4. Wondafdekking
Het ideale verband voor wondverzorging is niet universeel en varieert afhankelijk van
het type wond en het stadium van het wondhelingsproces.
Kenmerken van het Ideale Wondverband:
Inhibeert het Fysiologisch Wondhelingsproces Niet:
● Veroorzaakt geen toxiciteit voor de wond.
● Voorkomt dehydratatie van het wondoppervlak.
● Hecht niet aan nieuw gevormd weefsel.
● Minimaliseert het risico op infectie.
Behoudt de Vochtige Omgeving en Laat Gasuitwisseling Toe:
● Ondersteunt exsudaatcontrole, waardoor epithelialisatie drie keer zo
snel kan plaatsvinden.
● Essentieel voor zuurstof, koolstofdioxide en waterdampuitwisseling.
● Zuurstof is cruciaal voor het wondhelingsproces.
Biedt Thermische Isolatie:
● Voorkomt verdamping van exsudaat, beschermt tegen afkoeling.
● Een gezuiverde wond heeft 3 uur nodig om de normale temperatuur te
bereiken.
Biedt Mechanische Bescherming:
● Beschermt tegen schadelijke invloeden van buitenaf, zoals UV-licht,
schokken, stoten en bacteriën.
Is Vrij van Specifieke Contaminanten:
● Vermijdt contaminanten die wondheling kunnen verstoren of infecties
kunnen veroorzaken.
Veilig in Gebruik:
● Het verband is niet giftig.
● Veroorzaakt geen allergische reacties.
Kleeft Niet in de Wond:
● Voorkomt beschadiging van broos nieuw gevormd weefsel bij
verwijdering.
● Niet-verklevend verband is minder pijnlijk bij verwijdering.
Patiëntvriendelijk:
● Gemakkelijk te hanteren en aan te brengen.
● Duidelijke gebruiksaanwijzing.
● Veroorzaakt geen pijn bij aanbrengen of vervangen.
● Gemakkelijk verkrijgbaar in benodigde afmetingen.
● Waterdicht, esthetisch aanvaardbaar en biedt comfort.
Kosteneffectief:
● Overweging van de totale kostprijs, duur van aanbrengen en
behandelingsduur.
Laat Inspectie van de Wond Toe:
● Transparante verbanden vergemakkelijken inspectie en meting van
wond en omgeving.
● Mag het aspect van het wondbed niet beïnvloeden.
, Kan Langere Tijd Ter Plaatse Blijven:
● Minder frequente verbandwisselingen verminderen het risico op
infectie.
● Tijdbesparend en minimaliseert het risico op beschadiging van nieuw
gevormd weefsel en de wondomgeving.
Anti-infectieuze Middelen: Antiseptische Verbanden
Samenstelling:
Antiseptische verbanden bevatten actieve stoffen zoals povidone-jood (bijv.
Iso-betadine gel®, Braunol®) en chloorhexidineverbindingen (bijv. Hibidil®).
Werkingsmechanisme:
Deze verbanden voorkomen de vermenigvuldiging van micro-organismen op de huid
en slijmvliezen. Ze hebben vooral invloed op de transiënte flora (tijdelijk aanwezige
micro-organismen) en minder op de residente flora (normaal aanwezige
micro-organismen).
Indicaties:
● Geïnfecteerde wonden
● Profylactisch gebruik bij acute wonden of vóór een ingreep
Contra-indicaties:
● Actief chloor is gecontra-indiceerd bij brandwonden.
● Chloorhexidine mag niet worden gebruikt in lichaamsholten.
● Povidone-jood moet met voorzichtigheid worden gebruikt bij regelmatig
gebruik op grote oppervlakken, in het tweede en derde trimester van de
zwangerschap, bij pasgeborenen, en bij schildklierstoornissen.
Ongewenste Effecten:
● Irritatie
● Allergie (zelden voor povidone-jood)
● Vertraging van de wondgenezing (minder bij povidone-jood)
● Povidone-jood kan soms invloed hebben op de schildklier
Belangrijkste Voorzorgen:
● Concentratie van het antisepticum goed controleren.
● Voorkom contact met de ogen.
, ● Combineer geen verschillende antiseptica om caustische effecten en verlies
van doeltreffendheid te vermijden (bijvoorbeeld povidone-jood en
chloorhexidine).
Praktisch Gebruik:
● Antiseptische verbanden bevorderen geen debridement.
● Ze kleven niet aan de wond.
● Soms kunnen ze het uiterlijk van de wond verdoezelen, dus het is belangrijk de
wond goed te reinigen.
● Bij sterk exsuderende wonden kunnen wondranden worden beschermd tegen
maceratie.
● Kan in combinatie worden gebruikt met vetgaas.
● Opslag in de koelkast kan nodig zijn.
Antibiotica voor Lokaal Gebruik
Samenstelling:
● Geïmpregneerd Verband:
● Drager: Wijdmazig weefsel (katoen, viscose, synthetisch)
● Geïmpregneerde Zalf: Natriumfusidaat
● Zalf/Crème:
● Antibiotica zoals Fucidin®, Bactroban®, Neobacitracine®,
Flammazine®
Werkingsmechanisme:
● Antimicrobiële werking
● Vaak onnodig gebruikt, omdat ontsmetting meestal voldoende is.
Voorbeelden:
● Fucidin®, Bactroban®, Neobacitracine®, Flammazine®
Indicaties:
● Geïnfecteerde wonden
● Zilversulfadiazine (Flammazine®): behandeling van brandwonden
Contra-indicaties:
● Niet geschikt voor sterk exsuderende wonden.
● Mogelijkheid van contactallergie.
● Kan soms het uiterlijk van de wond verdoezelen.
● Aandacht voor compatibiliteit met andere behandelingen.