Lifecycle 1
Zwangere vrouw
Zwangerschap
-40 weken (vanaf eerste dag van laatste menstruatie)
o Lichaam ondergaat fysiologische veranderingen
o Invloed op voedingsinname en behoefte voedingsstoffen
Optimale groei foetus verzekeren
Fysiologische veranderingen
Gewichtstoename
Hormonale veranderingen
Cardiovasculaire veranderingen
Renale veranderingen
Gastro- intestinale veranderingen
Gewichtstoename
Ideale gewichtstoename: 20% LG +/- 10 à 12 kg LG
Gewichtstoename evolueert als volgt:
- 1ste trimester (0-16 weken): +1,5 kg
- 2de trimester (16-28 weken): + 3 kg
- 3de trimester (28-40 weken): + 6 kg
Samenstelling gemiddelde gewichtstoename:
Foetus 3,5 kg
Placenta 0,5 kg
Vuchtwater 0,6 kg
Baarmoeder 1 kg
Borsten 0,5 kg
Bloedvolume 1,2 kg
Lichaamsvocht 1,5 kg
Vetreserve 2-3 kg
(=voorraad brandstof, vooral voor de lactatie)
Gewichtsstijging over de duur vd zwangerschap
- 0-10 weken: weinig tot geen
- 10-30 weken:
o Toename bloedvolume
o Opslag vetweefsel
o Toename lichaamsvocht
- 30-40 weken:
o Groei vh kind
o Groei placenta
o Groei baarmoeder
Normale gewichtstoename laatste 10 weken = 0,5 kg/week
, Zwangerschap en gewicht
Goede voedingstoestand en ideaal gewicht leiden tot een optimale ontwikkeling van het kind
- Diëten tijdens zwangerschap afgeraden!!
o Kind krijgt te weinig voedingsstoffen
- Ondergewicht tijdens zwangerschap:
o Risico vroeggeboorte en laag geboortegewicht
- Complicaties obese zwangere vrouwen:
o Zwangerschapsdiabetes
o Hypertensiegerelateerde problemen (hoge bloeddruk)
o Keizersnede
Aanbevolen gewichtstoename met BMI voor de zwangerschap:
Hormonale veranderingen
- HCG = Humane Chorion gonadotrofine = zwangerschapshormoon à secretie door
placenta
- Oestrogeen, spelen rol bij:
o Groei baarmoeder
o Toename bloedvolume, aanleg bloedvaten, doorbloeding
o Opslag van lichaamsvocht in bindweefsel
- Progesteron:
o Invloed gladde spiercel: zorgt ervoor dat spiercellen baarmoeder niet te vroeg
gaan samentrekken
o Vetopslag
- HPL = Human Placenta Lactogen
o Voorbereiding van de borst op lactatie
o Mobiliseert moederlijke vetvoorraad (3de trimester)
- Prolactine:
o Wordt geproduceerd door moederlijke en foetale hypofyse en de uterus
o Werkt na de bevalling lactogeen
Via hormonen ontstaat er tijdens de eerste 30 weken een anabole fase
Voedingsstoffen worden opgeslagen
Tijdens de laatste 10 weken gebeurt de katabole fase
Voedingsstoffen worden ter beschikking gesteld voor de snelle groei van het kind
Cardiovasculaire veranderingen
- Hartdebiet stijgt
- Bloedvolume stijgt (2de trimester)
o Plasma neemt meer toe dan RBC daling haematocriet en hemoglobinegehalte
bloed wordt dunner = verdunningsanemie
, - Bloeddruk daalt in 2de trimester en stijgt terug in 3de trimester
Verandering gunstig voor extra toevoer bloed nr de baarmoeder
Renale veranderingen
- Door toename bloedvolume meer nierdoorbloeding
- GFR (glomerulofiltratiesnelheid) neemt toe met 50%
- Glucosurie:
o Glucose wordt meer gefilterd, maar tubulaire resorptie neemt niet evenredig toe
meer glucoseverlies via urine
- Pollakisurie:
o Foetus drukt op blaas frequent nr toilet
Er moeten veel afvalstoffen verwijderd worden, dus belangrijk om veel te drinken!
Gastro-intestinale veranderingen
- Eetlust neemt toe
- Pica = tegenzin of sterke voorkeur voor bepaalde voedingsmiddelen
- Misselijkheid en braken:
o Meestal ochtendmisselijkheid (door HCG, verdwijnt na 12 weken)
- Reflux en/of constipatie
o Mobiliteit maagdarmstelsel neemt af o.i.v. progesteron
- Galstenen door verminderde contractie galblaas
Voedingsbehoefte macronutriënten
Energiebehoefte
Toename van BMR:
Ofwel + 5%
+ 10%
+ 25%
Eerst totale energieverbruik berekenen (BMR x PAL), dan pas extra kcal optellen
Extra energiebehoefte hebben betrekking op vrouwen met een normale BMI voor de
zwangerschap
Berekening:
- BMR x PAL = energie
- Energie + toeslag zwangerschap
o Gewicht voor de zwangerschap
o Huidige PAL-waarde
o Pas toeslag erbij tellen na berekening met PAL
EXAMENVRAAG: BMR berekenen met gewicht dat vrouw had voor zwangerschap
, Voorbeeld:
Vrouw 29j, 32 weken zwanger (3e BMI voor zwangerschap:
trimester) BMI = 62/(1,68)² = 22 kg/m²
Huidig gewicht: 73,5 kg
Gewicht voor zwangerschap: 62 kg BMR (met gewicht vóór zwangerschap):
Lengte: 1.68 m BMR = 10,4W + 615H – 282
BMR = (10,4 x 62 kg) + (615 x 1,68) – 282
BMR = 1396
BMR x PAL
= 1396 x 1,4 = 1954.4 kcal (hiermee bereken je je toeslag)
32 weken = 3e trimester; 2 opties:
1) 1954,4 + 500 kcal = 2454,4 kcal
2) 1954,4 + 25% = 1954,4 + 488,6 = 2443 kcal
Opmerkingen:
- Indien zwangere vrouw moet rusten niet zoveel extra energie voorzien
- Naarmate zwangerschap vordert, wordt de zwangere vrouw minder mobiel PAL daalt
Eiwitten
Tijdens de zwangerschap zijn extra eiwitten nodig voor foetus, placenta, borstklieren,…
Aanbeveling volwassenen = 0,83 g/kg LG
+ extra inname: 1ste trimester +1 g
2de trimester +9 g
3de trimester +28 g
Extra 5g eiwitten:
- 1 glas melk (150ml) - 1 ei
- 1 potje yoghurt (125 g) - 70 g platte kaas
- 1 sneetje kaas (20 g) - 25 g vlees of vis
- 1 handje noten (25 g) - 2 sneetjes brood
Vetten
Aanbeveling volwassene: 30-35 En%
Extra aandacht voor:
- LA (linolzuur)
- LNA (α-linoleenzuur)
Cruciale rol bij hersenontwikkeling
Inname omega 3 algemeen te laag nu extra aandacht nodig
Aan te moedigen vetbronnen:
- Noten
- Soja-, koolzaad- en lijnzaadolie
- Groene kool en spinazie