JEUGDCRIMINOLOGIE EN JEUGDBESCHERMINGSRECHT
DEEL JEUGDCRIMINOLOGIE
INTRODUCTIE JEUGDCRIMINOLOGIE
JEUGDCRIMINALITEIT ALS ACTUEEL EN BRANDEND VRAAGSTUK
VTM-journalist zag een aanzienlijke stijging van 78% in de cijfers vd
FP ivm jeugdcriminaliteit, wou reflectie daarover
Misdadigers worden jonger, gewelddadiger, meer feiten in het
dagelijkse leven bij politie volgens expert FP
Maar het gaat over geregistreerde cijfers, enkel de feiten waarmee
de politie in aanmerking komt
Gaat over absolute getallen
Kijken naar niveau vd dossiers of indiv jongeren, er zijn jongeren die betrokken zijn met meerdere dossiers, dus
meerdere keren geregistreerd
Niveau vd feiten en niveau vd indiv jongeren zelf
Indien aantal feiten van jeugdcriminaliteit perkt zou zijn dan was er geen vak jeugdcriminologie ➔ overbodige
discipline
Aantal geregistreerde feiten door jongeren is een 10 voud
Kijken naar rapporten vd FP
4 CATEGORIEËN:
- De wet op de leerplicht: 2000 gevallen
Bv systematisch spijbelen
Leerplicht geldt van 6 tot 18 jaar en betreft niet enkel schoolplicht gezien huisonderwijs ook mogelijk
is. De ouders moeten toezien op de leerplicht van hun kind.
- Wet op de jeugdbescherming: stijging
Bv over de voorwaarden die door OM of jeugdrechter worden opgelegd en waaraan de jongere zich
moet houden, wordt gecontroleerd door de politie vb elke dag om 19u thuis zijn en niet thuis dan pv
opstellen
Het betreft bijvoorbeeld het overtreden van de voorwaarden opgelegd door de jeugdrechter
(huisarrest, omgaan met bepaalde jongere(n), verbod zich te begeven op een bepaalde plaats).
,!! Gaat niet over inbraken, diefstallen,… door minderjarigen, niet jeugdcriminaliteit dusdanig
Men creëert een beeld die waarheid onrecht aangaat
- Wet op de dancings: Minderjarigen beneden 16 jaar mogen niet zonder begeleiding in dancings
komen.
- Niet nader bepaald
Tweede illustratie:
Foto camera observatie
Pleintje in Amsterdam, jongeren op een bankje
“doelloos rondhangen is niet toegestaan” met artikel → algemene
politieverordening
➔ Geeft een beeld over hoe men kijkt naar jongeren in de
publieke ruimte
Niets doen kan overlast geven
Jongeren rekruteren bij de politie
• Artikel 2.18 Hinderlijk gedrag in of bij gebouwen
Het verbod van artikel 2.18 kan worden ingezet tegen degenen die zich zonder redelijk doel of
anderszins hinderlijk ophouden bij of in voor gemeenschappelijk gebruik bestemde ruimten van
gebouwen, en andere voor het publiek toegankelijke voorzieningen, zoals haltehuisjes, portieken en
parkeergarages.
Nog daargelaten of dit gepaard gaat met concreet overlastgevend gedrag in de vorm van
bijvoorbeeld schreeuwen, uitschelden, bedreigen of de doorgang versperren, roept het doelloos
rondhangen van personen of groepen in voor het publiek bestemde ruimten dikwijls sterke
gevoelens van onbehagen en onveiligheid op, waardoor een normaal gebruik van deze ruimten
wordt belemmerd.
Een verbod op dit gedrag is daarom op zijn plaats. De toevoeging “zonder redelijk doel” beoogt uit te
sluiten dat bijvoorbeeld een glazenwasser onder de verbodsbepaling zou vallen.
Derde illustratie:
Leuvens politie heeft al meteen handen vol met dronken studenten
Studentensteden zijn klaar om nieuwe studenten te ontvangen op begin
academiejaar, en er is werk, er zijn uitdagingen met studenten
Indijken van overlast, beheersen vd publieke ruimte,…
In campuskrant wordt het historisch perspectief gehanteerd, proffen hadden
vroeger politiebevoegdheid
Studenten mochten gestraft worden voor gedrag en aangesproken worden
als ze in de publieke ruimte elkaar tegenkomen en vd normen en waarden vd
universiteit afwijkt
,Proffen waren openbare aanklagers, maar dit reflecteert zich in meer geweld en vandalisme tegen proffen
Er is een link tss wat er vroeger gebeurde met de proffen en wat er nu gebeurt met de politie, het is een kat en
muisspel tss studenten en bestraffer
• kapstok
~ criminaliteit en onveiligheid in onze samenleving
o ‘onrust is van alle tijden’ (van Weringh, 1978)
o ‘chronocentrisme’
Chronocentrisme = Bias in onze kijk naar bepaalde problemen alsof we voor het eerst met die problemen
worden geconfronteerd == > zijn van alle tijden en kwamen vroeger ook voor (misschien in andere vorm of
minder/meer erg)
“’De studenten die de verlichting gingen bekijken, kregen het aan de stok met de knecht van de burgemeester.
Woorden liepen uit in een gevecht in regel. Studenten hebben toen het huis van de burgemeester bestormd,
waarna de burgers in opstand zijn gekomen tegen de studenten’. Uiteindelijk moest zelfs het leger tussenbeide
komen, en daarbij zijn ‘verscheidene doden’ gevallen”
(De Standaard, 8 oktober 2005)
Rellen op het strand in Blankenberge door Brusselse jongeren tijdens corona
Parlement moest terug uit zomerreces, want liep uit de hand
Historisch perspectief hanteren: link gelegd met folk devils, exact hetzelfde gebeurde rivaliserende
jeugdbendes werden tot een nationaal probleem gebracht
, • breedmaatschappelijke observaties
• (laat)moderne risicomaatschappij (Beck, 1992)
… onvoorwaardelijke geloof in wetenschap en kennis
… productie van welvaart < productie van risico’s
… toenemend risicobewustzijn, dalende risicoacceptatie
… ‘voorzorgsprincipe’
“Dat is de succesparadox: hoe veiliger, welvarender en gezonder we worden, hoe panischer we reageren op het
laatste stukje tekort dat er nog is.” (interview met Marc Schuilenburg)
Kapstok om de versch vb’en omtrent criminaliteit en onveiligheid in onze samenleving aan op te hangen
Meer en meer bewustzijn dat we niet alleen welzijn en waart
Meer bewust worden van risico van welvaart en welzijn
Intolerant tav de mogelijkheid van risico’s en opereren als samenleving vanuit een soort voorzorgprincipe
• paradigmawissel
… van verzorgingsstaat naar een veiligheidsstaat
… van een post-crime naar een pre-crime samenleving
• pre-crime samenleving
… strafrechtelijke inbreuk < reductie van veiligheidsrisico’s
… discussies over overlast, leefbaarheid, regulering van gedrag, normen en
waarden, fatsoen…
Binnen debat van criminaliteit en onveiligheid gebeurt een paradigmawissel
Verzorgingsstaat → veiligheidsstaat
Beschermingsgedachte in verzorgingsstaat heel centraal
Aanbeland in jeugddelinquentie: verantwoordelijkheid en veiligheid centraal
Post crime: als er inbreuk tegen rechtsregel werd vastgesteld, dat die inbreuk de start ve proces, ingrijpen op
wat je verkeerd hebt gedaan
→ pre-crime: samenhangen met voorzorg
Niet wachten tot criminaliteit is gepleegd, vroegtijdig ingrijpen
Bv overlast in publieke ruimte ➔ niet wachten tot een situatie zich voordoet MAAR vroegtijdig ingrijpen door
te zeggen “niet doelloos rondhangen”
Veel elementen van post crime maar gedachte pre crime sluipend doordringen