Circulair ondernemen en duurzaam innoveren
1. Basis en geschiedenis
Industriële Ondernemingen bezorgd, wn’s productiever maken, filantropie: donaties aan het
revolutie rode kruis en katholieke organisaties
➔ Winstmaximalisatie management
1920-1930 Rijkdom aandeelhouders maximaliseren, balans zoeken tussen claims van klanten,
wn’s en de maatschappij; enkel bijdragen aan zaken die het bedrijf ten goede
kwamen
➔ Trustbeheer management (eerste vorm stakeholdermanagement)
1950 Howard Bowen (Father of CSR): de verplichting van businessmen om policies,
beslissingen en acties na te streven die wenselijk zijn voor de doelen en waarden van
onze samenleving.
Weinig concrete acties, periode van attitudeverandering, filantropie (donaties)
➔ Organisatorische veranderingen om te beantwoorden aan de groeiende
maatschappelijke bezorgdheid
1960 Davis: MVO: beslissingen en acties die op z’n minst gedeeltelijk buiten de
economische of technische belangen van de onderneming liggen.
Weinig concrete acties, filantropie, meer protestacties, meer sociale bewustzijn
(groeiende populatie, uitputting hulpbronnen).
Rachel Carson: Silent Spring (boek)
Ehrlich: The Population Bomb
1970 Meer bewustzijn voor een proper en duurzaam leefmilieu, eerste regelgevende
kaders voor sociale en milieutopics.
Club of Rome 1972: The Limits to Growth
Friedman: The social responsibility of business is to increase its profits (bedrijven
moeten werkgelegenheid creëren en winst maken om bij te dragen aan de
maatschappij).
1976: The Body Shop (dierenrechten, vrouwenrechten)
1978: Ben & Jerry’s (duurzaam, fairtrade)
1980 Thatcher & Reagan: vrije markt door minder regelgeving en belastingen
Meer bewustzijn: Brundtland commission (’83), Chernobyl (’86), Montreal Protocol
(’87), IPCC (’88)
Freeman: stakeholdertheorie
➔ Stakeholdermanagement en bedrijfsethiek
1990 Pyramid of Corporate Social Responsibility (Caroll, 1991)
Tripple Bottom Line (Elkington, 1997)
2000 Herkenning en uitbreiding van MVO en implementatie ervan.
Strategische benadering van MVO (interne en externe analyse, prioriteiten bepalen,
strategie formuleren, implementeren en evalueren).
UN Global Pact
ISO 26000 (2011)
2010 Creating Shared Value: sociale noden en uitdagingen aankaarten met een business
model
Ages and stages of CSR
,Friedman-doctrine: de belangrijkste verantwoordelijkheid van een bedrijf is het genereren van winst
voor zijn aandeelhouders binnen de grenzen van de wet en ethische normen.
Door te focussen op winstmaximalisatie zou dit de economische groei stimuleren, banen creëren en
belastinginkomsten genereren.
Stakeholdertheorie van Freeman: benadrukken van onderlinge relaties tussen een bedrijf en zijn
klanten, leveranciers, werknemers, investeerders, gemeenschappen en andere belanghebbenden.
Niet alleen waarde creëren voor aandeelhouders. Elke belanghebbende is belangrijk voor het succes
van de organisatie en daarom is het belangrijk om ze allemaal te betrekken.
Piramide van Caroll: de vier verantwoordelijkheden van ondernemingen:
1. Economisch: maken van winst is de enige manier om te overleven
en om bij te dragen aan de maatschappij op lange termijn.
2. Legale: wetgeving naleven (arbeidsovereenkomsten,
gezondheid, …)
3. Ethische: moraal en ethisch handelen (verder gaan dan
vereisten van de wet)
4. Filantropisch: teruggeven aan de maatschappij
(donaties)
Kritiek: te algemeen, zegt niets over de rol van overheden
Tripple bottom line van Elkington: in plaats van één onderste regel (het maken van winst), moeten er
drie zijn: winst, mensen en de planeet. Meten van betrokkenheid van een bedrijf bij maatschappelijk
verantwoord ondernemen en de impact op milieu na verloop van tijd.
Elkington herroept deze strategie: oorspronkelijk bedoeld als een transformerend idee om
het kapitalisme te veranderen. Maar het is niet het zoeken van een balans, wel maken van
winst binnen de grenzen van de sociale en het milieutopic.
, UN Global Compact: niet bindend pact om bedrijven aan te moedigen duurzame en maatschappelijk
verantwoorde beleidsmaatregelen aan te nemen en hierover te rapporteren. Bestaat uit 10 principes
op het gebied van mensenrechten, arbeid, milieu en anti-corruptie die bedrijven kunnen integreren in
zakelijke activiteiten.
ISO26000: internationale standaard die alle bedrijven begeleidt hoe ze
vrijwillig hun sociale verantwoordelijkheden kunnen verbeteren/vergroten.
Een reeks richtlijnen die helpen om principes van maatschappelijke
verantwoordelijkheid om te zetten in effectieve acties.
Creating Shared Value (CSV) (Porter & Kramer)
Winst creëren door maatschappelijke waarde en milieuproblemen aan te pakken. Bedrijven kunnen
innovatie stimuleren, wereldwijde groei bevorderen en voordelen creëren voor de samenleving.
Drie strategieën:
- Producten en markten opnieuw vormgeven kan ervoor zorgen dat ze helpen voldoen aan de
behoeften van kansarme gemeenschappen in ontwikkelingslanden.
- Door herdefiniëren productiviteit in waardeketen: bedrijfsprocessen verbeteren door sociale
of milieugerichte innovaties
- Door ontwikkeling van industriële clusters te ondersteunen: bedrijven kunnen
leveranciersnetwerken versterken en maatschappelijke omstandigheden verbeteren.
MVO maturiteitsniveaus (Visser)
1. Defensieve focus: The age greed
- Focus op economische en financiële groei
- Enkel MVO als het positief is voor de aandeelhouders