Deze samenvatting bevat alle PowerPoints, kennisclips, de syllabus (nog korter samengevat) en mijn eigen notities. Je hebt dus enkel deze samenvatting nodig bij het studeren!
INLEIDING: RELEVANTIE VAN DE MIDDELEEUWSE LITERATUUR
1 Periodisering
Vroege ME (476-1000)
• Eerste bloeiperiode sinds verval vh Romeinse rijk
• Weinig culturele productie
◦In het latijn; vooral filosofische en religieuze teksten
◦In de volkstaal; orale overlevering
• Orale verhaalkunst was erg belangrijk
• Eerste heroplevingen ca. 800; de Karolingische Renaissance
◦Gekenmerkt door:
‣ Heropflakkerinig vd waarden vd klassieke Oudheid
‣ Sterke oriëntatie naar christelijke waarden
◦Karel De Grote
‣ Stimulering vh onderwijs
‣ Invoering vd cultuurpolitiek (wou het oude Rome late herleven, cultureel image creëren
dat bij zijn status paste)
Hoge ME (1100-1250)
• Culturele en sociale ontwikkelingen:
◦Bloeiperiode vh literaire leven (nieuwe genres en thema’s id volkstaal)
◦Opkomst vd stedelijke cultuur (economische heropleving)
• 2 types van literatuur:
◦De troubadours
◦Opkomst van nieuwe steden
Late ME (1300-1500)
• Onder invloed vd eenheidscultuur
• Dante’s werk geldt als culminatiepunt vd middeleeuwse cultuur
• (Vooral in Italiaanse) steden komt er een nieuwe mentaliteit
◦Brug naar de Renaissance
• Afwijkende literatuurvormen
◦Brug naar de Renaissance
• Op tweesprong
◦Christelijke cultuur op z’n hoogtepunt
◦Stedelijke/ burgerlijke cultuur w machtiger
,2 Culturele context vd Middeleeuwse literatuur
• Middeleeuwse eenheidscultuur; alle lagen vd bevolking hebben dezelfde ideologie
◦Goddelijke orde
‣ Bepaalt geloof, kennis (alles in de Bijbel is ‘waar’), sociaal handelen
◦Elementen vd eenheidscultuur:
‣ Overblijfselen vd oude Keltische cultuur
‣ Nieuwe beschavingsvormen (van Germaanse en Slavische bevolkingsgroepen)
‣ Joods-Christelijke levensbeschouwing
‣ Restanten vd antieke cultuur
◦Middeleeuws cultuurpatroon w opgebouwd vanaf de 9e eeuw
‣ De gotische bouwkunst
‣ Scholastieke wijsbegeerte
‣ Ridderidealen
‣ Gemeenschappelijke manier van denken en handelen
◦Habitus
‣ Dante
‣ Panofsky en Bourdieu
• Conformiteit; vanzelfsprekende kennis en gedrag w doorgegeven binnen cultuur/
bevolkingsgroep
‣ Middeleeuwse wereldbeeld fungeert als referentiepunt
1 OudGermaanse literatuur (700-1250)
Datering
• Mondelinge/ orale overgave v heldenverhalen tussen 700-1250
◦Voorgedragen door militaire dichters (skopen/ skalden)
◦Weinig overblijfselen dus moeilijk te reconstrueren
◦Beïnvloedt door het christendom
• Modernere heldenverhalen id Hoge-Middeleeuwen
Belang
• Illustreert de niet-Christelijke Germaanse cultuur
Beeldfragment
• Angelsaksen in de 7e eeuw (in de stabiele periode, ze waren aan de macht)
• Macht doorgegeven van ouder op zoon (beïnvloedt door het Christendom)
• Spindokters; mensen die het imago van de partij betalen
◦Dit is wat oude verhalen vertellers moesten doen (ten voordele van élite en hun voorouders)
Stilistische kenmerken
• Verhalen op eenvoudige rijmen
• Latere/ schriftelijke versies hebben een verfijndere stijl
• Mnemotechnische hulpmiddelen; woorden om het geheugen te steunen, adempauze etc.
Inhoudelijke kenmerken
• Heldenverhalen met een vast narratief schema
• Periode van volksverhuizingen; gaat vaak over fundamentele gebeurtenissen ih leven (is hier de
verovering van het Westen)
• Legitimeren vh gezag vd vorst; aanbidden vd militaire klasse (zie voorbeeld ppt)
• Christelijke elementen; maar pas op dingen kunnen weggelaten of toegevoegd zijn
Plotkenmerken
• Volksverhalen, vaak werken met helden (bijzondere figuren met hogere roeping)
◦Vecht tegen het kwade, held sterft voor het goede
• Complex geheel van verhaallijnen
• Allusies op stammentwisten en ruzies
• Lijkt op de huidige soaps
, Schriftelijke documenten Oudgermaanse literatuur
Beowulf-epos
• Uit de tijd vd volksverhuizingen
◦Aangepast in de 6e-8e eeuw
◦Opgetekend in de 10e eeuw
• Speelt zich af in Denemarken
• Het verhaal van Beowulf:
◦Komt de mensen verlossen van het monster
◦Verslaat het monster met blote handen
◦Beowulf wordt verslagen
• In de taal/ cultuursfeer van de Angelen en Saksen (oud-Engels)
• Stilistische kenmerken:
◦Verfijnde poëtische techniek
◦Geschreven in allitererende accentverzen
◦Aristocratische en elegisch van toon
Hildebrandlied
• Heldendichten uit de tijd vd volksverhuizingen
◦Fragmentarische overblijfselen van ca. 800
• Stilistische kenmerken
◦Straftijd obv accentverzen
Nibelungenlied
• Uit de tijd vd volksverhuizingen
◦31 bewaarde fragmenten waarvan slechts 9 volledig/ compleet
◦Stammen uit de 13e-14e eeuw
• De Ilias vd Germaanse volkeren
◦Verenigt vergeten Germaanse mythes/ legendes in een nationalistisch getint gedicht
• Populaire legendes in het oud-Duits
• Tragische heldendood, strijd tussen goed en kwaad, verraad etc.
• Oude motieven die later terug voorkomen in volksverhalen
• Thematisch:
◦Tragedie over de rol vh noodlot
◦Onophoudelijke strijd tussen krachten vh goede eh kwade
◦De vergelding v immorele daden
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur bkxvictoria. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
