dinsdag 19/09/2023
gebruik gemaakt van ppt “les 1 inleiding” slide 1 tot einde , handboek van p20 tot p34
algmene inleiding
voor dit vak
- ppt online op toledo
- papieren handboek met uitleg in die ook beschikbaar is op sofia if geactiveerd
1.1 inleiding
invloed van voeding op de lichaamssamenstelling
“ je bent wat je eet” in vergelijking met varkens
A : alles gekregen van voeding
B : te weinig eten gekregen maar wel koolhydraten
c : te weinig gegeten
-> concl : voeding heeft invloed op lichaamsbouw en samenstelling , genen spelen ook een
rol
> humane voeding / voedingsleer = de studie van voeding in relatie tot gezondheid
° waarom eten we? voor ons lichaam energie te geven & we hebben stoffen nodig die ons
lichaam zelf niet kan aanmaken en dus uit voeding moeten gehaald worden ( = essentiele
nutriënten)
1. fysiologische behoeften , de behoeften voor in leven te blijven en ons lichaam te
laten functioneren
- energie (macro)
- bouwstoffen (macro)
- andere voedingsstoffen met geen energetische waarden , kleine hoeveelheden maar
nodig voor de gezondheid ( micro)
2. gedragsmatige en socialogische aspecten
als we niet eten
, - honger
- slap -> geen energie -> kracht meer
- gewicht verliezen -> organen vallen uit
° hoe lang kan je zonder eten? verschillend van persoon tot persoon afhankelijk van wat de
persoon nog heeft van reserves. als de persoon blijft drinken gemidddeld 2 weken-2 maand.
° hoe lang kan je zonder drank? 2 dag
° wat kan je vertellen over de grafiek? alle dingen op de y-as hebben te maken met voeding
die de dood veroorzaken. bv. obesitas en hoge bloeddruk.
° waarmee linken we meestal een hoge bloeddruk?
- colesterol
- voeding
- te hoge zout consumptie.
> anemie : bloedarmoede
1.2 definities en toepassingen
> voedsel : alles wat gegeten en gedronken kan worden
> voeding : het proces van kiezen en nuttigen van voedsel , de fysiologie in het lichaaam en
het effect op de gezondheid
> gezondheid : een toestand van volkomen fysiek , psychisch en sociaal welbevinden +
sinds 2011 het belang van zelfmanagement van chronische aandoeningen
> optimale voeding : evenwichtige voeding die alle noodzakelijke voedingsstoffen bevat in
een juiste hoeveelheid om het lichaam optimaal te laten functioneren
> nutrient / voedingsstof : een chemisch definieerbaar bestanddeel of groep van
bestanddelen van een voedingsmiddel
> essentiele nutrienten : chemische stoffen die uit het voedsel moeten worden opgenomen
omdat ze noodzakelijk zijn voor de nutrionele ondersteuning van het lichaam
indelen van voedingsstoffen
- essentiële nutriënten ( 9 AZ , 2 VZ , 13 vit , 6 min , 8 oligo , H2O)
- niet-essentiële nutriënten
- bioactieve voedingscomonenten
- xenobiotica & natuurlijk voorkomende toxinen
,waarvoor dienen deze voedingsstoffen?
- voorzieningen van energie
- optimale groei
- onderhoud en herstel van het lichaam
- er zijn ook nutriënten die geen funcite hebben en eventueel zelfs schadelijk zijn voor
het lichaam
klasssen van nutrienten
- proteinen (vooral nodig voor de groei)
- koolhydraten (voedingsvezels worden aventoe ingedeeld bij de koolhydraten maar
niet alle voedingsvezels zijn koolhydraten)
- vetten (voor energie , bescherming van organen door vetlaag , bescherming tegen
de koude. zonder vetten kan je geen vetoplosbare vitaminen opnemen)
- vitaminen
- macro- en micro-elementen
- water
° Waarvoor zijn vezels belangrijk? 1. verzadiging 2. stoelgangspatroon wordt beinvloed
° heeft alcohol ook een voordeel? alcohol is remmend aan alles maar stimuleert opname van
ijzer als je tegelijkertijd iets met ijzer consumeert.
indelingen van nutriënten
- anorganisch ( ze bevatten geen koolstof bv. water , mineralen en spoorelementen)
vs organisch ( ze bevatten een koolstof , waterstof en zuurstof in wisselende
verhoudingen bv. proteïnen , lipiden , koolhydraten)
- energieleverende (macronutriënten) vs niet-energie leverende (micronutriënten)
- macronutriënten ( wordt bepaald adhv de hoeveelheid dat we ervan innemen bv.
gram hoeveelheden) en micronutriënten ( bv. miligramhoeveelhede)
- essentiële ( nutriënten die ons lichaam niet zelf kan aanmaken) vs niet-essentiële
nutriënten (nutriënten die ons lichaam zelf kan aanmaken)
criteria om te voldoen aan een essentieel nutriënt
- afwezigheid van deze stof in het voedsel zorgt voor een verandering van een of
ander biologische proces in het lichaam en/of leidt tot een deficiëntie
- eenmaal het nutrient terug aanwezig is , herstelt de functie zich
- de biologische functie van het nutriënt is gekend
1.2.2 non-nutriënten en bioactieve nutriënten
> non-nutriënten: chemische stoffen in voedingsmiddelen die niet behoren tot de klasse van
de klassieke “ essentiële nutriënten" en die geen gekende nadelige functie hebben op het
lichaam
> bioactieve stoffen: aan een groeiend aantal van deze stoffen wordt tegenwoordig een
gunstig effect voor de gezondheid toegeschreven bv. polyfenolen in wijn
1.2.3 xenobiotica en natuurlijk voorkomende toxines
- oefenen een toxisch effect uit op het menselijk organismen
xenobiotica
, > Een xenobioticum :er zijn stoffen aanwezig in een voedingsmiddel die er in normale
omstandigheden niet in zou iztten
bv. kleurstoffen en bewaarmiddelen (intentioneel toegevoegd) of bv. pesticiden ( niet-
intentioneel toegevoegd met onvermijdelijke aanwezigheid) of bv. kwik in vis , dioxines (niet-
intentioneel toegevoegd met vermijdbare aanwezigheid)
> Een dioxine : zeer gitftige stoffen die kunnen ontstaan bij verbranding van materialen die chloor
en veel chloriden bevatten.
natuurlijke toxines
- solanine in tomaten & aardappelen ( zorgen ervoor dat de groenten veranderen van
hun groene kleur door afgebroken te worden)
° mag je courgetten rouw consumeren? nee want ze bevatten solanine en zorgen dus voor
buikpijn
1.2.3 voedingswaarden van een voedingsmiddel
geskipt op de ppt?
1.3 biobeschikbaarheid
geschikte inname van een nutrient via een voedingsmiddel kan bepaald worden door
voedingsmiddelentabellen.
deze hoeveelheden =/ hoeveelheden die geabsorbeerd worden door het gastro-intestinaal
stelsel en beschikbaar worden gesteld voor het lichaam.
> biologsiche beschikbaarheid/ biobeschikbaarheid : de effectieve opname of gebruik van
nutrient via voedingsmiddelen
bepaald door
interne factoren (4)
- geslacht
- leeftijd
- nutrionele status
- zwangerschap
externe factoren (6)
- biologische toegangelijkheid : de vrijlating van een nutrient uit de voedingsmatrix
(hoe moeilijk of makkelijk de voedingsstoffen toegangelijk zijn van voedsel)
- chemische structuur (ivm absorptie bv. heemijzer of non heemijzer)
- vormen van complexen (bv. calcium afkomstig van spinazie vs melkproducten)
- nutriënten competitie (bv oxaalzuur in rabarber dat voorkomt dat je zink en koper kan
opnemen ih lichaam)
- nutrionele status ( lichaamsbouw , hoe groter de nood aan aan bepaalde nutrienten ,
hoe effectiever de absorptie ervan)
- medicatie , alchol en caffeine ( negatieve invloed)
° neem je best ijzer uit vlees of uit spinazie? vlees , ijzer wordt veel sneller opgenomen via
vlees (vlees = heemijzer , spinazie =non-heemijzer)
° zal calcium uit een melkproduct beter opgenomen worden dan calcium uit spinazie? ja
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anlemichiels. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.