Nederlands mondeling? 8 uitgewerkte boeken voor je leeslijst zonder echt de boeken te hoeven lezen ;)
68 vues 0 achat
Cours
Nederlands
Type
HAVO
Ik heb voor mijn Nederlands mondeling vorig jaar deze samenvatting gemaakt en niet de boeken gelezen. Zelf heb ik een 8 gehaald zonder moeite. Alles waar er meestal vragen over gesteld kunnen worden zijn voor 8 boeken uitgewerkt. Ik heb examen gedaan in 2023 dus de boeken staan vast nog in de leesl...
De avond is ongemak
Basisinformatie
Auteur: Marieke Lucas Rijneveld
Publicatiedatum: 31-01-2018
Genre: Fictie (gebaseerd op leven schrijver)
Personages
Jas
• Verteller van het verhaal
• Introvert
• Heeft last van angsten
• Is geobsedeerd door de dood
De lezer volgt de verhaalgebeurtenissen via de introverte prepuber Jas Mulder, vanaf haar
tiende tot en met haar twaalfde jaar. Haar ontwikkeling staat centraal, maar tegelijk wordt
een beeld gegeven van het gereformeerde gezin Mulder.
Jas zit in de bovenbouw van de basisschool en later in de brugklas. Ze kan zich niet uiten en
heeft de neiging tot wegdromen. Haar wereld is fantasierijk en poëtisch, maar ook
verdorven en verdoemd. Ze is soms doortastend maar heeft veel angsten: ze is bang voor
schimmels en bacteriën, bang voor zichzelf, bang voor de dood, bang voor het kriebelen in
haar opgezette buik, dat kunnen haar darmen, wormen of lustgevoelens zijn. Ze heeft
verlatingsangst, schuldgevoelens, dwanggedachten, en akelige dromen. Ze doet alles om
God en haar ouders tevreden te houden. Ze is eenzaam en hunkert naar hun aandacht en
liefde. Ze is ook geobsedeerd door de dood. Haar naam geeft aan dat haar identiteit
samenvalt met de schil die ze heeft gecreëerd tussen zichzelf en de buitenwereld.
Moeder van Jas
• Depressief
• Heeft de dood van haar zoon niet verwerkt
Moeder wordt na de dood van Matthies steeds magerder. Haar verdriet kropt ze op, ze gaat
gebukt onder schuldgevoelens en maakt wisselend een afwezige, onverschillige of
onvoldane indruk. Het huwelijksleven is voorbij en ze voelt zich een mislukte moeder. Ze
zegt dat ze dood wil.
Vader van Jas
• Autoritair
• Verdringt het verdriet door hard te werken
,Vader wil na de dood van Matthies nergens over praten. Hij verdringt zijn verdriet door hard
te werken. Hij is autoritair en soms nogal grof. Vrouwen beschouwt hij als ondergeschikt.
Hanna
• Jongere zus van Jas
• Vrolijke en liefdevol
• Beschermt Jas
Hanna is de drie jaar jongere zus van Jas, ze heeft de meest optimistische blik van alle
personages en heeft duidelijk voor ogen dat ze weg wil. Ze is liefdevol, vrolijk en
beschermend tegenover Jas en geniet al jong van seksuele lustgevoelens.
Obbe
• Oudere broer van Jas
• Manipulatief
• Wreed
• Vertoont afwijkend seksueel gedrag
Obbe, de vijf jaar oudere broer van Jas, zit op het vwo en werkt mee met vader in het
bedrijf. Hij is gemeen en achterbaks, experimenteert met het doden van dieren en bizarre
seks en manipuleert Jas zodat ze zijn zin doet. Hij reageert agressief en provocerend op de
uitzichtloze situatie thuis, en verbergt zijn kwetsbaarheid.
Thema's en motieven
Dood
Een belangrijk thema is de dood van de oudste zoon in het boerengezin en de gevolgen
daarvan. De ouders gaan zwaar gebukt onder hun verdriet, onderwerping aan Gods wil,
schuld en boete. Het drijft hen uit elkaar, ze maken ruzie en hebben geen oog voor de
behoeften van de andere kinderen. De leegte wordt gekoesterd met de lege stoel van
Matthies aan tafel en verzilverde noren aan de wand, maar er mag niet over hem worden
gepraat. Moeder zorgt niet meer, vader treedt op als boeman als de kinderen zich niet
gedragen. Er hangt een kille sfeer in huis. Het gezin isoleert zich, alleen de veearts is een
huisvriend.
Gezin
De roman gaat vooral over de stuurloosheid van de kinderen die niet meer gecorrigeerd
worden. Jas noemt hen de drie koningen, maar ze raken de weg kwijt. De wrede Obbe is nu
de oudste zoon en krijgt daardoor een zekere onaantastbaarheid. De kinderen maken hun
eigen regels, pijnigen zichzelf, martelen en doden dieren en doen aan offers en rituelen om
de dood te bezweren. De enige ontsnapping is een leven elders, waar vooral Hanna op
hoopt, of de dood: onaangepastheid en moord bij Obbe en zelfdoding bij Jas.
Adolescentie
Het andere thema is de moeizame ontwikkeling van Jas naar de volwassenheid. Het boek is
,ook een coming of age-verhaal met Jas in de leeftijd van tien tot twaalf jaar aan het begin
van de puberteit. Ze heeft moeite met haar veranderende lichaam, ontdekt lustgevoelens, is
op zoek naar zichzelf en verlangt naar een eigen leven. Met haar zelfdoding wordt de weg
naar verdere ontwikkeling afgesneden.
Motieven
Vele motieven staan in verband met bovenstaande thematiek:
• Seksualiteit
De taboesfeer, ontluikende seksualiteit, seksuele experimenten, sadisme,
incestueuze handelingen, dubieuze opmerkingen van vader en de veearts. Als vader
haar jas uit wil doen, is dat beangstigend voor Jas, ze wil haar lichaam niet tonen.
• Dood
Angst voor de dood, het doden van dieren om net als God over het leven te
beschikken, ruiming van het vee, fascinatie voor de dood en de dood als uitweg.
• Het geloof
Het gereformeerde geloof: de ouders putten geen troost uit hun vreugdeloze
onderwerping aan een oudtestamentische straffende God. Vader en Jas citeren uit
de Statenvertaling. Jas belooft God van alles, maar twijfelt aan Gods aanwezigheid
op de boerderij. Bijbelse motieven in het verhaal zijn onder andere: de wederkomst
van Christus en opstanding van de doden, de uittocht uit Egypte (Exodus), de
Verloren Zoon, het offer van Abraham.
• Overkant
De overkant: de stad en fabrieken aan de andere kant van het meer, het Beloofde
Land, de tegenstelling van verderfelijke stad en onschuldig platteland klinkt erin
door. Symbool voor het verlangen naar vrijheid, ontsnappen uit de benauwende
situatie en een eigen leven leiden, ook de weg naar volwassenheid. Matthies was
oud genoeg om naar de overkant te gaan toen hij ging schaatsen, maar dat bleek ook
zijn ondergang te zijn. De overkant is ook het symbool van de dood, als verlossing uit
de aardse ellende, en als onvermogen om een nieuwe levensfase in te gaan.
• Tweede Wereldoorlog
Jas hoort op school over Adolf Hitler en identificeert zich met de koelbloedige,
dodende schurk, hij verloor drie broers en een zusje, was ook bang voor ziekten, en
had dezelfde geboortedag als zij, 20 april. Hitler zakte ook door het ijs maar werd
gered, wat aangeeft dat de dood willekeurig is, want waarom zou God een schurk
redden en spaarde hij de onschuldige Matthies niet? De dwanggedachte dat er in de
kelder Joden ondergedoken zijn, omdat haar moeder steeds eten naar de kelder
brengt terwijl het gezin er niets van krijgt. Jas plakt een ster van het plafond van haar
slaapkamer op haar jas, maar kamt haar haren soms zoals Hitler. Ze voelt zich zowel
dader als slachtoffer.
Opbouw
Opbouw, perspectief en tijd
Het verhaal wordt vrijwel geheel chronologisch en in de ik-vorm verteld vanuit Jas. Het
bestaat uit drie delen, die respectievelijk zijn onderverdeeld in vier, twintig en dertien
genummerde hoofdstukken zonder titels.
, Deel I staat in de onvoltooid verleden tijd en fungeert als een soort proloog. Hierin wordt
verteld over het verlies van Matthies twee dagen voor kerst in het jaar 2000. Jas is dan tien
jaar.
De twee daarop volgende langere delen in de onvoltooid tegenwoordige tijd vormen het
vertelheden. Jas is dan twaalf jaar. In deel II wordt verteld hoe het er in het gezin Mulder
sindsdien aan toegaat, gedurende het voorjaar tot in het najaar als het vee wordt geruimd.
Deel III speelt in de maanden november en december van datzelfde jaar en bevat een paar
flashbacks over de kindertijd van Jas. Het uitzichtloze leven op de boerderij komt tot een
climax en het verhaal eindigt met de zelf gekozen dood van Jas, in december, kort voor de
feestdagen, twee jaar na de dood van Matthies.
Ruimte
De gebeurtenissen spelen zich af op een melkveeboerderij in een dorp in Friesland, Drenthe
of Flevoland (brievenbussen met de postcodes 8000-8617, p. 60), gelegen achter de dijk bij
een groot meer.
Titel en motto
Titel
Op pagina 135 vallen de woorden ‘ongemakkelijk’ en ‘ongemak’, als Jas de padden
toespreekt: ‘Ik zal beloven dat ik jullie op een dag meeneem naar het meer. Dan laten we
ons samen afdrijven op een lelieblad, en misschien, heel misschien, durf ik dan zelfs mijn jas
uit te doen. Al zal het even ongemakkelijk zijn, maar volgens de dominee is ongemak goed,
in ongemak zijn we echt.’
Op pagina 217 staat: ‘We eten altijd warm tussen de middag. In de avond is hier alles koud:
het erf, het stilzwijgen tussen vader en moeder, onze harten, de huzarenslaatjes op brood.’
De ouders en de kinderen dienen zich volgens strikte Bijbelse maatstaven te gedragen,
waarbij de Goddelijke wil en het ouderlijk gezag niet ter discussie mogen worden gesteld.
Het voelt ongemakkelijk om gedachten en gevoelens over de dood van Matthies de vrije
loop te laten. Want mag je wel jezelf zijn en boos zijn op God, je overgeven aan verdriet, of
je leven hervatten terwijl het een straf was? Vader staat niet toe dat de gezinsleden zich
uiten. Ongemak over de eigen kwetsbaarheid is het kerngevoel bij alle personages. ’s
Avonds is de sfeer in huis beklemmend.
Motto's
Het motto van het boek is:
‘De onrust schenkt vleugels aan de verbeelding.’
(Maurice Gilliams)
Lees voor 'onrust' 'ongemak' en het verband met de inhoud van de roman is duidelijk. Jas
bestaat bij de gratie van de verbeelding.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur fleurvanhaeringen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,24. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
