Wijsbegeerte van het wetenschappelijk denken
Samenvatting 2023
VUB - Criminologie
, lOMoARcPSD|30754109
Filosofie deel 1: oudheid deel A
Op de eerste dia zien we:
• Plato die naar boven wijst
• Aristoteles die naar beneden wijst
• Deze filosofen zijn centraal en zijn beide van Athene
1 Reductie
Reductie à reduceren (= herleiden) van veelheid naar eenheid
à Op zoek naar de arché (= oorsprong)
Arché blijft onveranderlijk en is overal en altijd aanwezig in de natuur
Arché voor:
- Thales = water à Nijl is levensader/ ontstaan van leven (water bij geboorte)
- Demokrytos = atomen
Radicale reductie = fysicalisme (alles herleiden naar fysica)
à Bv: ‘verliefd worden is enkel door atomen’
à Gevaar = demystificatie (geen mystiek meer)
Etymologie = toepassing van reductie
à Herkomst van woorden achterhalen (door woorden op te delen)
à Archeologie à arché en logie
à Mnemotechniek = om dingen te onthouden
Thales (640−545 VC te Milete, Turkije):
• Eerste natuurfilosoof
• Geen eigen geschriften à alles wat bekend is over hem is eeuw na zijn dood
geschreven door o.a. Plato en Aristoteles
• Anekdotes: zonsverduistering ‘voorspeld’ olijfpersen opgekocht en verkocht, in put
gevallen door naar sterren te kijken
Stelling van Thales à herleidde de wereld tot de wiskunde
Thales probeerde de natuur (physis) te verklaren zonder te verwijzen naar magische krachten
of goden.
, lOMoARcPSD|30754109
Pythagoras (570−500 VC te Samos, Griekenland):
• Stelling van Pythagoras a2 + b2 = c2
• Relatie tussen intervallen van toonladder en wiskundige verhoudingen
à Merkt dat bij goede verhouding van de plaats waar je je snaar vastneemt
à mooi muziekje
• De natuur kan door het beoefenen van wiskunde begrepen worden
• ALLES VOLGENS VERHOUDINGEN
Toepassing reductie:
Argumentatief Suggereert een diepere waarheid
Onderzoekend Zet aan tot verder verkennen door op te delen en dieper te graven
Voor criminologen Wat is misdadig gedrag? Is het een sociologisch/ psychologisch
fenomeen? Wat is de achterliggende oorzaak?
, lOMoARcPSD|30754109
2 Principe van voldoende reden
Anaximander (610−545, Milete):
‘ De aarde is onbeweeglijk omdat de aarde geen reden heeft om in welke richting dan ook te
bewegen’
à bv: ik beweeg naar noorden om te gaan werken, voor aarde maakt dit geen verschil
Hij zegt:
- Alle richtingen zijn gelijk
- Er is geen voldoende reden om te bewegen
- Voor alles wat gebeurt moet een oorzaak bestaan
Principe verder uitgewerkt door:
Christina Wolff (1679−1754):
Nihil est sine ratione cur potius sit quam non sit
à Alles heeft een reden om te bestaan anders zou het niet bestaan
Toevoeging Wilhelm von Leibniz (1646−1716):
obwohl uns diese Gründe meistens nicht bekannt sein mögen
à Alhoewel deze redenen ons meestal niet bekend zullen zijn
à Wil niet zeggen dat ze er niet zijn maar dat we er als mensen niet altijd toegang toe hebben
De arché volgens Anaximander is de apeiron
= Grieks voor het onbegrensde, niet te bepalen maar is er wel
- Het is alles en tegelijk niets
- Er moest iets zijn dat alle dingen gemeen hebben à de ultieme oorzaak
- Alles heeft een (materiele) oorsprong maar die is onkenbaar
Redenen maar geen oorzaken:
Arthur Schopenhauer (1788-1860):
• Voor alles wat je weet, het feit dat je bestaat, verandert en voor alles wat je doet
zal er een voldoende reden zijn, maar niet noodzakelijk een oorzaak.
à Cadeau voor iemand kopen - geen oorzaak wel reden
à Waarom je leeft - geen oorzaak wel reden
Kritiek van David Hume (1711- 1776)
• Hoe sterk het principe ook is, het valt niet te bewijzen!
à is een principe dat je aanvaard of niet à je hebt er een eigen reden voor.
• Verband tussen een reden en oorzakelijkheid niet aantoonbaar
• Reden van samenhang in de wereld niet aantoonbaar
à bv: alles is verbonden
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lolavdv. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.