezet is
Heuristics and biases
Beslissers vertrouwen op heuristieken
o Mentale snelkoppelingen naar bevredigende ("goed genoeg") oplossingen
o Vereenvoudigende, efficiënte strategieën (ze werken heel vaak)
o Vuistregels
In het algemeen zijn heuristieken nuttig, maar ze kunnen leiden tot fouten of vertekeningen
o Systematische en voorspelbare afwijkingen van de "rationaliteit".
o Bijvoorbeeld, veel mensen zeggen bij het voorbeeld van ‘the bat and a bal’ €10 maar niet
€8 of €12 = systematische, voorspelbare fout.
o Met een beetje meer moeite zouden mensen het juiste antwoord krijgen, maar:
cognitieve misleiders
2
,In het algemeen zijn de heuristieken heel erg handig. Het gaat niet per se om fouten maken, maar
om systematische fouten maken. Als je een klein beetje meer moeite doet ga je minder fouten
maken, maar omdat veel mensen snel antwoorden, maak je fouten.
Heuristics serve us well & often work
Heuristieken zijn in de meeste gevallen heel erg goed. Als ik naar iemand mijn bal gooi, kan iemand
die opvangen. Dan ga je geen fysica toepassen, je gaat geen systeem 2 berekeningen toepassen.
Which table is more wide?
Visuele illusies illustreren dat je niet altijd op je gevoel kunt vertrouwen. Systeem 1 beoordeelt vaak
juist. Maar niet altijd. Je kan soms je eigen ogen niet geloven. Lijnen lijken soms langer dan ze
daadwerkelijk zijn.
You cannot always trust your gut
Systeem 1-denken is vaak voldoende
o Boodschappen doen: het is ondoenlijk om elke keuze logisch te beredeneren
o Als je onder tijdsdruk staat ga je ook vaak via System 1 handelen.
Systeem 2 denken zou bij voorkeur belangrijke beslissingen moeten beïnvloeden.
o Een baan kiezen, personen aannemen, bedrijfsprojecten financieren, bedrijfsovernames, ...
Professionals zijn niet dom of irrationeel
o Ze zijn menselijk
Forewarned is forearmed
Waarom is bewustzijn/kennis van heuristieken/vooroordelen belangrijk?
o Als besluitvormers zich bewust zijn van sommige heuristieken die System1 hanteert, kunnen
zij dure fouten en slechte beslissingen vermijden.
Duidelijk maken waar/wanneer fouten waarschijnlijk zijn en wanneer betere
beslissingsstrategieën nodig zijn
De optimale beslissing hangt vaak af van de beslissingen van anderen
o Begrijpen hoe anderen beslissen is essentieel voor het maken van de optimale keuze
2. Heuristics and biases; Hoe/wanneer zijn we "voorspelbaar irrationeel"?
Availability heuristic/bias
X lijkt waarschijnlijker, als X meer beschikbaar is (d.w.z. gemakkelijker op te roepen).
o maar wat dingen meer beschikbaar/herinnerbaar maakt, is niet altijd in overeenstemming
met waarschijnlijkheid: Bekendheid (levendige, emotionele ervaring vs. droge, saaie, vage
opsomming); Bekendheid (vanmorgen vs. een jaar geleden); Vertrouwdheid (vaak
tegengekomen vs. zelden).
Demonstraties
o Woordfrequentiestudie
3
, Woorden in het Engels die beginnen met "a" (meer beschikbaar -> waarschijnlijker
maar eigenlijk 6%)
Woorden in het Engels die "a" als derde letter hebben (minder beschikbaar -> minder
waarschijnlijk maar eigenlijk 9%)
Woorden die beginnen met een a zou je waarschijnlijk zeggen, omdat het makkelijker is
om woorden met een a als beginletter te bedenken dan woorden die als 3 e letter een a
hebben.
o Beroemdheden studie: Blootstelling aan namenlijst en achteraf raden of er meer mannelijke
dan vrouwelijke namen zijn.
Groep 1 = namen van mannelijke beroemdheden (maar meer vrouwelijke namen)
o meer kans om te zeggen "meer mannelijke namen op de lijst".
Groep 2 = namen van vrouwelijke beroemdheden (maar meer mannelijke namen)
o zegt vaker "meer vrouwelijke namen op de lijst".
Een gewaarschuwd mens telt voor 2. Hoe makkelijk iets te herinneren is; Dingen die heel recent
gebeurd zijn kun je goed herinneren, maar betekent niet dat het meer waarschijnlijk is. Hoe
beschikbaar is iets in je geheugen, heeft invloed op de keuze die je maakt. Dingen die recent gebeurd
zijn, worden makkelijker opgeroepen en wegen meer in je beslissing.
Implicaties/voorbeelden
o Levendige voorbeelden van het gedrag van een werknemer (positief of negatief) zullen het
gemakkelijkst uit het geheugen worden opgeroepen en zullen daarom zwaarder wegen in
een prestatiebeoordeling.
o Managers geven meer gewicht aan de prestaties van een werknemer onmiddellijk
voorafgaand aan de evaluatie dan aan de voorafgaande negen maanden van de
evaluatieperiode.
Confirmation heuristic/bias
Beslissers zoeken naar informatie die hun bestaande intuïtie ondersteunt en vermijden
informatie die deze tegenspreekt.
Voorbeeld: "Is marihuanagebruik gerelateerd aan criminaliteit (delinquency)?
o Systeem1 roept marihuanagebruikers op en schat in of het delinquenten zijn (OF niet-
delinquenten, afhankelijk van de bestaande intuïtie).
o Systeem2 probeert 4 groepen mensen op te roepen
1. marihuanagebruikers die delinquent zijn
2. marihuanagebruikers die geen delinquenten zijn
3. delinquenten die geen marihuana gebruiken
4. niet-delinquenten die geen marihuana gebruiken
Implicaties/voorbeelden
o Huur adviesbureaus in die het met u eens zijn
Terwijl niet-bevestigend bewijs de meest bruikbare inzichten oplevert
o Alleen info overwegen/zoeken die strookt met de intuïtieve voorkeur
Bij het kopen van een nieuwe auto, het aannemen van een bepaalde werknemer, het
starten van R&D voor een nieuwe productlijn, zoeken we naar gegevens die
beslissingen/intuïties ondersteunen voordat we de definitieve toezegging doen.
False postives - Base rate fallacy
Er is een virusuitbraak en 5% van de bevolking is besmet (d.w.z. zij hebben antilichamen).Mensen
kunnen zich laten testen op de aanwezigheid van antilichamen.
De test is vrij goed:
o De test vangt alle mensen met antilichamen... (vals negatief = 0%)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur juliavanmarrewijk. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,56. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.