,Inhoud
LES1: Inleiding.........................................................................................................................................3
Terminologie.......................................................................................................................................3
Ontstaan van moraal en ethiek...........................................................................................................6
LES2: Gevolgenethiek.............................................................................................................................8
Inleiding..............................................................................................................................................8
Bentham en Mill...............................................................................................................................10
Versies van het utilitarisme...............................................................................................................12
Staat UT teveel toe?..........................................................................................................................18
Is het UT te veel eisend?...................................................................................................................20
Toepassing en casus..........................................................................................................................21
Hoe morele juistheid bepalen?.....................................................................................................21
Casus.............................................................................................................................................21
LES3: Plichtenethiek.............................................................................................................................23
Inleiding............................................................................................................................................23
De categorische imperatief...............................................................................................................25
1e formulering CI...........................................................................................................................27
2e formulering CI...........................................................................................................................30
Kritieken op Kant..............................................................................................................................31
Rigorisme, regelfetisjisme.............................................................................................................31
Formalisme en onbepaaldheid.....................................................................................................32
Kant heeft afkeer van verlangens en geluk...................................................................................32
Hedendaagse Kantiaanse deontologie..............................................................................................33
Intrinsieke waarde........................................................................................................................33
Doing harm VS allowing harm.......................................................................................................33
Autonomie, vrijheid en zelfbeschikking........................................................................................33
Mens als doel- op-zichzelf.............................................................................................................34
Toepassing en casus..........................................................................................................................35
Hoe morele juistheid bepalen?.....................................................................................................35
Casus.............................................................................................................................................36
LES4: Deugdenethiek............................................................................................................................37
Inleiding............................................................................................................................................37
Klassieke deugdenethiek: Aristoteles...............................................................................................37
Moderne deugdenethiek..................................................................................................................45
Kritieken op deugdenethiek..............................................................................................................45
1
, Probleem 1: Kan DE wel verklaren waarom bepaalde handelingen moreel verkeerd zijn en ons
helpen te beslissen?.....................................................................................................................45
Probleem 2: Conflicterende deugden...........................................................................................46
Probleem 4: DE is te individualistisch...........................................................................................46
Probleem 5: Morele status te afhankelijk van toevallige factoren................................................46
Toepassing en casus..........................................................................................................................47
Hoe morele juistheid bepalen?.....................................................................................................47
Casus.............................................................................................................................................47
LES5: Zorgethiek...................................................................................................................................48
Inleiding............................................................................................................................................48
Zorgethiek.........................................................................................................................................49
Praktijk en communicatie.............................................................................................................49
Regels...........................................................................................................................................50
Plicht.............................................................................................................................................50
Relaties tussen concrete mensen.................................................................................................51
Kritieken op zorgethiek.....................................................................................................................51
Zorgethiek en andere theorieen.......................................................................................................53
Toepassing en casus..........................................................................................................................53
Hoe morele juistheid bepalen?.....................................................................................................53
2
, LES1: Inleiding
Terminologie
Wat is moraalfilosofie?
o Kritisch nadenken over het goede leven en het juiste handelen
Centrale vragen
o Hoe moet een mens zijn om een goed/deugdelijk mens te zijn?
o Hoe moet een mens handelen om juist/goed te handelen?
o Wat is een waardevol leven?
Moraal en ethiek
o ‘De moraal’: geheel van gebruiken, waarden en normen verbonden met het goede leven
en het juiste handelen
o ‘De ethiek’:
= ‘de moraal’
Ethiek kan synoniem zijn van moraal of van moraalfilosofie
Systematisch-kritische reflectie over moraal = moraalfilosofie
Moreel, immoreel, amoreel
o ‘Moreel’ en ‘ethisch’
o Moreel (ethisch) handelen/zijn: zoals men moet handelen/zijn om juist/goed te
handelen/zijn
o Immoreel (onethisch): zoals men niet mag handelen/zijn …
o Amoreel: komt niet in aanmerking voor morele beoordeling
Moralisering van de maatschappij, bepaalde keuzes die vroeger niet moraal
geladen waren dat die nu wel moreel geladen zijn. (bv: waar is de kleding
gemaakt, hoe is het gemaakt, door wie?)
Waarden en normen
Waarden: abstracte zaken die we belangrijk vinden, waar we waarde aan hechten
o Bv. integriteit, schoonheid, eerlijkheid, vrijgevigheid, waarheid, vrijheid, rechtvaardigheid,
geluk, …
Zijn alle waarden morele waarden?
o Morele waarden zijn die waarden die je moet nastreven om een goed mens te zien.
o Niet noodzakelijk alle waarden zijn morele waarden
o Op basis van wat maak je een onderscheid tussen morele waarden en waarden?
Veel filosofen zullen zeggen het realiseren van de morele waarden is iets wat je
onder controle moet hebben. Of je eerlijk bent of niet, dat heb je onder controle.
Maar of je mooi bent of niet daar kan je niet zo heel veel aandoen.
Zijn morele waarden belangrijker dan niet-morele (esthetische, intellectuele) waarden?
Brede vs. smalle moraal
o Brede moraal: heel veel waarden worden in het morele domein binnen getrokken. Heel
veel waarden moet gerealiseerd zijn om te spreken van een goed mens
o Smalle moraal: er zijn heel veel waarden maar slechts een beperkt deel daarvan zijn
morele waarden. Bv: moraal van Kant.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tanyarom19. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.