STRESS – TRAUMA –
DISASSOCIATIE
Stress
Begripsomschrijving: stress
= een niet specifieke respons van het lichaam op een veranderende situatie
waarbij een natuurlijk overlevings-mechanisme in werking treedt.
Je hartslag gaat omhoog, je spieren spannen zich op en je ademhaling
versnelt. De adrenaline in je bloed stijgt en je staat klaar om te reageren.
Het brengt je lichaam in een staat van paraatheid, waardoor je alerter en
meer geconcentreerd bent.
Iedereen heeft een bepaalde draagkracht,
wanneer de draaglast hoger wordt dan de
draagkracht dan spreken we over stress.
Je draagkracht is heel persoonlijk, maar de
omgeving speelt ook een rol over je mate
van draagkracht.
Oorzaken
Stressor
= oorzaak of bron van stress.
Positieve en negatieve gebeurtenissen
o Positieve gebeurtenissen: reis, nieuwe job, …
Repetitieve alledaagse ervaringen: verlies van een naaste,
gezondheidsklachten, …
Feitelijke en vermeende bedreigingen
o Vermeende bedreiging: bv. je hebt veel deadlines de situatie is er
nog niet, maar je ervaart wel al stress.
Impact op gezondheid
Onze bijnieren vormen cortisol (= stresshormoon) als reactie op een angst- of
stressprikkel. Dit geeft een boost aan je energieniveau.
Als stress te lang aanhoud of keert ze voortdurend terug, dan moet het
lichaam voortdurend stresshormonen produceren. Zo kunnen de voorraden
van het lichaam (op lange termijn) uitgeput geraken en kan de gezondheid
in het gevaar komen.
o Dit is een vicieuze cirkel.
Kenmerken van stress
Lichamelijke Psychische Gedragsveranderingen bij
symptomen symptomen stress
Aanhoudende Niet meer tot rust Slapeloosheid, lusteloos en
onverklaarbare kunnen komen, futloos zijn,
vermoeidheid, slechte opgejaagd zijn, vergeetachtigheid,
, eetlust, uitputting geïrriteerd zijn, concentratieverlies,
Psychosomatische huilbuien, besluiteloosheid, minder
klachten: spierpijn, stemmingswisselingen, presteren en meer fouten
hoofdpijn, rugpijn, piekeren, angst, maken, isolerend gedrag …
maagpijn, onverschilligheid,
darmstoornissen, onzekerheid, minder
verminderde weerstand zelfvertrouwen en een
tegen infecties, negatief zelfbeeld…
hartkloppingen…
Stress heeft ook een grote impact op het immuunsysteem
Psychologische stressoren kunnen de reactie van het immuunsysteem
verzwakken, vooral als de stress intensief of langdurig is.
Stressoren zoals een scheiding, langdurige werkloosheid, een aanslag, ...
zijn stressoren die hun tol eisen van het immuunsysteem en mensen
vatbaarder maken voor ziekte. Het immuunsysteem van het lichaam kan
door chronische en herhaaldelijke stress in de
loop van de tijd verzwakken.
Vormen van stress
Eustress: gezonde stress
o Positief effect, kort herstel, verbetert je prestatie, maakt je alert en
verbetert je focus.
o Bv. deadline van een opdracht zorgt ervoor dat je jou meer kan
focussen op die deadline
Distress: ongezonde stress
o Negatief effect, lang herstel, energie-eisend, nervositeit, verward
gevoel enz.
o Bv. wanneer die stress zich lang aanhoud.
Copingstrategieën
= manieren om met stress om te gaan.
Adaptieve copingstrategieën
= gezonde copingstrategieën met effect op lange termijn. Ze doen iets aan de
bron van stress.
Voorbeelden
o Sociale steun
o Praten over emoties
o Expressief schrijven over emoties bij stressvolle of traumatische
gebeurtenissen.
Maldaptieve copingstrategieën
= copingstrategieën die helpen op korte termijn, maar op lange termijn
problemen met zich meebrengen.
Voorbeelden
o Drugs, alcohol enz. om je problemen te vergeten
o Extensief op je werk storten enz.