Mens en werk 2
Werkcollege 1 & 2
Werkcollege 1: Introductie
Werkcollege 2: Introductie arbeidsrecht
Inleiding
Toepassingsgebied van het arbeidsrecht
Het arbeidsrecht is van toepassing op werknemers uit de particuliere sector. Zelfstandigen vallen
buiten het arbeidsrecht. Het Belgisch arbeidsrecht heeft enkel geding ten overstaan van werknemers
die in België zijn tewerkgesteld.
Opdeling van het arbeidsrecht
Het individueel arbeidsrecht
Het collectief arbeidsrecht: een groep medewerkers, een sector,…
De arbeidsreglementering: meer op bedrijfsniveau
Het sociale handhavingsrecht: ook op bedrijfsniveau, gaat meer over de samenleving en het
bedrijf (kort door de bocht)
Bronnen van het arbeidsrecht
o Nationaal
o Internationaal
o Naleving (wat doe je eerst als je ergens niet mee akkoord bent?):
1. Arbeidsrechtbank: eerste aanleg
2. Arbeidshoven: hoger beroep
3. Hof van Cassatie (als het gaat om procedurefouten)
o Europees Hof voor de Rechten van de Mens: Europa geeft richtlijnen aan landen, maar staat
niet neergeschreven in wetteksten. Om in beroep te gaan bij Europa, zijn er wetteksten
nodig.
o Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten (binnen de federale overheidsdienst
Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg; houdt in het oog of de landen doen wat ze
moeten doen)
Binnen het arbeidsrecht moet niet altijd een advocaat pleiten, het mogen ook vakbonden of paritaire
comités zijn.
Arbeidsreglementering
Arbeidsreglement
Hierin staan de algemene arbeidsvoorwaarden en informatie over de werking en de organisatie van
het werk. Hierin moet een reeks verplichte vermeldingen staan zoals onder andere het uurrooster,
dringende redenen tot verbreking + straffen, EHBO informatie, info m.b.t. vakantie,… Er is een strikte
procedure voor het opstellen en het wijzigen van het arbeidsreglement.
Arbeidsduur en rusttijden
In een normaal arbeidsreglement is de arbeidsduur beperkt tot 8 uren per dag, 38 uren per week op
jaarbasis. Een arbeidsweek is van maandag tot zaterdag. ’s Nachts wordt er niet gewerkt en
feestdagen worden gerespecteerd.
1
, Mens en werk 2
Uitvoering van de arbeidsovereenkomst
Verplichtingen van de werknemer:
Zijn werk zorgvuldig, eerlijk en nauwkeurig te verrichten op de tijd, plaats en wijze zoals is
overeengekomen.
Te handelen volgens de bevelen en de instructies die hem worden gegeven
Zich ervan te onthouden fabrieksgeheimen, zakengeheimen of geheimen in verband met
persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in de uitoefening van zijn
beroep kennis kan hebben, bekend te maken of daden van oneerlijke concurrentie.
Zich te onthouden van al wat schade (veiligheid) kan berokkenen.
Arbeidsgereedschap en de ongebruikte grondstoffen in goede staat terug te geven.
Verplichtingen van de werkgever:
te doen arbeiden op de wijze, tijd en plaats zoals is overeengekomen, (bijv. ter beschikking
stellen van de nodige hulp, hulpmiddelen en materialen)
behoorlijke omstandigheden met betrekking tot de veiligheid en de gezondheid
het loon te betalen op de overeengekomen wijze, tijd en plaats
de nodige tijd te geven voor geloofsplichten en burgerlijke verplichtingen
zorg en aandacht te wijden aan het onthaal van de werknemers en van de jeugdige
werknemers in het bijzonder
te zorgen voor het arbeidsgereedschap evenals voor de persoonlijke voorwerpen die in
bewaring moeten worden gegeven
de werknemer behoorlijk te huisvesten en gezond en voldoende voedsel verstrekken ingeval
verbintenis om hem kost en inwoning te verschaffen
Arbeidsrecht: uitstroom
De uitstroom is niet hetzelfde als ontslag. Ontslag is de handeling waarbij een van de partijen
expliciet de wil heeft om de arbeidsovereenkomst te beëindigen.
Einde van de arbeidsovereenkomst
1. dood van een van de partijen
2. opzegging
3. ontslag om dringende reden
4. ontslagbescherming en bijzonder procedures
5. ontslag en herstructurering van de onderneming
vanaf 1 april 2014 heeft elke ontslagen werknemer uit de privésector het recht om van zijn
werkgever de concrete redenen te kennen die tot het ontslag hebben geleid.
Outplacement
Outplacement is een begeleiding die bij je ontslag aangeboden wordt door een gespecialiseerde
dienstverlener.
Vrijwillig outplacement?
Geeft richting aan beide partijen
Outplacement is goed voor je employer branding
2
, Mens en werk 2
Kosten besparen
Paritaire comités (≠ vakbonden)
Wat? De paritaire comités zijn de organen van het sociaal overleg op het niveau van de sectoren.
Wie? In de paritaire comités zetelen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers,
ondernemingen met aanverwante activiteiten worden gegroepeerd.
Bedoeling? De regelgeving die aangepast is aan de arbeidsvoorwaarden op hen van toepassing te
maken.
Voorbeeld: PC 200 is het paritair comité voor werknemers die hoofdzakelijk intellectuele arbeid
verrichten. Het gaat dus om een zeer grote en heterogene sector met om en bij de 50.000 bedrijven
en bijna 350.000 bedienden.
Collectieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s)
Wat? Een akkoord dat gesloten wordt tussen één of meer werknemersorganisaties en één of meer
werkgeversorganisaties of één of meer werkgevers. Individuele en collectieve betrekkingen tussen
werkgevers en werknemers in ondernemingen worden vastgesteld. De rechten en verplichtingen
worden geregeld.
Er zijn 3 soorten:
1. De intersectorale CAO’s
2. De sectorale CAO’s
3. De ondernemings- CAO’s
Feestdagen
Het algemene principe is: de werknemer mag tijdens tien feestdagen per jaar niet worden
tewerkgesteld en de werkgever is gehouden deze niet gepresteerde dagen te betalen.
Vervanging van de feestdag welke met een zondag of een gewone inactiviteitsdag in een
onderneming samenvallen. Wanneer een werknemer tijdens een feestdag werd tewerkgesteld, heeft
hij recht op inhaalrust.
Verloven
Er zijn veel omstandigheden in het privéleven die toelaten verlof te nemen:
o Moederschapsverlof
o Geboorteverlof
o Ouderschapsverlof
o Adoptieverlof
o Pleegouderverlof
o Pleegzorgverlof
o Palliatief verlof
o Verlof voor bijstand of verzorging van een zwaar ziek gezins- of familielid
o Verlof voor mantelzorg
o Betaald educatief verlof
o Politiek verlof
o Het tijdskrediet - CAO nr. 103
3
, Mens en werk 2
o Jeugdvakantie
o Seniorvakantie
o Schenking van conventioneel verlof
o Loopbaansparen
Ieder heeft een specifieke regelgeving.
Werkcollege 3
Introductie Arbeidsrecht (vervolg)
Welzijn op het werk
Welzijn op het werk definieert men als het geheel van factoren met betrekking tot de
arbeidsvoorwaarden waarin het werk wordt uitgevoerd:
Veiligheid op het werk
Bescherming van de gezondheid van de werknemer
Psychosociale aspecten van het werk
Ergonomie
Arbeidshygiëne
Verfraaiing van de werkplaatsen
Prevalentie (Europese Commissie)
o Jaarlijks sterven meer dan 4000 werknemers als gevolg van arbeidsgerelateerde ongevallen
o Meer dan 3 miljoen werknemers ernstig ongeval op het werk
o 25% van de werknemers stelt dat het werk een overwegend negatief effect heeft op hun
gezondheid.
Veel meer leed
Hoge kosten voor werkgevers en de sociale zekerheid
Welzijnswet
= de wet van 4 augustus 1996 betreffende het
welzijn van de werknemers bij de uitvoering van
hun werk. De basiswet op het vlak van de
veiligheid en de gezondheid op het werk.
Bij problemen kan de werknemer zich richten tot
de vertrouwenspersoon of de preventieadviseur.
Inhoud:
elke werkgever moet een welzijnsbeleid voeren
elke werkgever moet beschikken over een Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op
het werk
externe diensten voor controles op de werkplaats
regeling betreffende de preventie van psychosociale risico’s op het werk, waaronder stress,
geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
maatregelen om herhaling van ernstige arbeidsongevallen te voorkomen
…
Risicoanalyse
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MiraMerel. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.