De samenvatting bevat deel 1 (verticale relaties) van het vak 'Personen-, familie- en relatievermogensrecht' gedoceerd door prof. Gerd Verschelden aan de Universiteit van Gent in het academiejaar . De samenvatting bestaat uit lesnotities van alle lessen.
PERSONEN- FAMILIE EN
RELATIEVERMOGENSRECHT
Prof. Gerd Verschelden
2023 - 2024
,Inhoudsopgave
DEEL I. VERTICALE RELATIES........................................................................................................................... 2
Titel I. Afstamming...............................................................................................................................................2
Hoofdstuk 1. Algemeen...................................................................................................................................2
Hoofdstuk 2. Vaststelling v/d afstamming.......................................................................................................6
Hoofdstuk 3. Betwisting v/d afstamming......................................................................................................18
Hoofdstuk 4. Gevolgen v/d afstaming...........................................................................................................26
Titel II. Adoptie...................................................................................................................................................47
Hoofdstuk 1. Algemeen.................................................................................................................................47
Hoofdstuk 2. Grondvoorwaarden voor adoptie............................................................................................48
Hoofdstuk 3. Adoptieprocedure....................................................................................................................54
Hoofdstuk 4. Gevolgen v/d gewone adoptie.................................................................................................58
Hoofdstuk 4. Gevolgen v/d volle adoptie......................................................................................................61
Hoofdstuk 5. Herziening v/d adoptie (art. 351 oud BW)...............................................................................62
Hoofdstuk 6. Nieuwe adoptie........................................................................................................................62
Hoofdstuk 7. Vaststelling v/d afstamming na adoptie (art. 350 oud BW).....................................................63
Hoofdstuk 8. Omzetting van gewone adoptie in volle adoptie.....................................................................64
Titel III. Beschermingsstatuten voor minderjarigen...........................................................................................64
Hoofdstuk 1. IVRK..........................................................................................................................................64
Hoofdstuk 2. Handelings(on)bekwaamheid v/d minderjarige......................................................................65
Hoofdstuk 3. Ouderlijk gezag.........................................................................................................................67
Hoofdstuk 4. Pleegouders..............................................................................................................................74
Hoofdstuk 5. Broers en zussen......................................................................................................................78
Hoofdstuk 6. Voogdij......................................................................................................................................78
Hoofdstuk 7. Pleegvoogdij.............................................................................................................................81
Hoofdstuk 8. Ontvoogding.............................................................................................................................82
Titel IV. Beschermde meerderjarigen.................................................................................................................84
Hoofdstuk 1. Publiekrechtelijke maatregelen houdende vrijheidsberoving.................................................85
Hoofdstuk 2. Privaatrechtelijke bescherming................................................................................................86
1
,DEEL I. VERTICALE RELATIES
Titel I. Afstamming
Hoofdstuk 1. Algemeen
1. Begrip en grondslagen
Verschillende betekenissen v/h begrip
Algemeen => bloedverwantschap (grondslag moederschap = bevalling >< grondslag vaderschap =
biologische band (genetische verwantschap tussen man en kind))
Bijzonder => ouderschap (individuele betekenis)
Biologische vs. juridische afstamming
In de les: juridisch vastgestelde oorspronkelijke afstamming
Biologische afstamming wordt niet altijd juridisch vertaald (uitzondering: moederschap)
o Soms mag de biologische afstamming niet juridisch vertaald worden (vb. kind
verwekken bij zus => incestueuze afstamming => afstammingsband mag juridisch niet vertaald
worden; vb. kind verwekken met dochter van 14 jaar)
Juridische afstamming heeft niet altijd een biologische grondslag (vb. vaststellen van niet-
biologisch vaderschap) (vb. kind geboren binnen huwelijk moeder = echtgenoot is automatisch de
vader (vaderschapsregel). Dit wil niet zeggen dat je het kind automatisch verwekt hebt)
Wanneer deze niet samensporen, krijgen we zaken rond afstamming (vb. betwisting v/e
vaderlijke erkenning)
Verschillende grondslagen voor juridische afstamming
Bloedband tussen ouder en kind (= biologische realiteit)
o Belangrijkste grondslag
o Bij betwisting = bewijzen dat er geen biologische grondslag is
Sociaal gedrag als ouder (= bezit van staat)
o Ouderschap bewijzen door gedrag en ook verhinderen dat een bestaande juridische
afstammingsband betwist wordt
Wil of intentie om ouder te worden (= volitieve realiteit)
o Grondslag meemoederschap
Belang v/h kind (collectief om in een bepaalde procedure de voorrang te geven a/e bepaalde grondslag;
belang meerderjarig kind (vb. Zaak Boël))
Functie afstammingsrecht = kind ouders geven + ouders krijgen rechten en plichten
Wie is het best geplaatst om het kind op te voeden? Normaal = biologische ouders
Wat determineerd? Biologische of juridische band?
o Biologisch ouderschap = gegeven
o Sociaal ouderschap = sociaal feit
o Intentioneel ouderschap
Cumul van ouderschap is mogelijk
Elke wetgevende hervorming biedt een nieuw evenwicht
GwH speelt voor een stuk wetgever => prof vindt dat de politiek een belangrijkere rol speelt
Het recht is niet alleen de wetgeving, maar ook de hoogste rechtspraak
2
, Diverse gevolgen
Gekoppeld a/e juridisch vastgestelde afstammingsband:
Familienaam: rechtstreeks gevolg v/d oorspronkelijke afstamming
Erfrecht: juridisch vastgestelde oorspronkelijke afstammingsband
Alimentatie: ouderschap o.g.v. juridisch vastgestelde afstammingsband
Ouderlijk gezag: juridisch vastgestelde oorspronkelijke of adoptieve afstammingsband
o Momenteel: niet mogelijk zonder oorspronkelijk of adoptieve afstamming
…
Afstamming vs. adoptie
Afstamming Adoptie
Declaratief van aard = bevestigt iets wat altijd Constitutief van aard = vestigt iets nieuws
heeft bestaan (werkt terug tot de verwekking (vestigt iets wat voor de adoptie niet bestond –
v/h kind – retroactief, vader wordt vermoed beperkte retroactiviteit, werkt terug tot de
vanaf de verwekking de vader te zien) neerlegging v/h verzoekschrift tot adoptie)
Als een man een kind erkent, wordt hij vermoed
de vader te zijn vanaf de verwekking v/h kind
Biologisch concept Socio-affectief concept = adoptie geeft ouders
a/e kind => ouders moeten voor kind zorgen
Laatste onderscheid is relatief
2. Openbaar karakter v/h afstammingsrecht
Afstammingsrecht raakt integraal de openbare orde
Betreft de staat v/d persoon in de familie (ouder-kindrelatie)
Men kan er niet van afwijken bij overeenkomst (bv. draagmoederschapscontract in strijd met de
inhoud v/d artikelen 312-333 oud BW = nietig)
o Gevolg: absolute nietigheid
3. Bloed- en aanverwanten
3.1 Bloedverwanten
2 soorten:
In rechte lijn = stammen van elkaar af (bv. uw vader, grootvader, overgrootvader…)
In stamboom = verticaal
o Descendenten = naar beneden
o Ascendenten = naar boven
In de zijlijn = hebben een gemeenschappelijke stamouder (bv. uw broer of zus, oom, tante, neef of nicht)
In stamboom = horizontaal
o Collateralen
Bestaat er een recht om zijn bloedverwanten te kennen? Het recht op afstammingsinformatie is in
België niet consistent gewaarborgd (deels geregeld, maar niet volledig)
MBV-wet (2007)
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur YBK. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
