HET JONGERE EN OUDERE SCHOOLKIND
DEEL 1: HET JONGE SCHOOLKIND
WERKING VAN DE KLEUTERKLAS MET HET OOG OP DE OVERSTAP NAAR HET EERSTE
LEERJAAR
VISIE
Rijke ervaringskansen bieden aan kinderen; 4 categorieën
1. Ontmoeten
2. Zelfstandig spelen en leren
3. Begeleid exploreren en beleven
4. Spelen en leren
=> Afwisseling van deze 4 ervaringskansen creëert een krachtige en effectieve leeromgeving
Ontmoeten
“Het samen” staat centraal
Kringmomenten; bv. rituelen (dagopening, -afronding, verjaardagen, fruitmoment, …)
Voorwaarden:
o Ontmoetende leerkrachtstijl:
Erkennen en aanvaarden eigenheid van elk kind
Gevoelig zijn voor signalen + diepere betekenis daarvan
Authentiek en responsief opstellen
o Focus op het sociale-emotionele; kind moet zich goed voelen
o Sfeer creëren van samenhorigheid
o Terug- en vooruitblikken; kleuters hun nieuwsgieirgheid prikkelen
Geleid spelen en leren
Geleide activiteit: activiteit gestuurd door lkr, lln leren spelenderwijs (lkr meer aanwezig itt begeleid EB)
o Vb. grof- en fijnmotorische bewegingen, een verhaal schrijven, waarnemingsactiviteit, …
Voorwaarden:
o De gerichte leeractiviteiten zijn een specifieke vooruitzetting van spelactiviteiten (nieuwe LI)
o Gericht werken aan 1 of meerdere doelen
o Activiteit sluit aan bij interesse, leefwereld kleuters
o Focus op het handelen, al spelenderwijs leren
Begeleid exploreren en beleven
Lkr bereidt activiteit voor met doelen in achterhoofd, maar lkr en lln bepalen doelen tijdens het spel
o Lln ontdekken, lkr kan input geven, maar gaat activiteit niet sturen
Voorwaarden:
o De echte WK komt aan bod en wordt veelzijdig verkend
o Sluit aan bij leefwereld kleuters
o Het actief, gevarieerd en speels ontdekken
o Kansen tot uitdrukken van gevoelens bij de beleving + reflecteren over die gevoelens
o Activiteit nodigt uit tot verdere exploratie
1
,Zelfstandig spelen en leren
Kleuters bepalen volledig het spelverloop
Lkr creëert krachtige speel- en leeromgeving
Voorwaarden:
o Voldoende aanbod aan uitdagend en veilig materiaal voorzien
o Het spelmateriaal biedt rijke ontwikkelingskansen
o Regelmatig nieuw materiaal aanbieden voor nieuwe spelkansen
ERVARINGSGERICHT ONDERWIJS
Het onderwijs moet zich focussen op het proces dat in de kinderen en groep afspeelt en niet zozeer op het product
= procesgericht onderwijs
Visie:
Het fundament
Gericht op het ervaringsporces van het kind; levende voorstelling maken wat bij het kind innerlijk afspeelt om zo
door te dringen tot diepere betekenis van zijn gedrag
Het begrip ‘ervaring’
Iets concreets; bevat positieve of negatieve gevoelens die gebeurtenissen oproepen
Drie praktijkprincipes
1. Ervaringsgerichte dialoog; volfunctioneren voor positieve sociale relaties
2. Vrij initiatief; tegemoet komen aan exploratiedrang kinderen, want stimulus zelfsturing
3. Een rijk milieu; gevarieerd activiteitenaanbod, een uitnodigende klasinrichting, …
De processen
2
, Geven feedback over kwaliteit onderwijsaanpak; procesvariabelen
Welbevinden; bevrijdingsprocessen (bv; genieten, ontspanning en innerlijke rust, zichzelf durven zijn, …)
Betrokkenheid; creatieve processen (bv. concentratie, motivatie, exploratiedrang, …)
Het einddoel
Emancipatie; einddoelen, output, waar het OW moet tot leiden
Een gezonde emotionele basis; omgang gevoelens
Exploratiedrang
Basiscompetenties en disposities; in diepte ontwikkelen zodat ze WK beter begrijpen = fundamenteel leren
Basisattitude van verbondenheid; 5 omgevingscirkels:
o De band met zichzelf (Wie ben ik?)
o De band met de ander(en)
o De band met de voorwerpen/materialen (respect en verantwoordelijkheid)
o De band met de groep, SLV, cultuur/culturen (oog voor hun behoefte)
o De band met het levensgeheel, de natuur(lijke) kringloop (filosofische en religieuze vragen)
BELANGSTELLINGSCENTRA
In LO werken rond leergebieden, in kleuterklas geïntegreerd werken rond bepaald belangstellingscentrum
Ondersteunt ontwikkeling
Thema uit leefwereld van de kinderen – duurt gemiddeld tweetal weken
Voldoet aan volgende voorwaarden:
o Aansluiten bij de ervaringen en het ontwikkelingsniveau van de kleuters
o Zo aanschouwelijk mogelijk
o Samenhangend geheel van inhouden verweven met ervaringen
o Spreekt zo veel mogelijk kinderen aan
o Aanleiding geven tot verdieping en gevarieerde activiteiten
o Rode draad voor activiteiten
o …
“Themaloze weken” zorgen voor een period van rust, mogelijkheid tot observatie
KLASWERKING: EEN VERGELIJKING TUSSEN DE DERDE KLEUTERKLAS EN EEN EERSTE LEERJAAR
Kleuterklas: hoeken, vrij rondlopen, praten, …
Eerste leerjaar: contractwerk/hoekenwerk, zelfstandigheid en autonomie
WEEKROOSTER VOLGENS DECREET
28 lestijden (50min) – in 1ste lj lessen van 25min omwille spanningsboog
School start ten vroegste om 8u en ten laatste om 17u
Woensdagnamiddag geen les
Kinderen recht op minstens 1 uur middagpauze
3