ORTHOPEDAGOGISCHE THEMA’S
1 INLEIDING
1.1 LEERDOELEN
- Je maakt een analyse van een realistische probleemstelling/casus op basis van de
besproken orthopedagogische visie(s) binnen de thema’s.(DLR 5.1)
- Je onderbouwt je analyse vanuit de wetenschappelijke bronnen en vakliteratuur die je
zijn aangeleverd binnen de thema’s (DLR 10.2 en 10.4)
- Je formuleert een advies waarin je perspectief biedt voor cliënt, context en beleid. (DLR
8.2)
- Je onderbouwt je advies vanuit de wetenschappelijke bronnen en vakliteratuur die je
zijn aangeleverd binnen de thema’s (DLR 10.2 en 10.4)
1.2 EXAMEN
- Schriftelijk, open boek, laptopexamen (via Canvas)
- Je krijgt op het examen een casus van één thema
- Je mag al je materiaal gebruiken, maar uiteraard niet samenwerken ->
plagiaatcontrole!
- Open boek examen gaat over inzicht tonen!
- Lees de studeeraanwijzingen in de studiewijzer.
, 2 TRAUMASENSITIEVE BEGELEIDING
2.1 INLEIDING
- Trauma
o = een normale reactie op abnormale omstandigheden
o Gebeurtenis: oorlog, auto-ongeluk, seksueel misbruik, IFG … maar ook
emotionele verwaarlozing, scheiding van ouders, plaatsing in een voorziening …
- Complex trauma/ complex PTSS (niet in DSM, intussen wel in ICD-11):
o Kind is slachtoffer of getuige geweest van meerdere of langdurige negatieve
gebeurtenissen gedurende een periode van minstens één jaar, beginnende in de
kindertijd of vroege adolescentie
o Disregulatie van affect en fysiologie: Stemmingswisselingen, depressie, angst,
verhoogde of verlaagde arousal, eet- en slaapproblemen,...
o Disregulatie van aandacht en gedrag: Concentratieproblemen, agressie, risicovol
gedrag, zelfbeschadiging, moeite met inschatten van gevaar en veiligheid,...
o Disregulatie van het zelf en relaties: Laag zelfbeeld, wantrouwen van anderen,
moeite met gezonde relaties aan te gaan met anderen,....
- Trauma
o 75 % van jongeren in jeugdzorg zouden getraumatiseerd zijn.
o Trauma als splinter
Soms ontstaat er een infectie en heb je er last van.
o Kijken door een traumabril
2.2 HET MENSELIJK FUNCTIONEREN
2.2.1 DRIE BREINEN
De hersenen kunnen opgedeeld worden in drie evolutionaire structuren:
- Reptielenbrein in de hersenstam
Functies aansturen voor overleving (hart, longen etc.)
Sensomotorische prikkelverwerking
Actief vanaf de geboorte De emotionle
hersenen
- Zoogdierenbrein (limbisch syteem)
Emoties
Gevaarwaarneming
Sociale vaardigheden
Ontwikkelt zich pas na de geboorte
- Mensenbrein (ons denkend brein)
Taal
Abstract denken, reflecteren, plannen
Creativiteit
Ontwikkelt vanaf tweede levensjaar
, 2.2.2 WAARNEMING
Vooruitblik op trauma
2.2.3 WINDOW OF TOLERANCE
- Kinderen uitleg geven over hun ‘raam’ of ‘venster’.
- Als je ‘uit je venster bent’, kun je niet meer nadenken.
- Geeft taal aan team, maar ook aan kinderen. ‘Wat kan helpen om in je venster te
blijven?’ (zie verder)
- Hoe leg je dit uit op kindermaat?
o Zie Nice to know op Canvas.
o Once I was very very scared: Meerdere variaties op reacties (hyper- en hypo-
arousal) waarin kinderen en ouders zichzelf/anderen herkennen.
, 2.3 WINDOW OF TOLERANCE BIJ TRAUMA
2.3.1 TRIGGERS
2.3.2 GEVOLGEN VOOR HET FUNTIONEREN EN GEDRAG
HYPERAROUSAL
- Overspoeld door emoties, innerlijke
sensaties, gedachten, herbelevingen,
gedesorganiseerd, …
- Inzicht werkt niet
- Geen impulscontrole, uitstellen
behoeftebevrediging, inschatten gevolgen
eigen gedrag, …
- Defensief, ongecontroleerd, hyperalert,
agressief, …
- Onmogelijk om te leren uit ervaringen.