Resume
Samenvatting SEG 11
- Établissement
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Sociaal economische geschiedenis van Oudheid tot heden. Document bevat een uitgeschreven opname van het hoorcollege
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: mariekeclvanassche • 5 année de cela
Aperçu du contenu
Thema 11: Verzekering in historisch perspectiefC. Lis en G. Vanthemsche, ‘Sociale Zekerheid in Historisch Perspectief’, in M. Despontin en
M. Jegers (eds), De sociale zekerheid verzekerd? Referaten van het 22ste Vlaams
Wetenschappelijk Economisch Congres, Brussel: VUB Press, 1995, pp. 23-79.
VERZEKERING IN
HISTORISCH
PERSPECTIEF
Sociaal-economische geschiedenis van de
Oudheid tot heden
Laatste les (20/12/2017)
, In deze laatste les bespreken we de tekst van Catharine Lis en Guy Vanthemsche rond sociale
zekerheid of verzekering in historisch perspectief. De tekst zelf betreft een hoofdstuk uit een
bundel. De bundel gaat in het algemeen over sociale zekerheid, waar eigenlijk voornamelijk
welvaartseconomen en politieke wetenschappers in gepubliceerd hebben. De editors van de
bundel hebben aan twee eminente historici toen gevraagd om een soort inleidend hoofdstuk te
schrijven waarin het historisch perspectief op sociale zekerheid geschetst werd. De tekst bestaat
uit twee grote delen en vervult in het kader van deze cursus een dubbele functie. Het eerste deel
is grotendeels een soort recapitulatie van de zaken die we reeds besproken hebben. Het is een
soort lange termijn analyse tot de 19de eeuw van de ontwikkeling van kwetsbaarheid,
veerkracht, enzovoort. In het tweede luik van de tekst wordt er ingegaan op de organisatie van
formele zorgvoorzieningen in de 19de en 20ste eeuw. Het vormt een soort laatste vervolledigende
luik in ons lange termijn overzicht waar we eindigen met de organisatie van de zogenaamde
welvaartsstaat in Europa.
Wat voor soort wetenschappelijke literatuur is deze tekst? Het is een synthesewerk, omdat ze
steunen op reeds bestaande literatuur. Wat is de tijds- en ruimtecontext? West-Europa van
Prehistorie tot heden, in het tweede deel toegespitst op België in de 19 de en 20ste eeuw. Zeker
wat betreft de geografische focus is er naarmate de tekst vordert sprake van een verenging. Het
tweede deel van de tekst focust heel erg op België en geeft een overzicht van de ontwikkeling
van de formalisering van sociale zekerheid tijdens de 19 de en 20ste eeuw. In het eerste deel is er
per definitie een heel wijde focus en worden verschillende studies betrokken. Men heeft het hier
ook over pre-industriële arrangementen waarbij voorbeelden uit heel Europa gebruikt worden
en soms zelfs van buiten Europa, zoals bijvoorbeeld uit Azië. De tekst is dus eclectisch opgevat, in de zin dat de ruimtelijke afbakening van de tekst enigszins verschuift. Wat betreft
de chronologische afbakening vertrekt men in de Prehistorie, bij de jagers-verzamelaars, en gaat men door tot het heden. De aandachtige lezer herkent hier waarschijnlijk ook wel de
hand van de twee auteurs, toch als u enigszins vertrouwd bent met de expertise van beide auteurs. Het eerste deel dekt de expertise van Catharina Lis, In het tweede deel is
grotendeels de hand van Guy Vanthemsche herkenbaar. In dat opzicht zien we dus in de samenstelling van de tekst de hand van de twee auteurs doorschemeren.
Wat is het doel van de tekst? De reden waarom ze uitgenodigd zijn om dat hoofdstuk te schrijven is om een inleiding te geven voor een publiek dat geïnteresseerd is in hedendaagse
kwesties rond sociale zekerheid en verzekering. Onder meer daarom vertrekken ze ook in hun inleiding bij een aantal van die actuele hedendaagse debatten, waar in steeds grotere
mate de verzorgingsstaat in vraag wordt gesteld. Vooral het argument van de stijgende kosten van sociale zekerheid wordt aangehaald als een probleempunt van de organisatie van die
welvaartsstaat. Dit in combinatie met de evolutie van de arbeidsmarkt. Waar er steeds grotere eisen gesteld worden aan wat werknemers moeten kunnen en er tegelijkertijd steeds
meer flexibilisering plaatsvindt in de soorten arbeid, in de manier waarop arbeid gemobiliseerd wordt, enzovoort. Dit draagt bij tot de groeiende groep van mensen die daar geen
aansluiting bij vindt en dus in dat opzicht meer arbeidsongeschikten creëert, dat steeds meer als een probleemveld gezien wordt. Enerzijds is er een groei van arbeidsongeschikten en
anderzijds die kosten voor de sociale zekerheid.
Dit is de achtergrond van een hedendaagse discussie, waarin een aantal, doorgaans pensioensparen, private verzekering, propageren. Het wordt ook fiscaal aangemoedigd
twee, soorten oplossingen naar voren geschoven worden in het publieke discours. Een en er is ook politieke steun voor deze optie. De verantwoordelijkheid verschuift dan
van deze zogenaamde oplossingen is het idee om marktwerking meer te laten spelen in natuurlijk naar uw individuele keuze om daarvoor te sparen. Het idee van
de organisatie van sociale zekerheid. Het gaat voornamelijk om het idee dat er meer pensioensparen is dus een voorbeeld van hoe een commerciële verzekeringslogica
overgegaan wordt op een soort individuele verzekering die men particulier aangaat, in wordt gepropageerd als een soort alternatief voor meer universele sociale zekerheid
de plaats van openbare voorzieningen waar een soort universele dekking bij hoort. Op zoals de wettelijke pensioenen. Op dezelfde manier zien we dat in andere aanvullende
dat moment komen er ook commerciële spelers op de markt die dergelijke aanvullende verzekeringen zoals bijvoorbeeld hospitalisatieverzekeringen. Dus die worden dus
verzekeringen aanbieden. Pensioensparen is vandaag de dag bijvoorbeeld heel gepropageerd als een soort oplossing voor de tekorten in de sociale zekerheid. Maar,
prominent en wordt politiek ook gesteund. Banken gaan heel actief vormen van en evident, is het kenmerk van dergelijke scenario’s dat deze enkel toegankelijk zijn
, voor zij die inderdaad voldoende reserves hebben om dergelijke aanvullende op die manier mensen die zorg terug zullen overnemen. Zo zullen bijvoorbeeld
verzekeringen aan te gaan. De auteurs stellen in hun inleiding vast dat de steeds families en vrienden meer voor elkaar gaan zorgen. Als er geen overheidskader
sterkere propagering van het idee van een verzekeringsstaat in de plaats van een daarvoor is, kunnen we op die manier een warme zorgzame samenleving heractiveren.
verzorgingsstaat, is gepaard gegaan met een herdefiniëring van het probleem. Waar Hier zien we natuurlijk de heel duidelijke historische vooronderstelling terug.
eigenlijk de sociale zekerheid als een oorzaak van het probleem wordt gedefinieerd. Namelijk dat voorafgaand aan dergelijke openbare zorg, dat er toen wel degelijk veel
Denk bijvoorbeeld aan discours als “de hangmatten van de sociale zekerheid” waar het meer onderlinge zorg was en dat het door de uitbouw van de openbare zorg is dat die
idee is dat omwille van het feit dat er sociale zekerheidsvoorzieningen zijn, dat informele zorg afgebouwd is. Ook dat is dus dikwijls expliciet dan wel impliciet
daardoor allerlei problemen gecreëerd worden die dan de oorzaak zijn van de aanwezig in heel wat manieren waarop oplossingen worden voorgesteld voor het
toenemende uitgaven in die sociale zekerheid. Gecombineerd met die framing van het zogenaamde probleem van de verzorgingsstaat vandaag.
probleem is de idee dat het afbouwen van die sociale zekerheid dan ook positieve
gevolgen of voordelen zou hebben. Doordat dan die sociale zekerheid afgebouwd Vandaar dus het vertrekpunt dat beide manieren om oplossingen te formuleren sterke
wordt zal de arbeidswil terug geactiveerd worden. Als je ervan uitgaat dat de sociale claims maken op een historische realiteit die eraan voorafging. Het gaat ervan uit dat
zekerheid een probleem is doordat het een hangmatmentaliteit zou creëren, dan is de marktwerking een alternatief kan zijn voor de verzorgingsstaat en het gaat er ook
omgekeerde redenering dat het afbouwen ervan dat probleem zal oplossen en mensen vanuit dat informele hulp een alternatief kan zijn voor deze verzorgingsstaat. Dit zijn
terug zal activeren. De toenemende klemtoon die gelegd wordt op activering is ook evidente historische claims, vandaar ook de reden om historici uit te nodigen om
goed te traceren in het politieke discours. Net zoals het idee dat er op die manier een daarover te reflecteren. Het evidente uitgangspunt van de tekst is dus dat er een
meer zorgzame samenleving zal geactiveerd worden. Dit is bijvoorbeeld heel historisch perspectief nodig is om te onderzoeken of deze visies enige grond van
prominent geweest in de verkiezingscampagnes van de conservatieve partij in realiteit hebben. De centrale vraag doorheen de tekst is dan ook ‘Hoe hebben mensen
Engeland. Het is een van de meest expliciete voorbeelden, waar die als een heel in het verleden getracht bestaanszekerheid op te bouwen en welke mechanismen
prominent thema in hun campagne, sinds een vijftal jaar geleden, het propageren van hebben ze daarvoor dan gebruikt?’. Vervolgens krijgen we een leesplan van het artikel.
een Big Society hebben vooropgesteld. Ze willen terug een warme zorgzame Het eerste deel geeft een korte schets van hoe de kwetsbaarheid geëvolueerd is, dit als
samenleving creëren. Dit klinkt natuurlijk heel aantrekkelijk die Big Society. Ze willen basaal vertrekpunt om vervolgens te gaan kijken hoe de zoektocht naar sociale
dit realiseren door te gaan snoeien in sociale voorzieningen. De veronderstelling is dat bescherming vorm heeft gekregen.
Vervolgens krijgen we dus het eerste deel van het corpus. Hier wordt in grote lijnen geschetst
hoe die materiële bestaansbasis doorheen de geschiedenis geëvolueerd is. We gaan hier snel
over aangezien dit eigenlijk een deel van de recapitulatie is. U zal ook zien dat er dikwijls
verwezen wordt naar studies die we ook hebben besproken.
Hoe is de menselijke kwetsbaarheid geëvolueerd doorheen de geschiedenis? Hier gaan de
auteurs vooral in tegen de idee dat er een soort positief rechtlijnig verhaal is van toenemende
bestaanszekerheid. Hier worden uiteraard allerlei kanttekeningen bij geplaats. Zeker bij de idee
dat de mens er steeds meer in geslaagd is om de krachten van de natuur te overwinnen moet er
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur EgonVE. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
79202 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans