ADHD
Problematiek
= Aandachtstekort- & hyperactiviteitsstoornis (ADD bestaat officieel niet meer)
- vooral aandachttekort & hyperactiviteit + gemengde vorm
- 3-7 % kinderen
- Symptomen MOETEN < 12J al aanwezig zijn
- Denk ook hier aan de 4 D’s!
Overbeweeglijkheid, concentratieproblemen en impulsiviteit komen bij kinderen veel voor
en zijn vaak eigen aan de normale ontwikkeling. Is dit gedrag hardnekkig, niet
leeftijdsadequaat én verstoort het het dagelijks functioneren, kan gesproken worden van
ADHD of aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit.
Een beperkte zelfregulatie wordt voornamelijk gezien als de kern van de problematiek.
Kernsymptomen:
1. Hyperalert, aandachttekort, concentratieproblemen
• Problemen op het niveau van gerichte en volgehouden aandacht
2. Hyperactiviteit
• afhankelijk van het ontwikkelingsniveau
• én op school, én thuis, én… (= Persoons en NIET context gebonden)
3. Impulsief
• Snel reageren
• Bebrekkig vermogen om beloningen uit te stellen
• Niet kunnen voorzien van de gevolgen van het eigen gedrag
• Tekort aan beheersingsstrategieën
Gevolgen: druk, chaotisch, slordig en vergeetachtig uit de hoek komen en vaak
spullen verliezen. Waardoor leren op school moeilijker verloopt, instructies moeilijker
kunnen worden opgevolgd, wat een negatief gevolg heeft op de ontwikkeling van het
zelfbeeld en het zelfvertrouwen.
Moeilijkheden op vlak van zelfregulatie
Zelfregulatie:
- Kunnen stoppen met gedrag wanneer dit nodig is
- Weerstand kunnen bieden tegen afleiding tijdens een taak/activiteit
- Kunnen reguleren van gedachten en emoties
Zelfregulatie is gevoelig voor invloeden vanuit de omgeving, en is verschillend situatie per
situatie.
ADHD-gedrag toont zich bijgevolg vaker in minder gestructureerde situaties of
wanneer de situatie als saai wordt ervaren of veel mentale inspanning vraagt
Rol van opvoeder en/of ouder = cruciaal
Hangt samen met rijping hersenen en ontwikkleing ‘Executieve functies’
1
, Executieve functies
Inhibitie = doelgericht kunnen stoppen van gedrag (zowel ‘neiging tot gedrag’ als ‘reeds in
gang gezet gedrag’) => zich kunnen verzetten tegen alles wat het bereiken van een doel
verhindert
Werkgeheugen =
- relevante info in het geheugen vasthouden + bewerken & reorganiseren
- G: we kunnen plannen, redeneren, doelgericht kunnen handelen
Cognitieve flexibiliteit =
- Vermogen om bepaalde gedachten, gedragingen of emoties die niet gewenst zijn te
onderdrukken en over te schakelen op alternatieven die beter passen
Gedragskenmerken
= niet kunnen stilzitten, alles gezien hebben, allerlei spelletjes spelen op zeer KT, spelletjes
niet uitspelen, snel afgeleid, impulsief antwoorden, vraag maar half aanhoren, kan geen
instructies opvolgen, geen karweitjes afmaken, praat aan een stuk door, stoort anderen in
hun bezigheden!!!, lijkt niet te luisteren, raakt allerlei dingen kwijt, doet gevaarlijke dingen
zonder nadenken, …
Bv. Kinderen heb prikkels nodig en als die prikkels er niet zijn gaan ze dit maken door bv.
mensen te storen en zou krijg ik reactie bv. tijdens toets iets in hun handen zetten en niet
prikkelloos zetten, ze kunnen de prikkels niet goed filteren maar hebben ze wel nodig
Leeftijdsgebondenbeeld
Peuters
- temperamentvol
- problemen gedragsregulatie
- beperkte sociale aanpassing
- bemoeilijkte ouder-kind interacties
Kleuters
- verminderde duur en intensiteit van spel
- motorische onrust
2