Samenvatting Opgroeien in een gezin 1
Hoorcollege 1 : Visie op de ouders
Ouderschapstheorie Alice van der Pas en de waarderende benadering
Inleidend filmpje: Andrew wil niet gaan slapen
Welke factoren spelen een rol daarin?
Ouders die niet streng genoeg zijn
Kind heeft een eigen wil
Mama wordt niet boos
Kamer is te druk, wordt geassocieerd met een speelkamer
Kleine broer ligt in dezelfde kamer
Er is geen duidelijk avondritueel: drinken, naar het toilet gaan, licht aan laten
Teveel prikkels voor het jongetje
Andrew speelt tot heel laat spelletjes
Mama is inconsistent tegenover Andrew
Ouders hebben te weinig controle
Ouderschapstheorie Alice van der Pas
Alice van der Pas = Nederlandse Pedagoge
= “ Als je met ouders werkt, zit je een beetje op een krukje, die heeft 3 poten en die moeten
alle drie heel stevig op de grond staan. Als één van de drie poten niet goed staat, is de band
niet goed genoeg om de ouders met de kinderen te verbinden.”
1. “Elke ouder heeft een besef van verantwoordelijk zijn”
= Elke ouder heeft het beste voor met zijn kind, ouders gaan er alles aan doen om het
leven van hun kind zo goed mogelijk te maken.
UITGAAN VAN KRACHTEN OUDERS UITGAAN VAN TEKORTEN OUDERS.
=alle pedagogische medewerkers moeten uitgaan van krachten van de ouders, maar in
realiteit gaan we meer uit van de tekorten van de ouders.
,Andrew wil niet gaan slapen, gaat Jo Frost uit van de krachten of de tekorten van de ouders?
Ze gaat uit van de tekorten van de mama: “ze geeft altijd toe”
Dit is eigenlijk een heel slecht voorbeeld van een pedagogisch werker: ze draait op een
gegeven moment met haar ogen en haar hele lichaamshouding straalt uit dat ze de fout bij
de ouders legt.
Ze heeft heel weinig respect voor de ouders
UITGAAN VAN KRACHTEN OUDERS UITGAAN VAN TEKORTEN OUDERS
= krachtenperspectief
= waarderende benadering
2. Ouderschap maakt kwetsbaar
Voorbeeldje van Oscar in de kleuterklas: de pedagogische begeleidster die tegen de
mama gezegd heeft : “het is een heel anderen dan zijn zus hé” -> terwijl de zus altijd heel
flink is en goed meewerkt.
->>> liet de mama een hele avond piekeren waarom hij nu anders zou zijn
Voorbeeldje interview Murielle Scherre
= is een hele stoere madam die een lingerielijn heeft opgericht.
Als het over haar kind gaat, wordt ze precies heel klein en onzeker.
Het kwam er allemaal plots zo vlot niet meer uit, ze hanteerde een ander taalgebruik,
ze dacht veel meer na over wat ze zei.
Pedagogische werkers moeten heel goed nadenken over hoe ze dingen overbrengen
naar ouders toe.
3. Het eigen referentiekader
Vaak heb je een “bepaald gevoel” bij ouders die jouw manier van kijken en werken met
hen beïnvloedt.
Eigen referentiekader: een geheel van waarden en normen binnen een bepaalde groep,
het geheel van kennis en ervaringen waaruit iemand kan putten. Deze bril zorgt ervoor
dat we de wereld, andere mensen zo gaan zien vanuit wat wij belangrijk vinden, wat wij
willen (=waarden) en hoe wij willen dat andere mensen zich gedragen (=normen).
Levenservaringen die bepalen wie je bent, hoe je met andere mensen omgaat of je
mening vormt. Wat jou raakt of waar je je aan stoort
Waarden: zaken die je belangrijk vindt zoals eerlijkheid, rechtvaardigheid.
Het is een ideaal dat jij nastreeft en dat je ook belangrijk vindt in relaties met
anderen.
Normen: concrete gedragsregels. Meestal vertrekken we vanuit onze waarden om te
omschrijven waar jij zal op letten in wat je doet én wat jij verwacht dat andere
mensen doen.
,Gezinsopvoeding, wat is dat?
= is de relatie tussen ouders en kinderen
= is het gedrag dat primaire verzorgers in de dagelijkse omgang met hun kind vertonen en
dat expliciet gericht is op het kind.
Belang van opvoeding
Wolfskinderen: kinderen grootgebracht met een minimum aan menselijk contact.
Nature versus nurture
Nature : alle menselijke eigenschappen zijn aangeboren
Nurture : alle menselijke eigenschappen zijn bepaald door ervaringen (waaronder
opvoeding)
Opvoedingsstijl
manier van omgaan met kinderen
feitelijke opvoedingspraktijken van ouders
-Gedrag
-Attitudes
-Cognities
Stabiliteit over situaties heen
Bepalend voor de wijze waarop kinderen beïnvloed worden door de ouders
Voorbeeld : Amy Chua
= voedt haar kinderen op een Chinese manier op <-> engelse opvoeding
Zelf werd ze ook op een Chinese manier opgevoed.
Curling ouders: ouders die het ijs glad maken voor hun kinderen, alles doen voor de kinderen
zodat ze geen hinder ervaren.
Helikopterouders: waken over kinderen, houden ze in de gaten, focus ligt op zorgen voor
kinderen.
“Luie ouders hebben gelijk” -> Tom Hodgkinson
Als ouders moet je niet te veel gaan infilteren, laat de kinderen gewoon hun zin doen,
dan worden dat kinderen die initiatief kunnen nemen en creatief worden. Laat het
kind zijn gang gaan, zo wordt een het een creatieve professional.
Onderzoek Kurt Lewin (grondlegger onderzoek naar opvoedingsstijlen)
Onderzoek naar leiderschapsstijl on sociale groepen
Groepjes 11-jarigen:
-Autoritaire stijl -> kwanititatief hoog, kwalitatief laag
-Autoritatieve stijl -> kwantitatief goed, kwalitatief hoog
-permissieve stijl -> kwantitatief laag, kwalitatief laag
= De verschillende groepen haalden andere resultaten. Hoe de begeleider de
kinderen stuurt heeft een hele grote invloed op de kinderen.
, Diana Baumrind (grondlegger van de opvoedingsstijl)
Essentie van opvoeden: combineren van liefde voor kinderen enerzijds en controle
van kinderen anderzijds.
Liefde: responsiviteit, warmte, ondersteunend zijn
Controle: eisend zijn, controlerend zijn
= 2 dimensies, 4 opvoedingsstijlen
Controle hoog Controle laag
Warmte hoog Autoritatief Permissief
Warmte laag Autoritair /
Maccoby en Martin
Breidden Baumrind haar driedeling om tot een vierdeling waarin ook verwaarlozende
opvoedingsstijl staat.
Reden Baumrind driedeling: haar onderzoeksinteresse lag enkel bij ‘normale’
opvoedingssituaties.
Controle hoog Controle laag
Warmte hoog Autoritatief Permissief
Warmte laag Autoritair Verwaarlozend
Gevolgen voor kinderen:
Autoritaire ouders:
Schoolprestere +, weinig probleemgedrag
Weinig sociale vaardigheden en laag zelfwaardegevoel
Grote kans op depressie
Permissieve ouders:
Schoolpresteren -, meer probleemgedrag
Minder sociale vaardigheden en groter zelfwaardegevoel
Minder kans op depressie
Autoritatieve ouders:
Sociaal en instrumenteel competenter
Minder probleemgedrag
Beperkingen van het concept opvoedingsstijl
Houdt geen rekening met
Invloed van het kind
Invloed van omgevingsfactoren
Invloed van gezinsfactoren
Culturele verschillen
