Literatuurgeschiedenis 16-05
Theorie uit het boek
Verhalen uit het boek
Boeken uit de tijd
PowerPoint
De Kleine Johannes
Theorie uit het boek
Intro
In de 19de eeuw kwam de industrialisatie op in Nederland. Dit leidde tot grote economische groei
maar ook tot sociale ongelijkheid. Er ontstond een groot contrast tussen de eigenaren van de
fabrieken en de arbeiders. Er heerste de opinie dat het de taak van de kerk en rijkere burgers was
om iets aan die armoede te doen. De belangrijkste stroming in deze tijd was het liberalisme. Deze
beweging ontstond tegen de macht van de koning en voor de emancipatie van de burger. Ze
wilden zoveel mogelijk vrijheid voor het individu. Er kwam pas een sociale wetgeving toen
sociaal bewogen liberalen in de tweede helft van de 19de eeuw aandacht vroegen voor de slechte
werk- en woon omstandigheden van de arbeiders.
Industrialisatie
Werk in fabrieken kon door de uitvinding van de stoommachine en de elektrische motor
gemechaniseerd worden. Hierdoor waren er minder arbeiders nodig. De industriële revolutie
begon in Engeland maar zette in Nederland in de tweede helft van de 19de eeuw door. Het werk
in de fabrieken was zwaar en moest ook vaak door kinderen gedaan worden. Het geld dat de
kinderen verdienden was hard nodig in de arme families.
Reizen
In 1839 raasde de eerste stoomtrein van Amsterdam naar Haarlem. In 1900 was heel Nederland
voorzien van spoorlijnen. De fabrieken konden nu makkelijk voorzien worden van grondstoffen
en de producten konden eenvoudig naar de aannemer vervoerd worden. Ook zorgden
gasfabrieken voor verlichting op straat en in huis en werd communicatie eenvoudiger dankzij de
uitvinding van de telegraaf en de telefoon.
Het cultuurstelsel
In 1816 kreeg de Nederlandse staat officieel gezag over Nederlands-Indië. Daar werd in 1830 het
cultuurstelsel ingevoerd: de inlandse bevolking was verplicht 20% van de grond te bebouwen met
producten voor de Europese markt. De Nederlandse Handel-Maatschappij verkocht de producten
in Europa.
Herendiensten: boeren die zelf geen grond hadden moesten 66 dagen voor de overheid werken.
Samen met de corruptie en willekeur van de ambtenaren en de inlandse vorsten leidde dit tot
grote armoede van de inlandse bevolking.
1850: er werden kritische vragen gesteld aan de minister van Koloniën.
1860: in Multatulli’s Max Havelaar veroordeelde het cultuurstelsel scherp. In 1870 werd het stel
dan ook afgeschaft.
Psychologie
Sigmund Freund (1856-1939): schreef over de grote invloed van het onderbewuste op ons denken
en doen. Dit is een deel van ons bewustzijn waarover we geen controle hebben. Freud
beschouwde Thanatos en Eros: dood en liefde als de belangrijkste drijfveren van de mens.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur merlebreukink. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
