Resume
Volledige samenvatting van het vak strafrecht en strafprocesrecht
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Volledige samenvatting van 250 pg met alle informatie uit de lessen en boek gecombineerd! slagen is 100%
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
STRAFRECHT EN STRAFPROCESRECHTPROF. MICHELE PANZAVOLTA
DEEL 1: ALGEMENE ORIËNTATIE
HOOFDSTUK 1: WAT IS STRAFRECHT?
AFDELING 1: HET VERSCHIJNSEL STRAFRECHT
Straffen en bestraft worden hebben in het gewone maatschappelijke verkeer een zekere mate van
vermijdbaarheid. Met bedachtzaam straffen kan men soms ook positieve effecten bereiken. Om te
verhinderen dat het bestraffingsgebeuren zou uitmonden in een onstuitbare geweldsescalatie, moet
er strafrecht zijn: “Recht dan ongebreidelde strafacties en de reacties hierop aan banden legt, dat
strafimpulsen tempert en de hitte ervan afkoelt, en dat de bestraffingsrituelen – in de mate dat ze
niet kunnen worden ontweken- aan strenge scenario’s bindt.”
Strafrecht is beteugeld recht tot straffen. Oog om oog, tand om tand.
Strafrecht is alsook een beleidsinstrument. Het wordt ingezet als een instrument van
gedragsbeheersing, als een werktuig om normconform gedrag af te dwingen. Dus alleen juridische
kennis volstaat dan ook niet voor het beantwoorden van een complex van vragen als: wie kan welke
gedragsregel, wanneer, hoe en waarom afdwingen via het strafrecht?
Strafrecht is geëvolueerd tot een gigantisch instituut van maatschappelijke ordening en van sociale
controle (instrumentele dimensie). Rechtsnormen leggen deze ordenings- en controlebevoegdheden
echter meteen ook aan banden (rechtsbeschermingsdimensie).
Strafrecht is macht, controle ten aanzien van ons. We controleren mensen die regels hebben
geschonden. De overheid heeft dan de macht om iedereen te gaan controleren. Strafrecht staat
dagelijks in de media. Het is 1 van de meest bekende rechtsgebieden zoals terrorisme, moord,
diefstal etc.
Wie controleert de maatschappij en wie moet er gecontroleerd worden? Strafrecht bepaalt wie
crimineel is. Iemand die een misdrijf pleegt, maar wat is precies een misdrijf?
Een straf is een bepaalde manier om mensen onder controle te krijgen. Het gevaar van macht geven
aan een instelling zoals de politie, rechtbank etc. is het gevaar dat de macht zal misbruikt worden.
AFDELING 2: HET BEGRIP STRAFRECHT
Het begrip strafrecht is meerduidig. We kunnen het zien als een onderdeel van het positief recht. Een
begrip omschrijven is grenzen trekken. Positief strafrecht is de ruime zin is het geheel van
rechtsregels die
• Bepalen onder welke voorwaarden de overheid voor specifieke gedragingen (misdrijven)
specifieke sancties (strafrechtelijke sancties) kan opleggen en uitvoeren
• Omschrijven waaruit deze gedragingen en sancties bestaan en
• Voorschijven op welke wijze de daartoe bevoegde instanties hun recht (plicht soms) om
voor deze gedragingen sancties op te leggen en uit te voeren moeten uitoefenen.
1
,Strafrecht in ruime zin bestaat zowel uit materieel als formeel strafrecht;
- Materieel strafrecht
Is het geheel van rechtsregels
o die bepalen onder welke voorwaarden handelingen of onthoudingen als
misdrijven kunnen worden beschouwd (wat straffen?)
o Die bepalen met welke strafrechtelijke sancties daarop gereageerd kan worden
(hoe straffen?)
o En die de tijdelijke, de ruimtelijke en de personele toepassingsfeer van de
betrokken normen vastleggen (wanneer, wie, waar straffen?)
Voorbeeld: strafwetboek (SW)
Principe van legaliteit: alles wat niet mag, moet in de wet opgenomen worden. Er
is hier dus geen vast antwoord op op de vraag wie er gestraft moet worden en
welke straf men moet geven. De wetboeken veranderen constant en legaliteit zal
dit probleem gaan omzeilen.
- Formeel strafrecht
= strafvordering, strafprocesrecht of strafrechtspleging
Is het geheel van rechtsregels
o Mbt de vaststelling van misdrijven
o De opsporing van misdrijven
o De vervolging van misdrijven
o De berechting van personen die ervan verdacht worden een misdrijf te hebben
gepleegd
o En de rechtsregels mbt de organisatie, bevoegdheid en de werking van de
publiekrechtelijke instellingen en organen die daarmee belast zijn
Voorbeeld: Strafvorderingswetboek (SV)
2
, MATERIEEL
STRAFRECHT
3
, HOOFDSTUK 2: CODIFICATIE
AFDELING 1: HET BELGISCH STRAFWETBOEK
Bij de onafhankelijkheid van België in 1830 waren de Napoleontische strafwetboeken van toepassing.
Pas in 1876 komt ons nieuw Strafwetboek van toepassing. Maar het wezen van het Napoleontische
Wetboek stelde men niet in vraag. Het idee was een homo economicus, die rationeel kan afwegen en
vrij zijn gedrag kiest.
Vanaf 1867 hebben ze de inhoud en structuur van het strafrecht grondig gewijzigd. Dit door de
omzetting van theorieën van het sociaal verweer. Ze berusten op een ander mensbeeld en andere
visie waar de mens minder vrij is en gestuwd zijn door individuele eigenschappen.
Twee delen van boeken van SW – strafwetboek is boek van materieel strafrecht bestaande uit 2
boeken (delen):
- Boek 1 : algemene regels van strafrecht zoals bijvoorbeeld legaliteit
Fundamentele regels die van toepassing zijn op alle misdrijven
Van art 1 tot 100ter
- Boek 2: bijzonder gedeelte
Specifieke misdrijven zoals moord, corruptie, diefstal etc.
Welke gedragingen worden gestraft? Er zijn gedragingen die slechte keuzes zijn
(geschiedenis).
Rekening houdend met de belangen die door de verboden gedraging worden geschonden
AFDELING 2: HET BELGISCH WETBOEK VAN STRAFVORDERING
Elk systeem van strafvordering zal dus een compromis zijn tussen het maatschappelijke belang en
belang van het individu, met aantal rechten welke hem beschermen tegen ongecontroleerde,
ongeoorloofde of buitensporige inmenging.
Afhankelijk van tijd en plaats, kan deze procedure helemaal anders ingevuld worden.
o Accusatoire procedure
▪ Waarborgen van het individu
▪ Maatschappij neemt geen initiatief
▪ Beschuldiging gebeurt door slachtoffer zelf
▪ Rechter speelt rol van scheidsrechter en komt niet actief tussen
o Inquisitoire procedure
▪ Maatschappij is een vertegenwoordiger
▪ Die vervolging en berechting zal behartigen
▪ Rechter werkt actief mee
Het wetboek van Strafvordering van 1808 vormt nog steeds de basis voor onze huidige regeling van
strafprocedures. In 2011 kwamen er recente wijzigingen; OM krijgt meer kracht bij
buitengerechtelijke afhandeling en wet tot bijstand van een advocaat.
Strafrecht is legitiem geweld door de overheid, maar dit blijft pas legitiem als het blijft tussen
bepaalde limieten. Strafrecht is macht, maar legitieme macht alleen binnen bepalingen van
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Brulezh. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €18,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans