Psychodiagnostiek
Na het studeren van de leerstof…
• leg je uit wat impliciet diagnosticeren is en kan je dit illustreren aan de hand van een
voorbeeld uit het dagelijkse leven of uit de praktijk van een psychologisch consulent
(PC)
• beschrijf je wat het probleem is bij impliciet diagnosticeren
• leg je uit hoe mensen omgaan met kansen en waarschijnlijkheden en kan je hier een
voorbeeld van geven
• benoem je de oorzaak van foutenbronnen bij impliciet diagnosticeren
1.1 Omschrijving & belang van psychodiagnostiek
Alledaagse impliciet diagnosticeren
Diagnosticeren = toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen
(attributietheorie)
Impliciet = onbewust, zonder erover na te denken
Iedereen doet het… elke dag… vooral als er een afwijking is van een verwacht
patroon -> experiment dakloze/ zakenman (gaan mensen helpen of niet?
Mensen gaan sneller helpen bij de zakenman dan bij de dakloze hierbij
gaan ze het sneller toeschrijven aan drugs of alcohol en bij de
zakenman als hij is ziek).
Vaak gebruikt als entertainment:
- Online of in tijdschriften: ‘testjes’
- Media, televisie en documentaires: extremer (on)gewenst gedrag
Probleem van impliciet diagnosticeren
a) Omgaan met kansen en waarschijnlijkheden
b) Oorzaak van foutenbronnen: mensen redeneren niet statistische, maar
gebruiken heuristieken/vuistregels
Heuristieken = (vuist)regels om sneller tot de oplossing van een probleem te
komen (vaak impliciet of onbewust)
1
, Psychodiagnostiek 1 13/02/2023
o Informele, intuïtieve en speculatieve oplossingsstrategieën
o Ontwikkeld om snel beslissingen te nemen (~overleven)
o Specifieke strategieën die we leren gebruiken in specifieke situaties en
die niet altijd een oplossing garanderen (<> algoritmen, die altijd en
overal werken)
o Hoe meer ervaring met een taak, hoe beter heuristieken ontwikkeld zijn
Heuristieken vaak oorzaak van foutenbron
Beschikbaarheidsheuristiek Representativiteitsheuristiek
= als iets makkelijk uit het = hoe meer iemand overeenkomstige
geheugen op te halen is, schatten kenmerken vertoont die typisch zijn
mensen dat dit vaker gebeurt voor leden van een bepaalde groep,
hoe groter de kans is dat de persoon
ook tot die groep behoort.
Voorbeelden: Voorbeelden:
Welk type woorden zijn het meest Film brandweer, chirurg,
frequent in het Nederlands? gevechtspiloot
- Woorden die beginnen met een
‘r’ “Mijn vriend is professor. Hij schrijft
- Woorden die ‘r’ als vierde letter graag gedichten, is nogal verlegen
hebben? en klein van gestalte. Op welk
Vliegen is gevaarlijker dan terrein is hij werkzaam: Chinese
autorijden. literatuur of psychologie?
Experiment bekende, onbekende Experiment hardrockende
mensen accountant
Impliciet diagnosticeren in de psycho-diagnostiek
Je gaat meer gebruik maken van heuristieken als je meer ervaring hebt in het thema.
Mogelijke foutenbronnen:
- Geen systematische en consistente werkwijze
- Informatie zoeken die idee bevestigt (confirmation bias)
- Te vlug adviezen formuleren
- Gebrekkige betrouwbaarheid en validiteit van de onderzoeksmiddelen en
ongeschikte normen
- Voor de hand liggende diagnose en interventies over het hoofd zien
- Diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
- Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens; geen
objectieve criteria hanteren (=verhoging van de subjectiviteit)
- Besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd en daardoor onvoldoende
duidelijk voor collega’s en cliënten
- Eigen persoon als foutenbron
- Onvoldoende samenwerking met cliënt en zijn omgeving
2
, Psychodiagnostiek 1 13/02/2023
- Teveel vakjargon in de communicatie
Expliciet diagnosticeren als oplossing
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur xanthevancampenhout. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.