Kort geschiedkundig overzicht .................................................................................................................................................... 7
Luca bartolomeo de pacioli (15-16e eeuw) ................................................................................................................. 7
Financiële rapportering in profitsector .................................................................................................................................. 7
Wetgeving resulteert in de jaarrekening .................................................................................................................................... 8
www.nbb.be ........................................................................................................................................................................... 8
Opmaken en neerleggen ........................................................................................................................................................ 8
Wetgeving rond boekhouding en jaarrekening .......................................................................................................................... 8
De onderneming ......................................................................................................................................................................... 9
Vennootschappen, verenigingen en stichtingen ......................................................................................................................... 9
Wie welk model van de jaarrekening ......................................................................................................................................... 9
Criteria voor de grootte van vennootschappen en groepen ..................................................................................................... 10
Microvennootschap ............................................................................................................................................................. 10
2 berekeningsmethoden om resultaten van moeder- en dochtervennootschappen bij elkaar te voegen ............................... 12
Methode 1: geconsolideerde basis ...................................................................................................................................... 12
Methode 2: geaggregeerde basis (=20 procent regel) = vereenvoudigde berekeningsmethode ........................................ 12
2 achtervolgende boekjaren ................................................................................................................................................ 13
Inleiding – basisprincipe is dat … .............................................................................................................................................. 43
Aankopen en verkopen tussen belgische btw plichtige ondernemingen ............................................................................ 43
Belasting over de toegevoegde waarde = BTW .................................................................................................................... 45
Plaats van levering ................................................................................................................................................................... 46
2
aankopen en bijzondere btw-aspecten..................................................................................................................................... 56
inkomende factuur – btw niet of niet volledig aftrekbaar ................................................................................................... 56
werken in onroerende staat ................................................................................................................................................ 56
Intracommunautaire verwerving: aankopen uit een EU-land (ander dan België) .............................................................. 57
Invoer: aankoop uit niet-EU lidstaat .................................................................................................................................... 58
afloop van de aankoopverrichting: betaling ............................................................................................................................ 58
betalingen via overschrijving ................................................................................................................................................ 58
aankopen gefactureerd in vreemde valuta .............................................................................................................................. 59
Te betalen wisselbrieven → niet kennen ....................................................................................................................... 59
Administratieve organisatie van de verkopen .......................................................................................................................... 60
Uitgaande factuur en uitgaande creditnota ............................................................................................................................. 60
Uitgaande verkoopfactuur ................................................................................................................................................... 60
Uitgaande creditnota ........................................................................................................................................................... 61
Kosten van verkoop gepresteerd door derden .................................................................................................................... 61
Kortingen .................................................................................................................................................................................. 62
Commerciële kortingen rechtstreeks vermeld op de factuur .............................................................................................. 62
Commerciële kortingen achteraf via een creditnota toegekend ......................................................................................... 63
Financiële kortingen (FK) ...................................................................................................................................................... 63
Verkopen en bijzondere BTW-aspecten .................................................................................................................................... 66
Levering van werken in onroerende staat ........................................................................................................................... 66
Intracommunautaire leveringen: verkopen aan klanten in EU-lidstaten, andere dan België .............................................. 66
Uitvoer: verkopen aan klanten buiten de EU-lidstaten ........................................................................................................ 66
Afloop van de verkoopverrichting: ontvangst .......................................................................................................................... 67
Ontvangsten in kas ............................................................................................................................................................... 67
Ontvangsten via overschrijving ............................................................................................................................................ 67
Verkopen gefactureerd in vreemde valuta ............................................................................................................................... 68
Te innen wisselbrieven.............................................................................................................................................................. 69
3
Voorstelling in de jaarrekening ................................................................................................................................................ 69
Voorstelling in de jaarrekening ................................................................................................................................................ 69
Hoofdstuk 6: De betalings- en inningscyclus ........................................................................................................................ 70
Verrichtingen in contanten ....................................................................................................................................................... 70
Ontvangsten geregistreerd via kasregister of kassen: ......................................................................................................... 70
Financiële korting verstrekt aan klanten .............................................................................................................................. 70
Financiële kortingen van leveranciers .................................................................................................................................. 71
Overdrachten tussen kas en bank ............................................................................................................................................ 71
Overdracht van kas naar bank .............................................................................................................................................. 71
Verrichtingen tussen bankrekeningen ...................................................................................................................................... 72
Stortingen van klanten op de rekening van de onderneming .............................................................................................. 72
Bankcheques door de klant uitgeschreven ten gunste van de onderneming ...................................................................... 73
Stortingen ten gunste van leveranciers ................................................................................................................................ 73
Uitgeschreven cheques ten gunste van leveranciers ........................................................................................................... 74
Verrichtingen tussen financiële instellingen onderling ........................................................................................................ 74
Betaalkaarten = geld direct weg ................................................................................................................................... 75
Ontvangsten vanklanten via betaalkaarten ......................................................................................................................... 75
Kredietkaarten = je krijgt krediet................................................................................................................................... 75
Boekingen bij de kaarthouder .............................................................................................................................................. 75
Boekingen bij de begunstigde .............................................................................................................................................. 76
Afhandelen van vorderingen en schulden in vreemd geld ........................................................................................................ 77
Technische verwerking van de financiële verrichtingen ........................................................................................................... 79
Voorstelling in de jaarrekening ................................................................................................................................................ 79
Personeelsadministratie door de onderneming zelf ................................................................................................................. 87
Personeelsadministratie wanneer de onderneming een beroep doet op een erkend sociaal secretariaat .............................. 88
Registratie van de verwerving FASE 1 ............................................................................................................................ 96
Afschrijvingen en waardeverminderingen FASE 2........................................................................................................... 96
Realisatie van vaste activa FASE 3 ..............................................................................................................................101
Voorstelling in de jaarrekening ..............................................................................................................................................105
Hoofdstuk 9: De financieringscyclus ................................................................................................................................... 106
Eigen vermogen ......................................................................................................................................................................107
Inbreng door storting geld .................................................................................................................................................107
Inbrengvorming door inbreng in natura = goederen inbrengen ........................................................................................108
Wijzigingen in de inbreng ...................................................................................................................................................109
Schulden op meer dan 1 jaar ..................................................................................................................................................109
Betekenis ............................................................................................................................................................................109
Aflossingstabel: gelijke aflossing ........................................................................................................................................110
Schulden op ten hoogste één jaar ..........................................................................................................................................121
Ontvangen leverancierskrediet ..........................................................................................................................................121
Incasso van wissels .............................................................................................................................................................121
Kaskrediet: bank, voorschotten in R/C ...............................................................................................................................122
Voorstelling in de jaarrekening ..........................................................................................................................................123
Uitgewerkt voorbeeld ........................................................................................................................................................123
Integratievoorbeeld............................................................................................................................................................123
Hoofdstuk 10: De jaarlijkse afsluiting en opmaak van de jaarrekening .............................................................................. 124
De proef- en saldibalans .........................................................................................................................................................124
Inventarisverrichtingen in verband met aankopen en verkopen ............................................................................................125
GEVAL 1: Ontvangen goederen of diensten waarvoor de onderneming nog geen factuur heeft ontvangen ...................125
GEVAL 2: nog te ontvangen creditnota’s op aangekochte goederen ................................................................................126
GEVAL 3: verkochte goederen waarvoor nog geen factuur is opgemaakt.........................................................................127
GEVAL 4: nog op te maken creditnota’s.............................................................................................................................128
Inventarisverrichtingen in verband met voorraden ................................................................................................................129
In handelsondernemingen .................................................................................................................................................129
In productieondernemingen ..............................................................................................................................................133
Uitstel- en anticipatieposten ..................................................................................................................................................136
Algemeen ...........................................................................................................................................................................136
Inventarisverrichtingen in verband met vorderingen en schulden .........................................................................................139
Problematiek van de waardering in vreemde valuta .........................................................................................................139
Twijfelachtige vorderingen en waardeverminderingen .....................................................................................................142
Schulden .............................................................................................................................................................................146
Btw .....................................................................................................................................................................................146
Inventarisverrichtingen in verband met vaste activa .............................................................................................................148
Afschrijvingen ....................................................................................................................................................................148
Waardeverminderingen ....................................................................................................................................................149
Voorbeelden van inventarisverrichtingen...............................................................................................................................149
Voorstelling in de jaarrekening ..............................................................................................................................................149
5
,Vennootschapsbelastingen ....................................................................................................................................................149
Bepaling van fiscale winst ..................................................................................................................................................149
Boekhoudkundige verwerking van de voorafbetaling........................................................................................................150
Boekhoudkundige verwerking van de vennootschapsbelasting op einde boekjaar ..........................................................150
Resultaatbepaling en resultaatverwerking ............................................................................................................................150
Extracomptabele berekening van de bestemmen winst (verlies) ......................................................................................152
Bestemming van het resultaat: de rekeningengroep “14 Overgedragen winst (verlies)” heeft geen beginsaldo .............153
Bestemming van het resultaat: de rekeningengroep “14 Overgedragen winst (verlies)” heeft een beginsaldo...............153
Opmaak van de jaarrekening .................................................................................................................................................154
,INLEIDING BOEKHOUDEN A
→ hoofdstuk 11 & 14 NIET kennen
→ online oefeningen (UFORA) en voorbeeldexamen (monitoraat)
→ examen: MAR en eenvoudige GRM
HOOFDSTUK 13. ACHTERGROND & WETTELIJK KADER
KORT GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT
LUCA BARTOLOMEO DE PACIOLI (15-16 E EEUW)
- “The father of accounting and bookkeeping”
→ genoteerd in boeken hoe handel werd gedreven in Italië
FINANCIËLE RAPPORTERING IN PROFITSECTOR
IFRS = International Financial Reporting Standards Jaren 70
Dezelfde regels uitgevonden voor alle
Europese ondernemingen
Europese boekhoudrichtlijnen
Doel: Hoe doet de groep het in geheel?
→ via verschillende richtlijnen
Richtlijn verordening
Richtlijn: moet elke lidstaat apart omzetten
Verordening: verplichting → orde
2013
SME Huidige boekhoudrichtlijn
= Jaarrekening onderneming vandaag
KMO gebaseerd op deze boekhoudrichtlijn
- Tot stand komen van richtlijnen:
28 lidstaten zeiden wat ze elk apart wouden → Europa zette alles erin → elke lidstaat kiest apart wat ze opvolgen,
maar elk op andere manier met overkoepelend geheel
- Toepassing op:
Europa → België → niet-beursgenoteerde vennootschappen
3 categorieën: micro, kleine, (middel)grote vennootschappen:
o Micro: minst verplichtingen → minder toelichting bij cijfers
o Klein: meer toelichting bij cijfers
o (middel)groot: nog meer toelichting bij cijfers
o Beursgenoteerde: meest toelichting bij cijfers (vaak maandelijkse cijfers)
= IFRS
Schema zal nog veel terugkomen
7
,WETGEVING RESULTEERT IN DE JAARREKENING
WWW.NBB.BE
- Bedrijf: beperkt aansprakelijk = cijfers tonen op nbb (nationale belgische bank)
- Bedrijf: onbeperkte aansprakelijkheid = geen cijfers (geen bescherming, als er iets fout gaat kan het niemand
schelen)
→ wel boekhouding, maar geen cijfers publiceren
OPMAKEN EN NEERLEGGEN
- Vroeger kapitaal nodig om vennootschap op te richten, nu niet meer
→ kan door goederen in te brengen (in natura) = kapitaalloze vennootschap
Kapitaalvennootschap (kapitaal) Kapitaalloze vennootschap (geen kapitaal)
Volledig model Volledig model
→ VOL-kap → VOL-inb
Verkort model Verkort model
→ VKT-kap → VKT-inb
Micromodel Micromodel
→ MIC-kap → MIC-inb
WETGEVING ROND BOEKHOUDING EN JAARREKENING
WER (wetboek van economisch recht)
WVV (wetboek van vennootschappen en
verenigingen)
KB (koninklijk besluit)
→ geschreven voor koning
CBN (commissie voor boekhoudkundige normen)
8
,DE ONDERNEMING
- WER: definieert wat een onderneming is
- Onderneming =
o Iedere natuurlijke persoon die beroepsacvtiviteit uitoefent als zelfstandige
o Iedere rechtspersoon
o Iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid
VENNOOTSCHAPPEN, VERENIGINGEN EN STICHTINGEN
BOEKHOUDPLICHTIGE ONDERNEMING
- Boekhoudplichtig =
o Iedere natuurlijke persoon die beroepsacvtiviteit uitoefent als zelfstandige
o Iedere rechtspersoon naar Belgisch recht
o Iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid naar Belgisch recht zijnde de maatschap en
feitelijke vereniging
7. JAARREKENING
Schema: volledig – verkort – micro
WIE WELK MODEL VAN DE JAARREKENING
Microvennootschappen
MOGEN een microschema gebruiken
→ mag ook groter zijn, vb. verkort of volledig
Kleine vennootschappen
NB: MOGEN verkort schema (niet micro, mag volledig)
WB: MOETEN volledig schema = veel vertellen aan
aandeelhouders
Grote vennootschappen
MOETEN volledig schema (geen micro, geen verkort)
9
, CRITERIA VOOR DE GROOTTE VAN VENNOOTSCHAPPEN EN GROEPEN
EUROPA
BELGIË
EUROPA
3 criteria: personeel, balanstotaal, netto omzet
→ Slechts 1 overschrijden = micro-onderneming
→ Meer dan 1 overschrijden = kleine onderneming
→ Meer dan 2 overschrijden = middelgrote-grote onderneming (kijken in welke categorie van cijfers)
BELGIË
→Regels mogen veranderd worden, maar alleen verstrengen!!!
Vb. België: microvennootschap → mag geen dochter-/moedervennootschap zijn (= strenger dan Europese
richtlijnen)
Vb. België: 4.500.000 ipv 4.000.000, 9.000.000 ipv 8.000.000
→ grote vennootschap BEL grote vennootschap EUR
→ België = microvennootschap
MICROVENNOOTSCHAP
- Kleinste
→ minst vertellen (vb. geen jaarverslag = uitleg bij jaarrekening)
→ geen dochter/moeder = kunstmatig (vervalsing)
→ wanneer criteria niet worden overschreden (= groep van beperkte omvang = kleine groep) moet er geen
geconsolideerde jaarrekening gemaakt worden
10
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hogeonderscheidingxx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.