van Ierland Bo
SAMENVATTING TAB 2.4
TAB 2.4 SOCIALE EN GEESTELIJKE
GEZONDHEIDSZORG
DEEL MEVROUW VANCEULEBROECK
H1: INLEIDING TOT HET ONDERDEEL GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
INLEIDING
Termen binnen geestelijke gezondheidszorg (GGZ):
Psychopathologie Psychiater
Psycholoog Klinische psychologie
Psychotherapeut
Afwijkend Uitzonderlijk, Sociaal afwijkend, Foute perceptie/interpretatie, Aanzienlijk emotioneel lijden,
Ongepast of contraproductief en gevaar
Cultureel aspect; Westerlingen, Aboriginals, Afrikaans…
SCHETS VAN DE PSYCHIATRIE
Soorten:
• Psychiatrisch ziekenhuis
• Crisispsychiatrie
• Psychiatrisch verzorgingstehuis (PVT)
• Beschermd wonen (BW)
• Psychologische afdeling algemeen ziekenhuis (PAAZ)
• Centrum voor geestelijke gezondheidszorg (CGGZ)
• Out reaching – hulpvorm waarbij men thuiszorg gaat bieden
1e lijn Rechtstreeks toegankelijk (huisartsenpraktijk, CAW…)
2e lijn Zorg- en hulpverleners na verwijzing (CGGZ, ACT en FACT, TZ, BW…)
3e lijn Opname
Organisatie derde lijn (LETTER VERBINDEN AAN AFDELING!)
Dienst neuropsychiatrie observatie en Volwassen patiënten die dringende hulp nodig hebben, observatie
behandeling, kenletter A of eerder een actieve behandeling. dag- en nachtverpleging
Dienst neuropsychiatrie behandeling, Sociale rehabilitatie van volwassen patiënten. Dag- of
kenletter T nachtverpleging
Dienst neuropsychiatrie kinderen, Jonge patiënten voor observatie, behandeling of dringende hulp.
kenletter K dagen nachtverpleging,
Gezinsplaatsing intra muros, kenletter Hieronder valt de psychiatrische gezinsverpleging: constante
Tf begeleiding in een pleeggezin en een therapeutisch kader (door
een multidisciplinair team). voorbeeld is de gezinsverpleging in
Geel.
Dienst psychogeriatrie, kenletter Sp Gericht op multidisciplinaire behandeling en revalidatie van
geriatrische patiënten met een psychiatrische aandoening.
Dienst voor intensieve behandeling, Intensieve behandeling van volwassen psychiatrische patiënten,
kenletter IB meer bepaald de behandeling van gedragsgestoorde en/of
agressieve patiënten(sinds 2009)
Pagina 1 van 36
, van Ierland Bo
SAMENVATTING TAB 2.4
Structuur van de Psychiatrische vangen patiënten op die door chronische aandoening nood
Verzorgingstehuizen (PVT – MB van hebben aan langdurige zorgen.. Maakt steeds deel uit van een PZ
10/07/1990) of een PAAZ of een CGGZ
H2: VISIE OP OORZAAK EN GEVOLG VAN PSYCHIATRISCHE STOORNISSEN EN VISI ES OP
VERPLEGEN
PRESPECTIEVEN
Biologisch perspectief Puur reactie van het lichaam (zenuwstelsel)
Psychologisch perspectief / (niet kennen examen)
Sociaal culturele perspectief Lezen HB pg 51 (niet kennen examen)
Biopsychosociaal model - Bredere kijk op afwijkend gedrag
- Samenspel van bio, psycho en sociale
factoren (aandeel variëert)
- Toonaangevend model: Diathese
(=kwetsbaarheid)-stressmodel
- Biologische aanleg
→SOWIESO examen
H3: CLASSIFICATIE EN BEOORDELING VAN AFWIJKENDE EMOTIES, GEDACHTEN EN
GEDRAG
CLASSIFACTIE VAN PSYCHIATRISCHE STOORNISSEN
DSM-5= diagnostic manual of mental disorders
Psychopathologie ‘Wetenschap of studie van het geestelijk of psychisch lijden’
Twee benaderingen:
• Syndroombenadering: psychologie van het pathologische
(gegroepeerde entiteiten): samenhangend geheel van klachten en
symptomen.
• Symptoombenadering : pathologie van het psychische (algemene
psychische processen of functies)
Psychische stoornis als • Emotioneel lijden
• Ernstige belemmeringen in het functioneren
• Gedrag dat kan lijden tot persoonlijk lijden,.
• Houdt aan
Pagina 2 van 36
, van Ierland Bo
SAMENVATTING TAB 2.4
BEOORDELEN/CLASSIFICEREN
Beoordelingsmethoden: Interviews, psychologische testen, zelfbeoordelingsschalen, observatieschalen en
fysiologische meetinstrumenten, SDS (self-rating depression scale)…
Goede beoordeling: info over persoonlijkheid en cognitief functioneren
INTELLIGENTIE METEN
WAIS WISC Fysiologisch
Wechler Adult Wechler Intelligence • Elektrodermale activiteit: 2 elektrodes op een van
Intelligence Scale Scale fot Children de handpalmen, zeer laag voltage elektriciteit
door de elektroden gestuurd...
• Cardiovasculaire activiteit: deze techniek meet
onder andere bloeddruk en hartslag.
• Hersenactiviteit: wordt meestal gemeten met
behulp van het
• EEG (electroencephalogram),
Waarom classificatie belangrijk?
• Basis van wetenschap (patronen van • Gelijksoortige populaties met gelijksoortig
afwijkend gedrag definiëren en dus afwijkend gedrag/emoties/cognities
communicatie mogelijk maken) onderscheiden
• Basis voor besluitvorming • Gemeenschappelijke taal…
• Voorspellen van ziekteverloop • Gaat niet verklaren... beschrijft
DSM-DIAGNOSE
• Afwijkend gedrag = onderliggende bepaald ogenblik vertoont, samen te
stoornis of ziekte (cfr medisch model) vatten in een syndroom.
• 20 categorieën (zie tabel 3.1, pg 86) • Is categoriaal
• Interactie van genetische factoren en • Zegt niets over de oorzaken, bijna steeds
omgevingsfactoren multifactorieel, houdt rekening met
• Classificatie van de stoornis, niet van de stressoren en belemmeringen en
mens dimensies
• Is een poging om de veelheid van een • Biedt geen dynamische verklaring
symptomen die een patiënt op een • Zegt niets over de behandeling
Wanneer classificatie? 1. Significante lijdensdruk en/of significant dysfunctioneren
2. Hulpvraag patiënt
MAATSCHAPPELIJKE IMPACT/BELANG
• 1 op 4 kampt met psychische problemen • Meer kennis, sneller stap zetten?
• Onrustwekkende toename • Onrealistisch beeld over maakbaarheid en
• Toename in vraag en aanbod... kant-en-klare oplossingen
• We moéten ons gelukkig voelen....
Disability-adjusted life years (levensjaren gecorrigeerd voor beperkingen, of
DALY's) zijn een maat voor de totale last die ontstaat
door ziektes
Gevolgen psychopathologie • Arbeidsongeschiktheid
• Geneesmiddelen
• Opname (?)
• Psychotherapie
• • Impact gezin/relatie
Pagina 3 van 36
, van Ierland Bo
SAMENVATTING TAB 2.4
H4: VERPLEEGKUNDE IN DE PSYCHIATRIE
PATRONEN VAN GORDON
GEZONDHEIDSBELEVING EN INSTANTHOUDING
Kledij • Manische patiënt (warrig)
• Dwangneurotische patiënt (heel verzorgd)
• Demente patiënt (uitdoen)
• Depressieve patiënt (casual, pyjama)
• Psychotische patiënt (chaos)
Lichaamsverzorging • Drugsgebruikers (gewichtsverlies, zweterig, gejaagd)
• Depressieve patiënten (haar wassen, tanden poetsen…)
• Psychotische patiënten (weinig of niet, spullen gebruiken waar ze niet voor
bedoeld zijn)
• Mishandeling (heel lang onder douche om proper te maken)
VOEDING EN STOFWISSELING
Voeding • Hoe eet de patiënt
• Wat eet de patiënt (eetstoornissen)
• Gezonde voedingspatronen ↓ kans op depressie
• Suikerinname ADHD
• Preventie door leefstijlinterventies
• Normaal en niet normaal?
UITSCHEIDING
Kinderen • Enuresis = onwillekeurig urineren
• Enuresis nocturna = ’s nachts onwillekeurig urineren
• Encopresis = onwillekeurig urineren door kinderen die al zindelijk zijn
ACTIVITEITEN
• Manische patiënt (hypermimie)
• Depressieve patiënt (amimie)
• Schizofrenie (paramimie = vreemde gezichtsuitdrukkingen in context)
• Chronische patiënt (afgevlakt, affectvervlakking)
• Bucco-faciale bewegingen (tong- en mondbewegingen)
BLIK
Psychotische patiënten Heel vreemde, zorgwekkende
Angstige patiënten Heel goed kunnen aflezen
Depressieve patiënten Uitgedoofde blik
SPRAAK
Manier van praten
Logorrhea Woordenstroom
Traag tot O Heel trage manier spreken, bijna tot stilstand
Mutisme Niet spreken
Semi-mutisme Soms niet spreken, situaties, personen
Wijze van praten • Van de hak op de tak
• Veel stiltes
Pagina 4 van 36