Resume
samenvatting + lesnotities politicologie
- Cours
- Politicologie
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting en lesnotities politicologie Met inhoudstafel
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
politicologie 23-24Lesoverzicht
Hoofstuk 1: Politiek
Hoofdstuk 2: Staat en macht
Hoofdstuk 3: Breuklijnen en ideologiën
Hoofdstuk 4: Democratie
Hoofdstuk 14: Democratie in beweging
Hoofdstuk 4: Vertegenwoordigende democratie
Hoofdstuk 5: Politieke participatie en sociale bewegingen
Hoofdstuk 6: Politieke partijen
Proefexamen
Hoofdstuk 7: Kiessystemen, gevolgen en stemgedrag
Hoofdstuk 8: Scheiding der machten en werking instellingen
Hoofdstuk 9: Bestuur en beleid
Hoofdstuk 10: Administratie en justitie
Hoofdstuk 11: Federalisme en decentralisatie
Hoofdstuk 12: Internationale politiek
Hoofdstuk 13: Europese Unie
Proefexamen
Poliek = ordenen en besturen van een territoriaal afgebakende samenleving
… door middel van machtsuitoefening
… op basis van een ideologie ontsproten aan een breuklijn
… als deel van een democratische ordening
… waaraan burgers kunnen deelnemen
… via politieke partijen
… dat vorm krijgt via verkiezingen
… en funcitoneert via intellingen: regering, parlement, rechter en adminstratie
… die beleid vormen en besturen
… in een unitair of opgedeeld grondgebied
… in een Europese en internationale politieke context
!! Aandacht voor snijlijn tussen recht en politiek
!! Voorbereidingsopdrachten
Examen
- 10p meerkeuzevragran
- 10p open vragen
- tussentijdse opdrachten mogelijk (blackboard)
1
, college 1
Hoofdstuk 1: Politiek
Het belang van politiek
- We worden er continu door geconfronteerd, het vormt ons leven en stuurt ons gedrag
- BV. verplichte autogordel
- BV. rookverbod (het was een politieke beslissing)
=> Politiek heeft een impact op ons dagelijks leven < -- > beperkte ‘maakbaarheid’ van de
samenleving
- We volgen niet allemaal de regels, er zijn mensen die zich er soms tegen verzetten
(bv. lockdownfeestjes)
- Mensen moeten een bepaalde mate van acceptatie hebben van het beleid vooraleer
ze de regels (maatregelen corona) gaan naleven
- Het kent ook zijn grenzen omdat er gebeurtenissen zijn gebeurd, zoals de
migratiecrisis, dit kan men niet goed controleren (zie 3 cartoons PPT)
MAAR de nationale politiek verliest zijn greep (Luc Huyse — De democratie voorbij)
1. BE kan niet zijn eigen monetair beleid voeren, dit wordt gevoerd door de ECB. Vroeger
konden we dit wel. Alles wordt bepaalt op Europees Niveau
2. 60-70% wordt op Europees niveau bepaalt
3. We leven in een geglobaliseerde wereld (BIG TECH) → veel macht. Zowel andere politieke
actoren trekken die greep naar zich toe, maar niet alleen de regeringen en partijen doen dit,
ook niet-statelijke actoren zoals bedrijven/ngo’s
Het belang van politiek te bestuderen
- Regelmaat ontdekken in poltieke fenomenen en complexe fenomenen vereenvoudigen
- We gaan die complexe politieke/sociale werkelijkheid formaliseren
- Instituties en rollen determineren gedrag, en vice versa
- Patronen ontdekken door te vergelijken (2 manieren)
1. Groot aantal observaties
2. Selectie van beperkt aantal specifieke gevallen
Het belang van politiek te bestuderen in een rechtenopleiding!
- Recht volgt uit politiek (1) ———> Recht begrenst/versnelt politiek (2)
- BV. (1) Nieuw seksueel strafecht = zwaardere of strengere straffen
- BV. (2) Gwh vernietigt nieuwe eindtermen 2e en 3e graad ⇒ begrenzen, maar recht
kan politiek ook versnellen
- Recht wordt politiek gebruikt (3) ———> Het rechtssysteem is een machtsfactor en het
recht is ideologisch gekleurd (4)
- BV. (3) Pleidooi klimaatzaak of actiegroepen trekken klacht in tegen Oosterweel
- BV. (4) Rechters w politiek benoemd
2
,Doel cursus: kennismaking met de bouwstenen van de politiek
→ focus op actoren, instellingen, en hun funcitoneren
→ aandacht voor historische achtergrond en Belgische situatie! (Juni 2024: verkiezingen)
Politiek is aan te treffen in alle organisaties en verenigigingen
Bv. schoolregelement, regels over bedrijfsactiviteiten; deze regels zullen niet als dwingend ervaren
worden, maar ze zijn er wel
Wat is politiek?
Politiek = ordenen en besturen van een samenleving
- Brede definitie: politiek is overal waar er regels bestaan
BV. verenigingen, scholen, bedrijven
- Term afkomstig van Oudgriekse politeia (politika)
- Bestuur van de gemeenschap, zaken die met de pol te maken hebben
Hoe groter de SAL wordt, hoe belangrijker het is om alles te besturen
Politiek = ordenen en besturen van een territoriaal afgebakende samenleving
- Territoriaal: omvattend en dwingend
VB. gemeenten, regio’s, landen, EU, NAVO, VN
Is dit dan een dominantie wijze van politiek besturen? Nee, want kijk bv naar de
katholieke kerk. Er wordt hier ook al lange tijd gezag op uitgeoefend door de paus
- Niet-territoriaal: functioneel en vrijblijvender
VB. vrijetijdsverenigingen, bedrijven, scholen
Hoe doen we dit? wat voor variatie?
- Staatsinrichting en instellingen
- BE: proportionele vertegenwoordiging
- VS: meerderheidssysteem
- Gedrag: stategie en conflict/samenwerking (doelbewust optreden)
- Beleid
Evolutie rijkwijdte van politiek!! (zie ppt)
→ Evolutie doorheen de tijd van nachtwakersstaat naar de regulerende staat:
- Nachtwakersstaat (19e eeuw)
- Politiek was een beperkte aangelegenheid
- Aantal basisregels voor rechtbanken en politie, bescherming van
de grenzen garanderen, en het betalen van belastingen om dit
te financiëren
- Sociale welvaartsstaat (20e eeuw)
- Vragen uit verschillende sectoren om dingen te laten regels door
de staat
- Vooral door de arbeidersbeweging
3
, -
Ingrijpen in econ. verkeer en
arbeidsverhoudingen
e
- Regulerende staat (21 eeuw)
- Uitbreiding naar sociale rechten (bv. toegang tot
onderwijs of degelijke huisvesting)
Het impact op ons dagelijks leven worden steeds groter en groter
- Poltieke cultuur als grondslag: behoeften in de samenleving, grenzen tss privé en publiek ⇒
maw elke SL heeft een aantal (ongeschreven) regels over wat politiek kan worden en wat
niet, veranderen op grond van de behoeften die in de SL ontstaan
Politiek varieert in eerste instantie naargelang de soort samenleving die bestuurd wordt, met telkens
een zeer verschillende inhoud. Politiek kan ook zeer veel verschillende vormen (=regimes)
aannemen.
college 2
Hoofdstuk 2: Staat en macht
Machtsuitoefening
Wie oefent er macht uit? Is die macht rechtvaardig? Is die legitiem?
1. Wat is macht?
2. Macht meten
3. Macht van de staat
Betaal je een treinticket als er geen controle is?
Wat is macht?
- Bindende regels
= Politieke regelgeving kan alleen functioneren (effectief sturen) als ze ook opgelegd wrden
aan de leden van de samenleving
Gevolgen van niet-naleving regels: sancties, dwangmiddelen
We volgen de regels zonder na te denken (geïnternaliseerd)
- BV. autogordel aandoen, corona → mondmasker werd meer en meer genormaliseerd en
automatisch aangredaan
< -- > Burgerlijke ongehoorzaamheid
Wat? publieke, niet-geweldadige en bewuste daad die ingaat tegen de wet en die tot doel heeft een
wijziging in beleid of wetgeving te realiseren
→ wanneer men een fundamenteel grondrecht wilt aanklagen
a) Vorm van protest
b) Vreedzaam
c) Aanvaarden van gevolgen niet-naleving bindende regels
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur crndaruzaniye. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80364 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans