Les 1: Tumoren van de slokdarm p.267-270
Presentatie:
- Organische dysfagie in 2/3 vd slokdarm
- Geulcereerde tumor odynofagie, anorexie, vermagering
- Invasie neuronale structuren mediastinum thoracale pijn
- Invasie n recurrens heesheid
- Oesofagothracheale fistel hoesten bij slikken
Slokdarmmucosa = malpigiaans epitheel 3 types tumoren:
- Spinocellulair epithelioom
- Squameus celcarcinoom
- Chronische GERD Barrett adenocarcinoom
Snelle uitbreiding en meta’s door afwezig serosa en sterk ontwikkeld lymfovasculair netwerk
Squameus celcarcinoom
In bovenste 2/3 vd slokdarm, dalend #, 87% v alle ~
Bevorderende factoren: roken, alcohol, langbestaande stase bij achalasie
Adenocarcinoom
Distaal deel, stijgend #, hoe uitgebreider de metaplasie, hoe groter de kans op ontwikkelen van
dysplasie en carcinoom, omdat in distaal deel is de kans kleiner op ontwikkelen van LW fistels
>Chronische GERD metaplasie Barrett precancereus adenoCa
Diagnose en stadiering
- Echo-endoscopie penetratie diepte vd wand + pathologische lymfeklieren
- PET (18F +- cm) +- CT metastase
- Correcte stadiering bepalen prognose en behandelingskeuze
Behandeling bestraling langer effect / stenting snellere verbetering dysfagie
- Endoscopische mucosale resectie EMR: bij T1a N0 / hooggradige dysplasie bij Barrett
o Nadeel: LK niet in te schatten
- Primaire therapie: chirurgie: totale/partiele oesofagectomie +- chemo
- Palliatieve :
o Minder goed : Savary-bougie dilateert tumorale stenose
o Beter: self-expanding metalen stent
o Radiotherapie
Tumoren van maag en duodenum p.270-282
- 0,5% goedaardige maagtumoren
- Kwaadaardie maagtumoren
- 95% adenocarcinoom
- 2-5% GIST, lymfoom, sarcoom
,Goedaardige maagtumoren
Presentatie: zelden ontdekt, tenzij verwikkelingen. Symptomen: ulceratie met bloeding,
substenose, torsie vh gezwel
3 soorten poliepen:
- Hyperplastische poliepen = regeneratief
o > langdurige gastritis met overdreven reparatie
o Sympt: forse foveolaire hyperplasie, oedeem, congestie, ontsteking
o 20% dysplasie > 1,5cm resectie
- Hamartomateuze poliepen = abnormale combinatie v weefsels
o Fundic gland poliepen > FAP syndroom
o Fundic cystic glands > Peutz-Jeghers syndroom
- Adenomateuze poliepen = omschreven letsels, afgelijnd door dysplastisch epitheel
o > metaplastisch intestinaal epitheel of maagepitheel
o Dysplasie aanwezig = precancereus
Goedaardige tumoren uit niet-epitheliale bestanden vd maag, kunnen submucosaal / subserosaal
liggen: leiomyoom, GIST, neurogene tumoren, fibromen, lipomen, angiomen
Diagnose: endoscopie, endo-echoscopische ultra sound, spiraal CT
Behandeling
- Poliepen + endoscopic follow-up
o resectie door endoscopische polypectomie
o EMR endoscopisch mucosale resectie
o ESR endoscopisch chirurgische dissectie
- Tumoren in diepere lagen + endoscopic follow-up
o ESR
Adenocarcinoom van de maag
Presentatie: asymptomatisch tot vergevorderd stadium dan: maagklachten, epigastrische
knaging, last, pijn, dyspepsie, opzettingsgevoel bij kleine maag, anorexie, horror carnis, afhv
locatie kan ook dysfagie en gastric outlet, bloeding bij ulcer tumoren, obstructieve icterus en
tenesmen bij uitzaaiing, algemene symptomen van gewichtsverlies, vermoeidheid, bleek en
ferriprieve anemie.
Epidemiologie minder in N/W europa, meer in O EU en Azie
Etiologie 15-20% maagadenocarcinomen HER 2 positief
Cofactoren:
- Bevorderd ontwikkeling K: zout, gerookt, Helicobacter pylori infectie, chronische/
atrofische gastritis
- Beschermende factor: anti-oxidantia uit fruit en groenten
Precancereuze aandoeningen:
, - Adenomateuze poliepen (>1,5cm)
- Atrofische gastritis met pernicieuze anemie en achloorhydrie: oppervlakkige gastritis >
atrofische gastritis > metaplasie > dysplasie > carcinoom rol Hp en voeding?
- Hypertrofische gastritis
- FAP-syndroom, HNPCC
- >20j na ingreep voor maagzuurreductie / duodenunogastrische reflux
Pathologie
Variabel uitzicht: fel woekerend, ulcererend, infiltrerend substenose, verstarring
Locatie: hele maagoppervlak, vnl antrum. Veracht kwaadaardig wanneer ulcera in grote bocht,
fundus en cardia zitten.
3 subtypes microscopisch:
- Intestinaal 50-65%
o Goed gevormde klierbuizen
o Ouderen
o Antrum
o HP infectie met klieratrofie en intestinale metaplasie
- Diffuus 30-50%
o Afzonderlijke cellen of kleine celgroepen
o Jongeren met familiaal voorkomen
o corpus
- Onbepaal 5-20%
Uitzaaiingen lymfogeen, hematogeen, cavitair, stadiering volgens TNM classificatie
Early gastric cancer = adenoCa bepert tot (sub)mucosa met/zonder LKmeta’s zonder metastasen
op afstand
Klinisch onderzoek: negatief, laattijdig palpabele massa Virchow + palpabel ppa Douglas
Diagnose:
- oesofagogastroduodenoscopie met >8 biopsies
- stadiering via: grote meta’s: spiral CT / PET-CT of kleine meta’s: endo-echo
differentiaal diagnose:
- goedaardige peptische maagulcus
- medicamenteuze maagulcus
- maaglymfoom
behandeling
- curatief: partiele/totale maagresectie + lymfadenectomie
o distaal, antrum maagadenoCa: partiele gastrectomie
o andere maagadenoCa: totale gastrectomie
o verkleefde naburige: resectie
o postop postgastrectomiesyndroom: morbiede obesitas + im vitB12