MEDIA, MACHT & SAMENLEVING: HS1: introductie les
Media, macht & samenleving
Leven zonder technologische communicatiemiddelen?
Organiseren van verkiezingen -> heel moeilijk bv. stemmen voor een politieke
partij zonder media, dit is moeilijk voor de politicus want hij kan geen online
reclame maken
Media overstijgt tijd en ruimte:
- Tijd = asynchroon werken bv. iemand stuurt een bericht en je kan kiezen
wanneer je reageert
- Ruimte = prof doet een uitleg in de aula maar de leerling kan dit beluisteren
in een andere ruimte
Maatschappelijke verbinding -> we leven op verschillende plaatsen maar we
moeten toch verbinding leggen met elkaar bv. voetbalmatchen zijn een
gemedieerd event, iedereen voelt zich verbonden bv. een serie kijken en daarna
bespreken met je vrienden -> media creëert gemeenschappen en gedeelde
ervaringen, het laat je toe te identificeren met een bepaalde groep
Dit is geen ideaal beeld meer, we consumeren media veel meer individueel ->
lineair conusmeren -> Digitalisering, platformisering, globalisering … hebben
allemaal een invloed op de samenleving
Organiseren sociaal leven -> hoe zonder smartphone afspreken met vrienden?
Het is cruciaal om de structuur en werking van media goed te begrijpen,
wanneer we onze hedendaagse samenleving willen begrijpen.
In deze cursus zijn we geïnteresseerd in het bestuderen en begrijpen van de
complexe relatie tussen media, macht en samenleving.
Afbeelding: lijken palmbomen maar
zijn telefoonmasten -> belangrijk om
te weten welke infrastructuur en
werking er achter media zit
Structuur van media is dus vaak onzichtbaar -> belangrijk om te weten wat op &
achter onze schermen gebeurt
Front-end = wat we zien op het scherm
Back-end = alle operaties daarachter
Media structuur heeft een geopolitieke dimensie, zeker nu ten tijde van oorlog
,Afbeelding: oranje lijnen -> in bezit van
Amazon, facebook & Microsoft -> zij
beheersen onze communicatie
technologie , wij hebben hier weinig
invloed op
Vragen:
Wie bepaalt wat we zien op het nieuws?
Wie bepaalt wat we mogen posten op sociale media? Sociale media is geen vrij
ruimte voor communicatie -> content generating
Wie controleert de media?
Wie bezit de data die we delen met smartphone apps zoals Instagram? Digitale
arbeid = grote media bedrijven verdienen geld met de content die wij maken
Hoeveel energie verbruikt het streamen van media en mobiele dataconsumptie?
De helft van de uitstoot ligt aan internetverkeer en streaming
Afbeelding: mobiele data verkeer in West-Europa
2019 – 2023 grote evolutie , er wordt dubbel zoveel data
gebruikt
Media
Waarover praten we als we praten over media?
- ‘de media’ is een slechte term, het vertelt niks -> media is een complexe
verzameling van instituten en actoren die media maken
- Media als meervoud van medium, wat sinds midden 19de eeuw verwijst
naar een technologisch communicatiemiddel, in staat om informatie en
communicatie-inhoud te distribueren naar een groot publiek bv. kranten
distribueren = communicatie en informatie verzamelen, opslaan,
verwerken en distribueren gebeurt op een digitale in plaats van analoge
manier
, - Vandaag zijn media sterk gedigitaliseerd en in staat informatie en
communicatie-inhoud te verzamelen, op te slaan, te verwerken en te
distribueren.
Media heeft 2 componenten:
1) Inhoudelijke component -> wat we zien op onze schermen, het is
betekenisgevend symbolisch en representaties Bv. als je een serie kijkt
kan je je identificeren met een personage
De symbolische dimensie van media -> media is betekenisgevend
Belangrijk dat de media de samenleving representatief weergeeft, diversiteit
2) Materiële component -> vaak onzichtbaar, het is technologisch,
organisatorisch en infrastructureel
De infrastructurele component van media
Media is voortdurend in evolutie ; ze komen los van hun originele dragers omdat
het digitaal wordt -> resultaat van nieuwe technologische innovaties
Nieuwe dragers = nieuwe circulatie, productie en distributie van inhoud = nieuwe
media organisaties
20ste eeuw massamedia:
- Ontwikkelen zich in relatie tot industrialisering (elektrificatie!) en
urbanisering,
- Moderne media-industrie die professioneel georganiseerd was ontwikkelt
zich,
- Media kwamen centraal te staan in het alledaagse leven van mensen die
leefden in massamaatschappijen,
- Media werden belangrijke instituten in de politieke en economische
organisatie van de samenleving (bijv. de radio om naar het nieuws te
luisteren in real-time). Je krijgt belangrijk nieuws mee door naar de radio
te luisteren, de economie werkt goed door het kennen van nieuws,…
Late 20ste eeuw digitale media en digitalisering:
- Digitale media kunnen alle informatie omzetten in binaire codes wat media
toelaten niet alleen informatie op te slaan en te distribueren, maar ook om
het te verwerken tot verschillende formaten en het te manipuleren.
- In 1990 wordt het internet ontwikkeld door de VS als een militaire
technologie tijdens de koude oorlog. Internet laat toe gedecentraliseerd te
communiceren. Geleidelijk aan komen personal computers huishoudens
binnen. Het internet is dan nog een netwerk communicatie infrastructuur
die niet commercieel is.
, Begin 21ste eeuw het internet ontwikkelt zich tot een participatieve omgeving:
- In het begin van de 21ste E ontwikkelt het internet zich tot een
participatieve omgeving waar wij niet alleen media-inhoud consumeren
maar ook produceren (prosumer).
- Het internet wordt een commerciële omgeving gedomineerd door grote
digitale platformen, ook met ongeziene gevolgen voor de traditionele
media-industrie.
o Amazon, 1997
o Google/Alphabet, 1998
o Facebook/Meta, 2004
o Netflix, 2007
o Apple Iphone, 2007
Ontwikkeling smartphone = het is een verlengde van het menselijk lichaam
geworden, we dragen het altijd bij ons & kunnen altijd en overal consumeren
We kunnen ons vandaag geen nieuwsmerk meer voorstellen dat niet op sociale
media voorkomt bv. HLN op tiktok
We hebben maar 2 ogen, kunnen niet naar tiktok & het nieuws tegelijk kijken
Afbeelding: hoeveel tijd iemand
besteed op zijn scherm -> piek tijdens
lockdown en is sinds dan niet meer zo
sterk gedaald -> media gebruiken is
een gewoonte en dit is moeilijk los te
laten
Vandaag zijn media gericht op het verzamelen van data over gebruikers en
vervolgens zetten media die data in als commercieel goed. Bv: netflix stelt series
voor die te maken hebben met je kijkersgedrag
De shift van massamedia en haar klassieke instituten in de 20ste E naar
participatieve media die data-gedreven zijn is transformerend voor media zelf,
maar ook maatschappelijk.
Media observeren en beantwoorden de gebruiker op basis van dataverzameling
Samenleving:
Waar gaat het over als we praten over samenleving?
We zetten een bepaalde bril op om naar de samenleving te kijken