Hoofdstuk 1: Omgaan met
agressie.
1.Wat is agressie?
Definitie.
Agressie = iedere vorm van dreigend en/of destructief gedrag dat leidt tot schade (psychisch/fysisch/materieel) aan
de ander of zichzelf.
Geweld = opzettelijk en doelbewust aanwenden van agressief gedrag.
Agressie: een subjectief en normatief begrip.
Subjectief: gedrag dat voor de ene als agressief wordt ervaren, kan voor de andere nog wel door de beugel.
Normatief: wat agressief gedrag is, wordt aangegeven door een bepaalde ‘norm’. Dit is relatief en aangegeven door
context, tijdsgeest en cultuur.
2.Theoretische kaders en hun kijk op agressie.
Psychoanalyse:
Thanatos (doodsdrift): vanaf geboorte dragen we een zekere mate van destructie in ons.
Ego-analytici: agressie als mogelijk afweermechanisme van zwakke ik-kern, ontstaan vanuit onveilige
hechting.
Agressie = ‘acting-out’-gedrag vanuit overwerkte en/of zwaar beladen emotionele inhouden.
Systeemtheorie:
Agressie = symptoom van een disfunctie in het systeem.
IP = geïdentificeerde patiënt: de persoon die de problemen van het systeem draagt, en zo de aandacht van
de problemen in het gezin afleidt.
Contextuele theorie (Nagy):
Destructief recht = het recht dat een persoon ontwikkelt (voor zichzelf) om zich op een bepaalde manier te
gaan gedragen door wat hij / zij in het leven allemaal heeft meegemaakt.
Agressie-frustratietheorie:
Alle agressie komt steeds voort uit frustratie.
Nativisme:
Agressie = genetisch overdraagbare eigenschap.
De sociale leertheorie (Bandura):
Agressie = aangeleerd gedrag door observatie / imitatie (Bobo Doll Experiment).
Kinderen en jongeren die een stabiele – en niet door agressie beladen – achtergrond kennen, zullen hier
minder vatbaar voor zijn.
De sociale leertheorie (Patterson):
Wanneer ouders / opvoeders van bij het begin niet adequaat of consequent reageren op dwingend of
agressief gedrag, leert het kind op deze manier zijn doel te bereiken.
1
, Gouden vuistregel m.b.t. de percipiëring van agressie en leidraad voor discussie met anderen:
BEGRIP ≠ GOEDKEURING
Cliënt gedraagt zich agressief; niet is agressief.
Agressie steeds in interactie en context-gerelateerd zien.
Veranderingsgericht / Oplossingsgericht.
3.Soorten agressie en uitingsvormen.
Instrumentele agressie.
Doelgericht: agressief gedrag als hulpmiddel om iets te bereiken.
Weloverwogen.
Herkenbaar patroon: weloverwogen opbouw van bepaalde hoeveelheid agressie.
Vertrekt niet vanuit emotie, wel gericht op beïnvloeden van de emoties van anderen.
Dus, niet meteen zware agressie (eerst licht / passief).
Frustratie agressie.
Ontstaat vanuit emotie (angst, verdriet, kwaadheid …), onzekerheid en/of onmacht.
Niet de inhoud maar beleving van gebeurtenis zorgt voor grote emotionele belasting en frustratie.
Minder controle over eigen gedrag: onvoorspelbaarheid van uitbarsten van agressie (door een trigger).
Zelden persoonlijk bedoeld.
Complex praktijkverhaal:
We moeten als begeleider de beïnvloedende factoren van conflicten niet op het inhouds- maar op het
betrekkingsniveau zoeken.
Soorten agressie lopen door elkaar.
Verschillende oorzaken uit verschillende theoretische verklaringsmodellen zijn van toepassing.
Belang van doorlopende discussie, reflectie, intervisie, briefing, debriefing enz.
Agressie:
Heel vaal defensief gedrag vanuit onveiligheid, onzekerheid, angst, laag zelfbeeld …
Heel vaak reactie op onmacht (en dus frustratie).
Manier om relatie te testen: wanneer zal de begeleider afhaken en genoeg hebben van mij?
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur emmaooghe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.