Dit document betreft een samenvatting van het opleidingsonderdeel 'Socialezekerheidsrecht' met als professor Van Limberghen. Het document bevat de slides van de les, de lesnotities alsook de belangrijkste informatie uit cursus deel 1 en 2).
Socialezekerheidsrecht:
samenvatting
Inhoudsopgave
1 INLEIDING................................................................................................................................................... 3
2 GENEESKUNDIGE VERZORIGING EN UITKERINGEN.....................................................................................10
2.1 SITUERING.....................................................................................................................................................10
2.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................10
2.3 DOELSTELLINGEN............................................................................................................................................ 12
2.3.1 Doelstelling: geneeskundige verzorging: inkomensaanvulling.............................................................12
2.3.2 Doelstelling: arbeidsongeschiktheid: inkomensvervanging..................................................................13
2.3.3 Doelstelling: ouderschap: inkomensvervanging...................................................................................17
2.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................17
2.4.1 Prestaties: geneeskundige verzorging..................................................................................................17
2.4.2 Prestaties: arbeidsongeschiktheid........................................................................................................19
2.4.3 Prestaties: ouderschap..........................................................................................................................20
2.4.4 Prestaties: residuair...............................................................................................................................20
3 ARBEIDSONGEVALLEN EN BEROEPSZIEKTEN.............................................................................................. 22
3.1 SITUERING.....................................................................................................................................................22
3.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................23
3.2.1 Arbeidsongevallenwet...........................................................................................................................24
3.2.2 Beroepsziektewet..................................................................................................................................25
3.2.3 Arbeidsongevallen- en beroepsziektewet.............................................................................................26
3.3 DOELSTELLING VAN DE WETGEVER......................................................................................................................26
3.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................30
3.4.1 Omvang van de verleende voordelen....................................................................................................30
3.4.2 Uitsluiting van burgerrechtelijke vordering tot schadeloosstelling......................................................34
4 WERKLOOSHEIDSHEIDSVERZEKERING EN OVERBRUGGINGSRECHT............................................................37
4.1 SITUERING.....................................................................................................................................................37
4.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................37
4.3 DOELSTELLING WETGEVER.................................................................................................................................39
4.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................43
5 PENSIOENSVERZEKERINGEN...................................................................................................................... 46
5.1 SITUERING.....................................................................................................................................................46
5.2 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................46
5.3 DOELSTELLING/ VERZEKERD SOCIAAL RISICO.........................................................................................................49
5.4 PRESTATIES....................................................................................................................................................50
6 SOCIALEVERZEKERINGSSYSTEMEN............................................................................................................. 53
6.1 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................53
6.2 BIJDRAGEREGELING WERKNEMERS......................................................................................................................53
6.3 BIJDRAGEREGELING ZELFSTANDIGEN....................................................................................................................57
6.3.1 Persoonlijk toepassingsgebied..............................................................................................................59
6.3.2 Territoriaal toepassingsgebied..............................................................................................................61
7 SOCIALE BIJSTAND.................................................................................................................................... 63
7.1 WETTELIJK KADER EN ORGANISATIE.....................................................................................................................63
1
, 7.2 ADMINISTRATIEVE EN FINANCIËLE ORGANISATIE....................................................................................................65
7.3 SOCIALEBIJSTANDSREGELINGEN..........................................................................................................................66
7.3.1 Doelstelling: sociale risico’s...................................................................................................................66
7.3.2 Doelstelling: ontoereikende bestaansmiddelen....................................................................................68
7.3.3 Prestaties: wettelijke bedragen.............................................................................................................68
7.3.4 Prestaties: wettelijke bedragen – bestaansmiddelen...........................................................................70
8 TOEGANG VOOR BUITENLANDERS............................................................................................................. 72
8.1 TOEGANG VAN BUITENLANDERS TOT DE KLASSIEKE SOCIALE BIJSTAND........................................................................72
8.1.1 Bevoorrechte buitenlanders..................................................................................................................72
8.1.2 Voorwaardelijk toegelaten buitenlanders............................................................................................73
8.1.3 Naar de maatschappelijke dienstverlening verwezen buitenlanders...................................................73
8.1.4 Niet langer bevoorrechte Belgen?.........................................................................................................73
8.2 BEPERKING VAN DE MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING AAN ILLEGAAL IN ONS LAND VERBLIJVENDE BUITENLANDERS.......73
8.2.1 Beperking van de maatschappelijke dienstverlening............................................................................73
8.3 TERRITORIALITEIT VAN DE BELGISCHE SOCIALE VERZEKERINGEN................................................................................74
8.4 OVERZEESE SOCIALE ZEKERHEID..........................................................................................................................74
8.5 EUROPESE COÖRDINATIEVERORDENINGEN............................................................................................................74
8.6 QUID BUITENLANDERS EN STAATLOZEN?..............................................................................................................75
9 SOCIALEBIJSTANDSREGELINGEN................................................................................................................ 76
9.1.1 Mensen zonder papieren.......................................................................................................................76
9.1.2 Asielzoekers: wettelijk kader en organisatie.........................................................................................76
9.1.3 Asielzoekers: periode van opvang.........................................................................................................77
9.1.4 Asielzoekers: beperking of intrekking van opvang................................................................................78
10 ADMINISTRATIEVE EN GERECHTELIJKE PROCEDURE.................................................................................79
10.1 WETTELIJK KADER.........................................................................................................................................79
10.2 WET HANDVEST SOCIAAL VERZEKERDE: ALGEMEEN + TOEPASSINGSGEBIED..............................................................79
10.3 HANDVEST: VERZOEK.....................................................................................................................................80
10.4 HANDVEST: BESLISSING..................................................................................................................................81
10.5 HANDVEST: NIEUWE BESLISSING......................................................................................................................82
10.6 NIEUWE BESLISSING: TERUGVORDERING VAN ONVERSCHULDIGD BETAALDE PRESTATIES...............................................83
10.7 ADMINISTRATIEVE SANCTIES............................................................................................................................84
10.8 GESCHILLENBESLECHTING................................................................................................................................85
10.9 GERECHTELIJKE PROCEDURE: OMBUDSDIENSTEN (ALGEMEEN OF PENSIOEN)..............................................................85
11 KINDERBIJSLAG....................................................................................................................................... 87
11.1 INLEIDING....................................................................................................................................................87
11.2 EEN KORTE HISTORIEK....................................................................................................................................87
11.3 KINDERBIJSLAG 2015-2018...........................................................................................................................88
11.4 KINDERBIJSLAG VANAF 2019...........................................................................................................................91
11.4.1 Het waarom van de bevoegdheidsoverdracht....................................................................................91
11.4.2 Kinderbijslag in Vlaanderen................................................................................................................92
11.4.3 Kinderbijslag in het BHG......................................................................................................................99
11.4.4 Vergelijking kinderbijslag in Vlaanderen, Waals Geweest en het BHG............................................100
11.4.5 Gevolgen van de regionalisering.......................................................................................................101
11.4.6 Effect kinderarmoede?......................................................................................................................103
11.4.7 Vaststellingen....................................................................................................................................105
2
,1 Inleiding
Begrip sociale zekerheid
= toestand waarbij alle personen zijn gevrijwaard van de bezorgdheid voor gebrek en dus een situatie
waarin mensen beveiligd zijn tegen bepaalde vormen van menselijke schade
- Als toestand
o Zekerheid = buiten gevaar, beveiligd tegen verlies
o Sociaal = bescherming tegen menselijke schade
Individueel + gereflecteerd
Gereflecteerde schade = schade die de mens onrechtstreeks treft
o bv. schade bij een partner
o Doel sociale zekerheid
Elke burger een menswaardig bestaan
Elke burger met een hogere levensstandaard (of adequaat)
Maatschappelijke integratie bieden
Mensen in de mogelijkheid stellen op volwaardige wijze deel te nemen
aan het leven in de maatschappij
o Oorzaken en vormen
Ontoereikend inkomen
Verlies van gezondheid en verdienvermogen (arbeidsongeschiktheid)
Onvolwaardige deelname aan maatschappelijk leven
- Instrumentele betekenis
o Duidt op het geheel van instrumenten, instellingen, regelingen en middelen waarmee de
wetgever de toestand van sociale zekerheid nastreeft
Bv. het recht socialezekerheidsrecht
Wettelijk: ingerichte socialezekerheidsinstellingen
Buitenwettelijk: verantwoordelijkheid overgelaten aan derden, bv. WG
o Socialezekerheidsprestaties
In nature <> in speciën (geld, giraal)
Preventie, herstel, vergoeding
Preventie: bv. art. 37 Beroepsziektewet
Herstel: bv. art. 28 Arbeidsongevallenwet
Vergoeding: enkel indien het niet kan worden voorkomen of hersteld
o Vergoedingsvormen
Inkomensaanvulling: indien burgers worden geconfronteerd met bepaalde
uitgaven als gevolg van een erkend sociaal risico, bv. kinderlast
Inkomensvervanging: wie zijn arbeidsinkomen, verdienvermogen of kostwinner
verliest
Minimuminkomen: staat van behoefte, bv. leefloon
3
, Grondrecht op sociale zekerheid (!!!)
Normen leggen op de staat een socialezekerheidsplicht op
- Socialezekerheidsplicht
o Internationale en Europese normen (IAO, RvE…)
Open of minimumnormen
Open normen: invulling geven aan een recht
Minimumnormen: een niveau dat de sociale zekerheid in een land ten
minste zou moeten bereiken
Verbindend: heeft morele en zelfs een begin van juridische waarde
Geen rechtstreekse werking
Politieke controle (als sanctie bij niet-naleving)
Toezicht
o Art. 23 Gw (open norm)
Geen subjectieve socialezekerheidsrechten
Alleen kennelijke onredelijke maatregelen
Beperking zijn ongrondwettig ALS ze zijn ingevoerd zonder noodzaak of
als zij met het nagestreefde doel onevenredige gevolgen sorteren
Legaliteitsbeginsel, maar machtiging toegelaten
Uitvoeringsmodaliteiten mogelijk
Waarborg het recht op sociale zekerheid
Recht op een menswaardig leven
- Gelijkheid en niet-discriminatie
o (niet-) vergelijkbaar (on)gelijk
o Geen vereiste om de gewaarborgde rechten voor iedereen op dezelfde wijze te
waarborgen
o Discretionaire bevoegdheid
o Schending: voorwaarde van kennelijke onredelijkheid
o Art. 10-11, niet 23 Gw + Art. 14 EVRM + art. 1 Prot bij EVRM
In EVRM zelf geen artikel wat u recht geeft op socialezekerheid
Genot staat in EVRM
Je moet weten wat in die artikelen staat en wat daarmee gewaarborgd
wordt
- Ongestoord genot van uitkeringen (1ste aanv Prot bij EVRM)
o EVRM (incl. prot. 1) legt de Belgische staat geen socialezekerheidsplicht op
o Recht op loon + recht op uitkering = een vorm van eigendom
o Socialezekerheidsuitkeringen = eigendom
Autonoom begrip
Ruim geïnterpreteerd
o Beschermt zowel reeds verkregen recht of legitieme verwachting op
socialezekerheidsuitkering
Legitieme verwachting vereist het bestaan van een rechterlijke beslissing waarbij
een concrete uitkeringsaanspraak definitief is erkend
o Wetswijziging niet verboden
Beperking bij wet en in algemeen belang
Wet in materiële betekenis (voldoende toegankelijk)
Redelijk en evenredig
= billijk evenwicht tot stand brengen tussen de vereisten van het
algemeen belang en eenieders recht op het ongestoorde genot van zijn
uitkering
Ruime beoordelingsvrijheid
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rechtenstudent17. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
