Dit is mijn samenvatting VVG2 in de studie diergeneeskunde. Het is een volledige samenvatting met alle hoofdstukken, eigen notities en volgorde van de slides. Ik behaalde een 16/20 in eerste zit aan de hand van deze samenvatting. De uitgewerkte oefeningen zitten er ook in per hoofdstuk.
VVG 2 Voedsel- en milieuchemie 2de Bachelor 2022-2023
Volumetrie en gravimetrie
1. Volumetrie = Kwantitatieve (=concentratie) bepaling van component(en) via titratie. Andere
woorden hiervoor zijn titrimetrie en maatanalyse. Er wordt net zolang reagens R (titrant,
standaardoplossing of titreervloeistof) met gekend gehalte (titer) uit een
buret wordt toegevoegd, totdat de te bepalen analiet X is weggereageerd
= equivalentiepunt.
Concentratie van het analyt accuraat bepalen
Bepaling van X gebeurt op basis van het toegevoegde volume (= equivalente
volume), waarbij wordt gekeken naar het omslagpunt (dat met kleur kan worden
aangegeven).
Vanuit het equivalent volume kan het gehalte van de te bepalen stof berekend
worden.
• mol X + mol R => reactieproducten
• Voorwaarden, want niet elke molecule kan bepaald worden met titraties:
- Stoichiometrische reactie kennen: hoeveelheden in mol dat zal reageren, hoe de reactie zal
verlopen en zonder nevenreacties
- Aflopende reactie: alle analietmoleculen zullen wegreageren met reagens (evenwicht naar
rechts)
- De reactie tussen reagens en analiet moet snel zijn
- Equivalentiepunt (EP) moet goed waarneembaar zijn
Het vaststellen van het equivalentiepunt (=omslagpunt) kan via visuele/optische eindpuntsdetectie en via
spectrometische of elektrochemische detectie. Het eindpunt van de titratie en het equivalentiepunt vallen
niet noodzakelijk perfect samen. Het verschil is de titratiefout. De indicator wordt zodanig gekozen dat
deze fout minimaal is.
• Visuele eindpuntsdetectie: gebruik gemaakt van indicator of zelfindicatie.
- Bij de indicator is er een verandering in kleur op moment van bereiken van omslagpunt. De
voorwaarde is dat het een hoge kleurintensiteit heeft op moment van omslaan en dat een
druppel dus al voor een groot effect zorgt. De kleine indicatorfout wordt bepaald via een
blancotitratie (=titratie waarbij er geen analiet aanwezig is in de oplossing).
- Zelfindicatie: het reagens (=titrant) is zelf sterk gekleurd. Zodra reagens volledig gereageerd
heeft met analiet, zal het overmaat aan reagens kleuren. Hierbij is de kleine indicatorfout ook
te bepalen via een blancotitratie. Bv. KMnO4.
• Spectrometrische of elektrochemische detectie
Voordelen titratie:
• Eenvoudig Nadelen titratie:
• Hoge snelheid • X moet in betrekkelijk hoge concentratie
• Hoge accuraatheid = som van juistheid & precisie aanwezig zijn (titrant) (ppm of mg/L gebruikt)
- Juistheid = overeenkomst van gemeten waarde • Arbeidsintensief (manuele methode):
tot echte waarde - Eventuele automatisatie (methode E, pH, A)
- Precisie = herhaalbaarheid van methode, geeft - Bepaling 1 component, dus GEEN
vaak zelfde waarde multicomponentmethode
- Is ideaal bij afwijkingen van < 0,1% t.o.v. echte
waarde
MARTHE D'HAEYERE 1
,VVG 2 Voedsel- en milieuchemie 2de Bachelor 2022-2023
2. Types
• Gewone titratie
• Terugtitratie: deze wordt uitgevoerd wanneer de reactie tussen analiet en reagens te traag is. Eerst
zul je een overmaat van reagens toevoegen om sws alle analiet te laten reageren en vervolgens kun
je de resterende hoeveelheid R uitrekenen. De overmaat aan reagens bepaald door titratie met een
andere standaardoplossing.
Er zijn verschillende soorten titraties: zuur-base reactie of neutralisatie (uitwisseling van protonen (H+)),
redox en neerslag-of complexvorming: ionen (zie deel ‘gravimetrie’)
Zuur-basetitratie
Hiermee kan de concentratie van elk zuur of base worden bepaald, het maakt niet hoe sterk dit is. De
concentratie van zuren wordt bepaald door te titreren met een sterke base en vice versa.
• Zuur: stof dat protonen (H+) zal vrijstellen in water
• Base: stof dat OH- zal vrijstellen in water
Het equivalentiepunt bij zuur-basetitratie wordt bepaald visuele detectie m.b.v. een pH-indicator. Dit zijn
indicatoren die van kleur veranderen bij stijgen/dalen van de pH.
=> weet je dat het EP ergens rond pH=5 ligt, dan kun je methylrood gebruiken
Een voorbeeld van een ZBtitratie is titratie van fosforzuur met NaOH:
• Fosforzuur heeft meerdere omslagpunten, waarvoor dus elke keer een andere indicator nodig is.
Vb. Kjeldahl-stikstof-bepaling
Het is gebaseerd op een titratie om stikstof te bepalen. Stikstof wordt weer gebruikt voor bepaling van
eiwitgehalte in de voedingsmiddelen (erkend als iso-standaardmethode). Daarnaast is de bepaling van
NH4+ (ammoniak) ook belangrijk in DGK:
• Uitwerpselen van dieren of meststoffen
• In de bodem (omzetting tot nitraat (NO3-) => komt in grondwater)
• In afvalwater, lozingen (naar oppervlaktewater)
=> Gezondheids- en milieuproblemen, want het neemt de plaats in van hemoglobine en er zal eutrofiëring
optreden. De nitraat stapelt zich op, waardoor je te maken hebt met algengroei, vissensterfte, etc.
Werking van de bepaling gaat als volgt (principe kennen):
• Stap 1: vernietiging van monster/staal met warm H2SO4 (zwavelzuur) (stikstof => ammonium
(NH4+). Dit gebeurt in aanwezigheid van een katalysator. Tegenwoordig was deze op basis van
kwikzouten, maar tegenwoordig worden er ook wel koper- of seleniumzouten gebruikt.
• Stap 2 & 3: De oplossing wordt afgekoeld en alkalisch gemaakt door NaOH-toevoeging, NH3 wordt
weggedistilleerd & bij een overmaat HCl gevoegd (het NH3 wordt NH4+)
• De overmaat aan HCl wordt daarna bepaald door
terugtitratie met NaOH, een sterke base
MARTHE D'HAEYERE 2
,VVG 2 Voedsel- en milieuchemie 2de Bachelor 2022-2023
Redoxtitratie
• Een oxidans wordt getitreerd met een reductans of vice versa
• Door deze onderlinge reactie zal het oxidans elektronen winnen, terwijl het reductans er verliest
• Een redoxtitratie kan enkel plaatsvinden wanneer we met een sterk oxidans en een sterk reductans
te maken hebben, enkel in dit geval kan snel een duidelijk eindpunt bereikt worden
• Detectie van het eindpunt kan onder andere met behulp van een geschikte (kleur)indicator of
elektrochemisch.
Neerslag- of complexvorming
• Komen niet zo frequent voor als zuur-base en redoxtitraties, dit o.a. door het gebrek aan passende
indicatoren en de lage reactiesnelheid
• De neerslag- of complexvorming kent een grotere toepassing in de gravimetrie; gravimetrische
precipitatie (cfr. partim gravimetrie).
3. Formules maatanalyse (!!)
• Op het equivalentiepunt zijn er equivalente hoeveelheden van X (analiet) en R (reagens)
gereageerd. Het equivalentgetal n is hierbij het aantal uitgewisselde “actieve” deeltjes (in mol).
• Aan de hand van de titratieformule kun je de concentratie van de
onbekende analiet bepalen. Er zijn 2 verschillende titratieformules:
n = aantal vrijgestelde ionen
- Voor rechtstreekse titratie: 𝑛1 ∙ 𝑀1 ∙ 𝑉1 = 𝑛2 ∙ 𝑀2 ∙ 𝑉2
M = concentratie in mol/L
- Voor terugtitratie: 𝑛1 ∙ 𝑀1 ∙ 𝑉1 = 𝑛2 ∙ 𝑀2 ∙ 𝑉2 − 𝑛3 ∙ 𝑀3 ∙ 𝑉3
V = volume in mL
• Concentraties in mol/L
• Titraties en terugtitraties kunnen berekenen, minimaal 1 vraag terug in
examen
MARTHE D'HAEYERE 3
, VVG 2 Voedsel- en milieuchemie 2de Bachelor 2022-2023
1. Gravimetrie
= eenvoudige methode met als basisprincipe het bepalen door te wegen. Dit kan met behulp van warmte,
elektriciteit of een chemische reactie.
Types
Elektrogravimetrie of elektrodepositie
• Stap 1: wegen van elektrode
• Stap 2: elektrode (meestal metaal) wordt onder spanning gezet
- Ionen zullen reageren met de elektronen wanneer het
onder spanning wordt gezet. Ze zullen neerslaan op de
elektrode tijdens elektrolyse
• Stap 3: elektrode wordt uit oplossing gehaald en opnieuw
gewogen
- Precipitaat wordt zo gewogen om te meten hoeveel stof in oplossing was
Thermogravimetrie = verhitten
• Stap 1: materiaal wordt gewogen
• Stap 2: materiaal wordt verhit in gesloten oven (bv.
moffeloven)
- Al het organische materiaal reageert met O2 en wordt
volledig verbrand tot CO2 en H2O
- Wat overblijft is anorganisch (=mineralen)
• Stap 3: overblijfsel (=as) wordt gewogen
Gravimetrische precipitatie = neerslag vormen door zout te vormen
• Stap 1: precipitaat vormen, door neerslag door zout te
maken
• Stap 2: precipitaat afscheiden van rest van oplossing (bv.
door Buchnerfilter)
- Neerslag (=precipitaat) blijft achter in filter
• Stap 3: precipitaat wegen
=> Hoe lager oplosbaarheid van het zout, hoe sneller de neerslag
wordt gevormd
- Ks = oplosbaarheidsconstante in mol^2/L^2
- Neerslagvorming is reversibel
Wanneer we een zout in oplossing brengen, gaat een deel zich ioniseren.
De reactie zal initieel naar rechts
verlopen totdat het thermodynamisch punt is bereikt (=punt waarop niet
meer van vaste zout naar ionen wordt omgezet).
In het geval dat dit zo is, dan zal bij overmaat aan ionen neerslag
ontstaan
• De oplosbaarheidsconstante Ks kan worden uitgedrukt als het
product van de individuele concentratie van ionen/ activiteit van
MARTHE D'HAEYERE 4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur dhaeyeremarthe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
