Resume
Volledige samenvatting Criminaliteitspreventie
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Dit is een samenvatting van het vak 'Criminaliteitspreventie' van ALLE lessen.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
CRIMINALITEITSPREVENTIE▪ Examenopdracht → paper i.v.m. treinstation Diest → theorie verwerken
in de taak! + mondelinge presentatie van de taak! = 15/20
▪ Openboekexamen → je mag alles meenemen, we krijgen een volledige
case voorgelegd (bv: preventieplan) en op basis van de informatie uit de
cursus een kritisch, wetenschappelijk onderbouwde mening daarover te
geven (zie voorbeelden preventieprojecten als oefening) = 5/20
→ Men moet geslaagd zijn voor beide opleidingsonderdelen!!
Inhoudstafel
H0: inleidende beschouwingen over de menselijke natuur
H1: Basisconcepten
H2: Naar een op wetenschappelijke inzichten geïnformeerde
criminaliteitspreventie
H3: Pijlers van algemene preventie en mechanismen
H4: Preventieprojecten evalueren? Van theorie naar praktijk
H5: Rechtshandhaving, angst voor de negatieve gevolgen van straf en
preventie
H6: Situationele preventie in de praktijk
H7: nudging in de praktijk
H8: Ontwikkelingspreventie
H9: Community prevention
H10: Inspiratie voor de toekomst
1
, Inleiding
‘Prevention is better than cure’. Preventie is zinvol als er duidelijke
afspraken worden gemaakt tussen de actoren (samenwerking!), tussentijdse
doelen opstellen, …
DUS preventie is beter dan genezen, maar enkel als een interventie
(maatregel) op iets inwerkt en juist ingevoerd wordt!! Maar hoe weten we
wat werkt (als er al iets werkt) …en voor wie? … en in welke context? => op
het einde van deze cursus moet je een genuanceerd beeld hebben!
H0: INLEIDENDE BESCHOUWINGEN OVER DE MENSELIJKE NATUUR EN CRIMINALITEIT
Na deze les ken je en begrijp je zeker het volgende:
▪ Wat is criminaliteit, hoe ziet onze menselijke natuur er uit vanuit evolutiebiologisch
perspectief.
▪ Is de menselijke natuur uniek?
▪ Wat wordt bedoeld met veiligheid als collectief goed?
▪ Leg het algemeen geïntegreerd model uit dat gebruikt wordt als kapstok voor preventie.
▪ Je kan jouw persoonlijke maar wetenschappelijk onderbouwde visie geven over de topics
behandeld in dit hoofdstuk!!
Enkele citaten….
“Part of the glue that binds societies together is the expectation that the pursuit of short-term gains
through deception or violence is far outweighed by the long-term consequences. You’ll be caught
and socially stigmatized as an untrustworthy partner or punished by the state: cheats don’t prosper.
This tacit agreement between the individuals in a society to cooperate and behave for the collective
good, sacrificing a certain amount of their own personal freedom in exchange for benefits such as the
mutual protection offered by the state, is known as the social contract.
It is the very foundation of all collective endeavor, production, and economic activity of a civilization,
but the structure begins to strain, and social cohesion loosens once individuals perceive greater
personal gains in cheating or suspect that others will cheat them.” (Lewis, 2014:14)
2
, 1. INLEIDING
Wil men menselijk ongewenst gedrag voorkomen of bijsturen via allerhande preventie- en
interventiemaatregelen, dan moet criminaliteitspreventie gebaseerd zijn op adequate kennis
over hoe de mens in elkaar zit.
Criminaliteit = strafbaar gesteld gedrag; gedrag dat de overtreding van een wetsregel inhoudt en
waartegen de samenleving reageert door middel van een maatschappelijke reactie, vaak een
straf die een afschrikwekkende, retributieve en rehabiliterende functie kan hebben. In dit
handboek definiëren we criminaliteit als een gedragsstrategie die een dader ten goede komt ten
koste van een slachtoffer.
▪ Visies op de menselijke natuur hebben consequenties!
▪ Uitspraak van Robert Frank (1988) → onze emoties zijn gekneed door jarenlange evolutie;
emoties zijn commitment devices (= manieren om commitment te gaan promoten)
▪ Gevolgen voor de praktijk, dus ook de praktijk van preventie.
▪ Dit hoofdstuk: de natuur van de mens en de natuur van criminaliteit: Implicaties voor
preventie en rehabilitatie, en straf (bepaalde duur) vs maatregelen (van onbepaalde duur)
2. KORTE GESCHIEDENIS VAN DE MENSELIJKE NATUUR DOORHEEN CRIMINOLOGISCHE
THEORIEËN
Steeds uitgegaan van een zeer eenzijdig mensbeeld:
▪ 18e -eeuw: “vrije wil”
▪ 19de-eeuw: “determinisme” (eigenlijk fatalisme) → de mens wordt bepaald door factoren
buiten zijn wil om; de mens als een gedetermineerd wezen zonder eigen vrije wil.
o Biologisch determinisme (Lombroso): atavist – biologische defecten bij voorgangers
o Psychologisch determinisme: gebreken in zijn persoonlijkheid door zwakzinnigheid
o Sociologisch determinisme (Rousseau): mens die van nature goed is maar door
corrumperende sociale milieufactoren tot een leven vol regelovertreding wordt
gedwongen. ≈ anomie- en straintheorie
▪ 20ste-eeuw: meestal “Blank Slate” (John Locke) → de mens als onbeschreven blad wachtend
om ingevuld te worden door ervaring; mens is eindeloos kneedbaar ≈ tabula rasa. De meeste
criminologische theorieën zijn uitgegaan van dit mensbeeld = sprake van een zogenaamd
“standaardmodel” voor de sociale wetenschappen (SSSM).
Maar ook: de mens als egoïst → denkt aan eigenbelang; homo economicus = de mens als
rationele actor die een rationele kosten-batenanalyse uitvoert, en die keuzes maakt tussen
gedragsalternatieven. De mens als wolf voor de medemens (Hobbes).
Bij velen is het mensbeeld van de homo economicus sterk blijven hangen.
▪ Klopt dit wel allemaal? → Niet helemaal….. Wat als onze preventiemaatregelen nu
gebaseerd zijn op foute assumpties van mensbeelden? Een verkeerd begrip van de
menselijke natuur heeft immers nefaste gevolgen voor het begrijpen van de causale
mechanismen die mensen ertoe brengen om beslissingen te nemen die verband houden met
regelovertreding.
3
, 3. WAAR FAALT HET STANDAARD RATIONELE MENSBEELD
▪ Neuropsychologie / neuro-economie/ gedragseconomie nuanceren deze ideeën. → de
gedragseconomie en de cognitieve wetenschappen hebben foutieve aannames van het
rationele mensbeeld ontkracht:
‘Voorspelbare’ irrationaliteit → mensen nemen regelmatig (voorspelbare) irrationele
beslissingen.
De mens gebruikt vuistregels (short-cuts of heuristieken) bij het nemen van beslissingen,
dus ook bij beslissingen i.v.m. criminaliteit
Gerichtheid op hier en nu (presence bias of het immediacy effect: liever een beloning nu
dan een grotere beloning later.
Framing → belangrijk bij sociale beïnvloeding. Bijvoorbeeld: iemand die aansluiting zoekt
bij een problematische jeugdgroep zal zich aangetrokken voelen door de omkadering van
de groep. Ook in het strafrechtelijk beleid worden beslissingen in een kader
gepresenteerd om kiezers te overtuigen.
Rol van emoties (‘gut feeling’) → mensen nemen vaak beslissingen ‘op gevoel’. We
vinden soms iets goed of slecht op basis van een buikgevoel.
Onbewuste processen. → menselijke beslissingsproces wordt, naast bewuste processen,
eveneens door onbewuste processen gestuurd. Het onbewuste verwijst naar de continue
stroom van mentale processen op het gebied van waarneming en informatieverwerking
die zich in ons hoofd voltrekken zonder dat we ons daarvan bewust zijn.
Kennis van deze cognitieve bias is cruciaal bij het maken van interventies (‘design’) tegen
criminaliteit!
Uitleg: bijvoorbeeld het feit dat mensen niet op consistente wijze met de tijd omgaan (hier en nu),
dwingt de preventiewetenschapper te beseffen dat situationele preventiemaatregelen mogelijks hun
effect missen door inconsistenties in de tijdsinschatting. Het feit dat mensen hun inschatting van
risico’s laten afhangen van de manier waarop omstandigheden geframed of gekaderd worden,
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur criminoloco. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
73314 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans