SAMENVATTING ARCHITECTURE, THEORY & CRITICISM DEEL 2
MICHIEL DE VOS
1ste MASTER ARCHITECTURE
MD 1
,LES 1: DE DRIE ECOLOGIEËN, ECOLOGY
Onze aarde staat onder grote druk, maar ook de samenleving en onze persoonlijke,
individuele relaties.
We mogen de milieuproblemen (industriële vervuiling, …) niet aanpakken vanuit een puur
technocratisch perspectief. We moeten dat bekijken vanuit het perspectief van de drie
ecologieën:
- de natuur (het milieu)
- de sociale relaUes (de stad) de gemeenschap, de instellingen, de ‘assemblage’)
- de menselijke subjecUviteit (het individu). Dat is iets geconstrueerds, want ook iets collec6efs: je wordt
iemand in rela6e tot iemand anders)
Dat noemen we ecosofie (ecologie-filosofie), het ecosofisch perpectief.
Om al deze interacties tussen ecosystemen te begrijpen, moeten we transversaal denken:
het ene domein beïnvloedt het andere, alles hangt samen.
Bv. de desastreuze politiek van Trump is hetzelfde als de voortwoekerende algen die de lagune van Venetië binnendringen
Guatarri: We hebben een globale revolutie nodig (de globale markt ziet alles in termen van
‘aanwinsten’ ,assets!) en tegelijk een ‘moleculaire’, het meest intieme van de mens (zijn
verlangens: desire).
Dat gebeurt door heterogenese = een proces van voortdurende resingularisatie: alles moet
weer speciaal gemaakt worden, uniek: de mens, scholen, stadsplanning, enz.
We moeten onze creatieve autonomie (die aangetast is door de massamedia, die van ons
‘producten’ maakt) heroveren en het vertrouwen in de mensheid opnieuw vormgeven.
Stadsplanning geeft je de mogelijkheid om je te verbinden met de drie ecologieën:
architectuur heeft ook te maken met educatie, de stad, het klimaat, ….
Het ecosofische doel loopt door deze kwesties:
- racisme
- phallocentrisme (het mannelijke als centrale element in de organisaUe van de
samenleving)
- moderne stadsplanning als blinde reproducUe
- arUsUeke creaUe door de markt gestuurd
MD 2
, LES 2: HET RECHT OP DE STAD, DEMOCRACY
INLEIDING
- de collec(eve strijd voor een betere wereld gaat meestal samen met de (neo) liberale logica van de
markt; belangrijke resultaten voor arbeiders, vrouwen, homo’s, minderheden
- het recht op de stad naar je hart = een ander soort collec2ef recht; vervlochten met onze persona,
rela(e met de medemens, de natuur, onze levenss(jl, onze esthe(sche waarden
- deze collec-eve macht over urbanisa-e is een van de meest waardevolle, maar verwaarloosde
mensenrechten
HOE OEFENEN WE BEST DAT ECHT UIT?
De laatste 100 jaar waren er in een hoog tempo veel stedelijke veranderingen; die hebben niet bijgedragen tot
ons welzijn: er is een contrast tussen de immense concentratie van weelde, privilege en consumerisme in bijna
alle steden van de wereld, maar ook een explosie van krottenwijken -> vervreemding, woede, ongenoegen ->
dit moeten we fundamenteel en op een radicale manier aanpakken.
Steden zijn altijd ontstaan als een geografische en sociale concentratie van een surplus product.
Urbanisatie was daarom altijd een klassefenomeen (de controle is in handen van enkelen.
a) Er is een verband tussen de ontwikkeling van kapitalisme en urbanisatie:
- urbanisatie heeft kapitalisme nodig: dat is constant op zoek naar winst (surplus value) en dus de
creatie van nieuwe producten (surplus products); ze reïnvesteren een deel van hun winst om steeds
nieuwe producten te maken en nog meer winst te maken
- kapitalisme hee4 urbanisa5e nodig: ze hebben constant terreinen nodig die hun
surplusproducten kunnen absorberen
b) Er zijn obstakels die dat proces van kapitalistische expansie/accumulatie bemoeilijken:
*werkkrachten: soms te weinig aanbod, hoge lonen, reactie op georganiseerd verzet, de noodzaak van nieuwe
werkkrachten (bv door migratie)
*Het vinden van nieuwe productiemethoden en nieuwe grondstoffen (+problemen met het milieu: ontginning +
afvalverwerking)
*Het vinden van nieuwe technologieën en afzetmarkten (buitenlandse handel)
*Nieuwe financieringsmethoden, schuldopbouw
c) Als die obstakels niet overwonnen kunnen worden, stagneert het systeem en ontstaat er een
crisis
-> Urbanisatie speelde een belangrijke rol in het oplossen van die obstakels
MD 3
