Methoden en Technieken voor
interdisciplinair onderzoek
Paper bekijken naar methodologie
Examen: case/milieuprobleem -> daarvoor interdisciplinair onderzoek voorstellen/uitschrijven
Stap 1. Aanleiding en Doelstelling
• Concreet probleem of concrete kans die je wilt benutten. Relevantie? Wie heeft baat bij dit
onderzoek?
• Praktisch en/of kennisdoel. Wat wil je bereiken?
Stap 2. Hoofd- en deelvragen
• De hoofdvraag (probleemstelling/centrale vraag) is de basis van je onderzoek.
• Aangezien de hoofdvraag vrij lastig te beantwoorden is (daarom is je onderzoek relevant), splits je
deze op in een aantal deelvragen die makkelijker te beantwoorden zijn.
Stap 3. Onderzoeksmethode
• Met bovenstaande 3 stappen maak je helder wat je wilt onderzoeken, maar dan ben je er nog niet.
Je zult ook duidelijk moeten maken hoe je dat gaat onderzoeken, dus met welke
onderzoeksmethode. Vaak best per deelvraag
• Onderzoeksfases, onderzoeksdesign, concrete tools (uit toolgroepen)
Stap 4. Tijdsplanning en proces
• Noodzakelijk tijd, mijlpalen en slacktime
• GANTT chart
• Disciplines – Stakeholdergroepen
1
,Disciplinariteit
Interdisciplinair onderzoek
Interdisciplines: vb. milieuwetenschappen, bio-technologie, stedenbouw, ontwikkelingsstudies,
geneeskunde,…
Def: Combineren en integreren van verschillende wetenschappelijke concepten, axioma’s en
methoden van een groep van gerelateerde disciplines om gezamenlijk doel te bereiken. Klein et al.
2001
Vijf vormen van wetenschappelijke samenwerking
1) Onderlinge kennisuitwisseling
Multidisciplinair
- Zelfde probleemstelling
- Onafhankelijk
- Eigen perspectief
- Communicatie tussen
o Begrip vr ander perspectief
o Inzichten uitwisselen
Voorbeeld: in kaart brengen van milieu-effecten bij mobiliteitswerken
1) Wederzijdse beïnvloeding
Multidisciplinair
2
, - Zelfde probleemstelling
- Onderlinge afhankelijkheid
- Communicatie
o Begrip
o Inzichten
o Beïnvloeding
Voorbeeld: voor het uitwerken van een simulatiemodel voor klimaatsopwarming is er eerst
onderzoek naar alternatieven in het gedrag van mensen noodzakelijk. Het onderzoek naar gedrag zal
de doorrekening van alternatieve bijsturen
1) Doelintegratie
Interdisciplinair
- Onderlinge afhankelijkheid kan
- Zelfde probleemstelling, gemeenschappelijk doel
- Communicatie
o Begrip
o Inzichten
o Beïnvloeding
o Perspectieven afstemmen
- Extra fase van integratie
Voorbeeld: in kaart brengen van milieu-effecten bij mobiliteitswerken, deze effecten waarderen (vb.
munteenheid) en alternatieven vergelijken adhv deze waardering
1) Basisintegratie
Interdisciplinair
- Probleemstelling en gemeenschappelijke doel vertrekkend vanuit alomvattend
onderzoeksmodel
- Meerlagige vraagstelling (hoofdvraag en verdiepende subvragen)
- Iteratieloop met als doel integratie
- Communicatie
o Begrip
o Inzichten
o Beïnvloeding
o Perspectieven afstemmen
Voorbeeld: in kaart brengen van effecten bij alternatieven voor mobiliteitswerken, deze effecten
bepalen adhv ecosysteemdiensten framework, deze waarderen (vb. munteenheid) en alternatieven
vergelijken adhv deze waardering
1) Gestuurde integratie
Transdisciplinair
- Externe integratie: probleemstelling, vraagstelling en doelstelling bepaald door externe
sturing stakeholders (beleid, maatschappij, industrie)
- Parallelle trajecten
3
, oWetenschappelijk traject: vertrekkend vanuit alomvattend onderzoeksmodel :
Meerlagige vraagstelling
Iteratieloop met als doel interne integratie
o Beleidstraject
o Ontwikkeltraject
- Communicatie en sterke interactie is noodzakelijk
Type kennis
1. Indeling van kennis volgens wijze van ontstaan en overdracht:
Tactic Knowledge=
- Onbewuste kennis of ontastbare kennis
- Het is een vorm van individuele kennis die 'in het hoofd zit' en moeilijk overdraagbaar is.
- Deze vorm van kennis bevat vaak (cultuurgebonden) waarden, ervaringen en attituden.
- Overdracht vindt meestal plaats door interactie, waarbij leerprocessen van belang zijn.
Passive knowledge
Expliciete kennis en ervaringskennis=
- Experten kennis
- Informatie verbinden met de praktijk
- ontrolt zich door luisteren, spreken, interpreteren, vertalen, delen, samen werken,
aanpassen en vallen en opstaan.
- indirect en stilzwijgend: de keuzes die iemand maakt, de kwaliteit van zijn of haar
interpretaties van een gebeurtenis, hoe omgaan met onvoorspelbare situatie
1. Epistemologische aspecten
Epistemologie=
De tak van de filosofie die de aard, oorsprong, voorwaarden voor en reikwijdte van kennis en het
weten onderzoekt.
- Wat is kennis
- Wie heeft kennis
4